thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Tụng ca cho dĩ vãng
 
Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh
 
 
 
PABLO NERUDA
(1904-1973)
 
 

Tụng ca cho dĩ vãng

 
Hôm nay, trong lúc trò chuyện,
dĩ vãng
xuất hiện,
dĩ vãng của tôi.
Những sự cố
nhếch nhác
được nuông chiều,
những đoạn
ngớ ngẩn,
bột thiu mốc,
bụi bặm
Bạn thu mình lại
dịu dàng
lặn chìm
vào bên trong bạn,
bạn mỉm cười,
tự chúc mình,
nhưng
khi nó là một vấn đề
của kẻ khác, vài bạn hữu,
vài kẻ thù,
lúc ấy
bạn tàn nhẫn,
bạn cau mày:
Đời sống của hắn thật là tồi!
Người phụ nữ ấy, đời sống thật gương mẫu!
Bạn hểnh
Mũi
mọi nơi
bạn không tán thành dĩ vãng nào
khác hơn của bạn
Nhìn lại quá khứ, ta nhớ
những ngày sầu thảm
với lòng luyến tiếc,
một cách cẩn trọng
ta mở rương
và giương cờ hiệu
về những buổi tiệc
để được tán thưởng.
Ta hãy quên đi phần còn lại.
chỉ là một kỷ niệm buồn
Lắng nghe và học
Thời gian
được chia
vào hai con sông:
một
chảy ngược dòng, đời sống cuồng nhiệt
đã sống
chuyển động với bạn về phía trước
phơi mở
đời sống bạn
Chỉ một giây thôi
chúng có thể gặp gỡ.
Bây giờ.
Đây chính là lúc ấy,
giọt khoảnh khắc
xoá sạch quá khứ.
Nó là hiện tại.
Nó nằm trong tay bạn.
Phóng tới, lách qua,
đổ nhào như một thác nước.
Nhưng nó là của bạn.
Giúp nó lớn lên
với tình yêu, với lòng quả quyết,
với đá tảng và sự hào phóng,
với tâm hồn chính trực vang dội,
với những hạt vân tinh khiết,
thứ kim loại rực rỡ nhất,
từ trái tim bạn,
bước đi trong ánh sáng toàn vẹn của ngày
với lòng vô uý
về sự thật, thiện hảo, công lý,
những bạn đồng hành của bài hát,
thời gian tuôn chảy
sẽ mang hình dáng
và thanh âm
của tiếng đàn guitar,
và khi bạn muốn
nghiêng mình trước dĩ vãng,
sự phục sinh hoan lạc
của thời gian trong suốt
sẽ tỏ bày trọn vẹn về bạn
Thời gian là niềm vui
 
 
 
-----------------
Dịch từ bản tiếng Anh “Ode to the past” của Margaret Sayers Peden, trong Neruda, Selected Odes of Pablo Neruda: Bilingual Edition (University of California Press: 1990).
 
 
 
Những tác phẩm của Pablo Neruda đã đăng trên Tiền Vệ:
 
Người ta đã đoán được / bí mật của chúng mình, / em biết không: / họ nhìn thấy anh, / nhìn thấy chúng mình, / không điều gì / được nói ra / không, từ đôi mắt em / không, từ giọng nói em, mái tóc em / không, từ tình yêu của em / không một lời nào / vậy mà đột nhiên / họ biết, / họ biết mà không hề biết rằng / họ biết... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm]
 
