Charles Bukowski đúng là nhà thơ “toàn phần” (theo chữ nhà văn Mai Thảo thường dùng) hay một nhà thơ “bụi đời” (theo cách người Việt thường nói). Ra đời tại Đức, được bố mẹ mang sang Mỹ năm lên 3 tuổi, Bukowski có một tuổi thơ lận đận bên cạnh một ông bố nghiện ngập và cực kỳ nóng nảy. Chỉ học dở dang một năm ở đại học, cả đời hầu như lúc nào Bukowski cũng sống như một kẻ ngoài lề. Ông sống bằng những nghề lao động tay chân hết sức cực nhọc, từ rửa chén trong các nhà hàng đến lái xe tải, nhân viên phát thư, bán xăng, v.v. Và hầu như lúc nào ông cũng say. Ông sống bạt mạng, bất cần, viết văn và làm thơ một cách ào ạt. Ông kể là ông thường làm mười hay mười lăm bài thơ cùng lúc. Ông viết cả truyện dài và truyện ngắn. Tất cả các tác phẩm của ông, trên 40 cuốn, đều do nhà Black Sparrow xuất bản. Bán khá chạy, sách của ông in tổng cộng đến trên 3 triệu bản, đủ để ông sống thoải mái một thời gian. Nhưng thơ văn của ông lại bị hầu hết các tạp chí và các nhà xuất bản thương mại và nổi tiếng từ chối. Lý do một phần vì cuộc sống nhếch nhác của ông; phần khác, vì thơ ông đầy chất bụi bặm của đời sống, thậm chí, đụng đến vô số các điều cấm kỵ trong xã hội. Ông viết về rượu, về đĩ điểm, về tình dục, về việc thủ dâm, bằng một thứ ngôn ngữ thẳng thắn, có khi sống sượng. Tuy nhiên, càng ngày người ta càng thấy ông lớn, độc đáo, có sức hấp dẫn một cách đặc biệt và có một tầm ảnh hưởng sâu đậm trong các nhà thơ cùng thời cũng như sau ông.

 

Bukowski cũng nổi tiếng như một người đọc thơ. Những cuộc đọc thơ của ông trên các đài phát thanh đã được chuyển sang đĩa và phát hành như những tác phẩm độc lập.

----------

Dịch theo nguyên tác “a division” trong Charles Bukowski, The Days Run Away Like Wild Horses Over The Hills (New York: Ecco, 1969), 68.

 

 

Bài thơ là một thành phố  (thơ) 

Bài thơ là một thành phố đầy những con đường và cống rãnh / đầy những thánh nhân, anh hùng, ăn mày, người điên, / đầy sự thô lậu và say sưa bí tỷ, / đầy mưa và sấm sét và những kỳ / hạn hán, bài thơ là một thành phố thời chiến, / bài thơ là một thành phố hỏi chiếc đồng hồ tại sao, / bài thơ là một thành phố đang bốc cháy... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm]

 

Ngữ pháp cuộc đời | Tận hưởng nỗi đau  (thơ) 

Quá khứ thì không hoàn thành / Hiện tại là thời căng thẳng / Tương lai thì Quỷ Quyệt / Sự bất tử thì vô bằng... | ... rất ít tình yêu hay rất ít đời sống / cũng chẳng phải là quá tệ hại / điều đáng kể / đang chờ đợi trên những bức tường / tôi được sinh ra để đón nhận nó / tôi được sinh ra để nài bán hoa hồng dọc theo những đại lộ dẫn vào cõi chết... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm, có kèm băng thu giọng đọc của Charles Bukowski]

 

Scarlet | như một đoá hoa trong mưa | bia  (thơ) 