Nếu anh chết, hãy sống giùm anh bằng sức mạnh tinh tuyền / để những gì xanh xao và lạnh lẽo phải hừng lên; / hãy phóng tia mắt đăm đăm của em từ phương nam đến phương nam, / từ mặt trời đến mặt trời, cho đến khi em hát vang như tiếng đàn ghi-ta ngân vọng... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
Khi anh chết, anh muốn em vuốt mắt anh: / anh muốn ánh sáng và dưỡng chất của đôi bàn tay em yêu dấu / trải niềm tươi mát lên anh một lần nữa: / để anh cảm nhận sự dịu dàng đã làm thay đổi cả đời anh... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
... Trong tất cả những cơn sóng, hết cơn này cơn khác, / biển biếc xanh, cái lạnh biếc xanh, cành cây cũng biếc xanh, / anh chỉ chọn cho riêng anh một cơn sóng: / cơn sóng không thể buông rời nơi thể xác em... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
... Không ai ngăn được dòng sông của đôi tay em, / đôi mắt của giấc chiêm bao em, cưng yêu, / em là sự run rẩy của thời gian trôi qua / giữa tia sáng thẳng đứng và mặt trời u ám... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
... chỉ với một chữ thôi / bạn bất ngờ cho tôi thấy / bao nhiêu điều tôi chưa hoàn tất, / và bao xa tôi có thể đi / bằng sức mạnh và sự dịu dàng của tôi, / giong buồm với con thuyền của khúc hát tôi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
Ông trao tôi bàn tay / như một cội cây già / chìa ra một nhánh gãy / không / lá, không hoa trái. / Bàn tay / ông / đã từng viết từng se / sợi chỉ và những mối dây / của / phận mệnh, / giờ đây / chằng chịt / những vết hằn / của những ngày, những tháng, những năm... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
Thơ  (thơ) 
Và vào tuổi ấy... Thơ đã đến / tìm tôi. Tôi không biết, tôi chẳng biết nó / đến từ đâu, từ mùa đông hay dòng sông... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 
Tụng ca biển  (thơ) 
Tại đây trên đảo / biển / và quá nhiều biển / tới tấp / lan tràn ùa ra, / nó bảo vâng, rồi không, / rồi không, không, không, / rồi vâng, bằng màu xanh dương, / bằng bọt, bằng phi nước đại, / nó bảo không, lại không... [Bản dịch của Đinh Linh]
 
Tụng ca con mèo  (thơ) 
... Con người muốn là cá hay chim, / con rắn muốn được cặp cánh, / con chó là một sư tử lạc đường, / kỹ sư muốn thành nhà thơ, / con ruồi tập sự con nhạn, / nhà thơ ráng bắt chước ruồi, / nhưng con mèo / chỉ muốn là mèo / từ râu tới đuôi... [Bản dịch của Đinh Linh]
 
— Viết văn có làm cho nỗi thống khổ của cuộc sống dễ chịu đựng hơn không? / — Có, tất nhiên. Thực hành nghề nghiệp của mình, nếu bạn yêu thích nó, thì thật là một diễm phúc. Nếu không, nó chỉ là địa ngục. / — Thượng Đế là ai? / — Đôi khi là tất cả mọi người. Luôn luôn chẳng là gì cả... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
 
Walking Around  (thơ) 
Bài thơ của Pablo Neruda (1904-1973) — nhà thơ Chile đoạt giải Nobel Văn Chương năm 1971 — được giới thiệu đến độc giả Tiền Vệ qua bản dịch của nhà thơ Đinh Linh. Dịch giả nhận định rằng đây là "một trong những bài thơ quan trọng nhất của thế kỷ 20. Tôi sửng sốt khi đọc nó lần đầu tiên cách đây 20 năm."
 
Nhân kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Pablo Neruda, nhà thơ Nguyễn Đăng Thường gửi đến bạn đọc Tiền Vệ bản dịch Việt ngữ của thi tập Veinte poemas de amor y una canción desesperada, một tác phẩm mãnh liệt về tình yêu...
 
Ôi Chili, cánh hoa dài / của biển và rượu nho và tuyết / ôi bao giờ / ôi bao giờ và bao giờ / ôi bao giờ / tôi gặp em / em sẽ quấn vòng đai / bọt nước trắng và đen quanh người tôi, / tôi sẽ buông thả thơ tôi / trên đất em... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
 
Amor America (1400)  (thơ) 
Trước tóc giả và áo đuôi én/ đã có sông, những dòng sông huyết mạch; / đã có những dãy núi lởm chởm uốn mình / nơi kên kên và tuyết dường bất biến; / đã có cái ẩm và sự tăng trưởng dầy đặc, có sấm sét / tuy không tên và những cánh đồng hoang... [Bản dịch của Cù An Hưng]
 
Anh sẽ hỏi: Nay đâu hoa tử-đinh-hương? / Mảng chữ rối những thứ á phiện? / Và cơn mưa thường dập những từ / của anh, thường lấp đầy chúng bằng / những lỗ thủng và chim?... [Bản dịch của Cù An Hưng]
 
Có những nghĩa địa cô đơn, / những mộ đầy xương không tiếng động, / con tim qua một đường hầm... [Bản dịch của Cù An Hưng]
 
Mặt trời ơi, hãy trả tôi về / với phận mệnh dã man, / hỡi mưa rừng già, / trả lại tôi mùi thơm và ánh gươm loang loáng / tự trời cao rơi xuống... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021