Tôi thoả mãn khi các nàng tới / Tôi thoả mãn khi các nàng đi // Tôi thoả mãn khi nghe gót chân các nàng / xích tới gần cổng / và tôi thoả mãn khi các gót chân ấy lại / xa dần... | tôi cắt thật sát cái móng của ngón giữa / bàn tay phải / và bắt đầu cạ / lồn ả / trong lúc ả ngồi thẳng người trên giường / xoa dầu lên cánh tay / trên mặt / và ngực / sau bữa tắm... | đéo biết mình đã ực / bao nhiêu chai bia rồi trong lúc đợi chờ thời cơ / sáng sủa hơn. / cũng hổng biết mình đã nốc bao nhiêu cốc vang / uýt ky và bia / nhất là bia / sau những lần dang / dở... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 

Bị lấy đi | Phỏng vấn  (thơ) 

... bởi đâu họ đã sống quá hay ho / và rồi quá tồi tệ vậy? // tại sao đổi một món quà do các thần trao tặng để lấy một vốc cứt chứ? // những kẻ đẹp đẽ đó / đã tự thiến / như thể họ không cưu mang nổi / vận may quá oách của họ... | cha nội sẽ làm gì nếu cha nội còn 5 phút để sống? hắn hỏi. / đếch làm chó gì cả. // thật hả? / thật, đếch làm chó gì cả... [Bản dịch của Thận Nhiên]

 

Gặp một thiên tài | Cuộc rút lui | Xã hội nên hiểu ra  (thơ) 

hôm nay tôi gặp một thiên tài / trên xe lửa / chừng 6 tuổi, / gã ngồi cạnh tôi... | lần này thì tôi tiêu rồi // tôi thấy mình như những đạo quân của Đức / bị tuyết giá và bọn cộng sản dũa te tua / đi thất thểu / giấy báo nhét trong / những đôi giày ống mòn vẹt... | bạn tham khảo các bác sĩ tâm lý và triết gia / khi đường đời trắc trở / và các cô điếm khi đời suôn sẻ hanh thông. / các cô điếm luôn sẵn sàng với các chàng trai ra ràng và bô lão; / với những chàng trai các em nói, / “cưng ơi, đừng quíu, nè chị sẽ bỏ nó / vào cho cưng.” ... [Bản dịch của Thận Nhiên, có kèm băng thu giọng đọc của Charles Bukowski]

 

lá gồi  (thơ) 

... giờ đây tiếng còi xe đã ngưng bặt và / tiếng pháo rồi tiếng sấm... / năm phút thế là xong hết cả... / tôi chỉ còn nghe tiếng mưa rơi / trên những chiếc lá gồi, / rồi tôi nghĩ, / sẽ chẳng bao giờ tôi hiểu nổi con người... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm]

 

một chuyện tình văn chương  (thơ) 

... tôi nghĩ khi một người phụ nữ đã khép chặt hai đùi lại / đến 35 năm / thì đã quá muộn màng / cho cả tình yêu / lẫn cho thơ... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm, có kèm băng thu giọng Charles Bukowski đọc nguyên tác bài thơ này]

 

sự kiện | cước chú về việc hình thành đám đông  (thơ) 

thơ thận trọng / và người / thận trọng / sống / chỉ đủ / lâu / để / chết / một cách an toàn... | ... và nếu như những con ruồi biết khoác áo trên / lưng của chúng / và nếu như tất cả những tòa nhà đều bị thiêu rụi trong / ngọn lửa vàng, / nếu như thiên đàng có thể lắc như một vũ công / múa bụng / và nếu như tất cả những trái bom nguyên tử đều bắt đầu / bật khóc... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm]

 

đêm tôi địt cái đồng hồ báo thức | khi tôi tưởng tượng thấy mình ngủm | tôi phạm sai lầm | nụ cười nhớ đời  (thơ) 

... tôi mang cái đồng hồ báo thức / lên giường với mình và / địt nó cho tới khi những cây kim rụng hết... | ... khi tôi tưởng tượng thấy mình ngủm / tôi nghĩ đến chuyện thằng khốn nào đó đang làm tình với em... | tôi thò tay vào ngăn tủ trên cùng / rồi lấy ra một cặp quần xịp màu xanh lơ / đưa cho nàng xem và hỏi... | ... má tôi, luôn mỉm cười, muốn tất cả chúng tôi / hạnh phúc, bảo tôi, “hãy vui sướng ngheng Henry!” / và bà nói đúng: tốt hơn là cứ vui sướng nếu bạn / có thể... [Bản dịch của Thận Nhiên]

 

tôi đã thép thế đấy  (thơ) 

... Tôi nằm đó và tôi mộng mơ / thấy mình lúc còn nhỏ / chơi súng giả / bắn bi và thắng cuộc / và khi bừng tỉnh / thấy súng đã biệt tăm / mà tay chân mình thì bị trói... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 

tự do  (thơ) 

... và hắn đã cầm lưỡi dao / và mở khoá thắt lưng / và xé toạc lớp vải / và thiến hai hòn dái. / và cầm chúng trên tay / như hai quả mơ / ném chúng vào bồn cầu / và giật dây dội nước... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 

chung cuộc  (thơ) 

chúng ta chẳng khác gì những bông hồng / không buồn nở khi chúng ta cần bung cánh / và hình như / mặt trời cũng chán / nên không muốn chờ / như thể mặt trời là một trí tuệ đã thất vọng / bởi chúng ta... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 

mộng đã thành khói  (thơ) 

cái thư viện công cộng ở L.A. / đã cháy rụi / cái thư viện ở trung tâm thành phố / và cùng với nó đã bay luôn / phần lớn tuổi trẻ / của tôi... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]

 

một bài thơ gần như bịa đặt | những rắc rối với con mẹ khác  (thơ) 

Anh thấy em uống ở vòi nước với những bàn tay bé xíu / xanh lơ, không, đôi tay em không bé xíu / chúng nhỏ nhắn, và vòi nước thì ở xứ Pháp / nơi em viết cho anh lá thư cuối cùng đó và... | Tui rù ẻm / mất vài đêm trong một quán bar / không phải tụi tui là tình nhân mới, / tui mết ẻm suốt 16 tháng... [Bản dịch của Thận Nhiên]

 

Sự điên rồ của tôi  (truyện / tuỳ bút) 

Và nếu có bất cứ ai ngoài kia cảm thấy điên rồ đủ để muốn trở thành một nhà văn, thì tôi bảo cứ lao đầu về phía trước, nhổ nước bọt vào con mắt của mặt trời, gõ lên những phím chữ, đó là cơn điên tuyệt vời nhất đang diễn ra... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

 

Hai bài thơ của Charles Bukowski về tuổi già  (thơ) 

Hai bài thơ “Decline” và “The Suicide Kid” của Charles Bukowski (1920-1994) — một trong những cây bút phóng túng nhất trong văn chương Hoa Kỳ đương đại. Nhà thơ Đinh Linh dịch và giới thiệu.

 

Thời trẻ ở New Orleans | Lần đầu với mụ đó | Cử tạ lúc 2 giờ đêm  (thơ) 

Ba bài thơ “Young in New Orleans”, “My First Affair with That Older Woman”, và “Lifting Weights at 2 a.m.” của Charles Bukowski (1920-1994) — một trong những cây bút phóng túng nhất trong văn chương Hoa Kỳ đương đại. Nhà thơ Đinh Linh dịch và giới thiệu.

 

linh hồn của lũ súc vật bị giết thịt  (thơ) 

sau giờ cày cuốc ở lò sát sinh / có một quán nhậu ở góc đường / tôi ngồi đó... [Bản dịch của nhà thơ Thận Nhiên]

 

cái radio chịu chơi  (thơ) 

trên tầng lầu hai ở đường Coronado / tôi thường nhậu xỉn / rồi ném cái radio qua cửa sổ / trong khi nó đang hát, và, dĩ nhiên / làm bể kính cửa sổ... [Bản dịch của nhà thơ Thận Nhiên]

 

Trăng xanh, ôi trăng xanh nõn yêu kiều, anh tôn thờ em!  (thơ) 

Anh ân cần với em, này yêu dấu, anh yêu em, / lý do duy nhất anh đụ L. là bởi vì em đã đụ / Z. và sau đó anh đụ R. và em đụ N... [Bản dịch của nhà thơ Thận Nhiên]