(Chỉ còn một không gian bốc cháy

sao không

đang biến mất

về nơi

chừng như

        nặng

Con đường lên

hương nắng

núi đá vôi trắng

        giải

lượng rừng)

 

Ghi chú:

Bài thơ "Đồng hương tích" này là một bức collage thực hiện từ một bàn tin đăng trên báo Dân Việt số thứ Năm (7/5/1998). Tác giả sử dụng hoàn toàn các chữ và dấu có sẵn trong bản tin, và không thêm bất cứ vật liệu ngôn ngữ nào khác. Nguyên văn bản tin được đăng lại dưới đây; những chữ và dấu có gạch dưới là những vật liệu tác giả đã sử dụng.

Chùa Hương gần 4 tấn rác/ngày, quán nước thiếu vệ sinh

Hà Tây: Chùa Hương với quang cảnh được kiến tạo bởi vùng núi đá vôi hùng vĩ với dòng suối, hang động rừng nhiệt đới đang bị chính con người hủy hoại. Rác thải ra là biểu hiện rõ nét nhất về tác động của lễ hội tới môi trường. Với hơn 40,000 lượt khách du lịch trong ba tháng lễ hội, ngày cao điểm lên tới hàng chục ngàn người, lượng rác thải ra ước tính từ 3 đến 4 tấn một ngày. Tại các điểm khách tập trung nhiều như bến Yến, đền Trình, chùa Thiên Trù, động Hương Tích... nguy cơ ô nhiễm rất nghiêm trọng. Thượng Toạ Thích Viên Thành, trụ trì chùa Hương cho biết: "Hầu hết lượng rác thải ra trong thời gian gần đây không giải quyết được, khi nắng lên, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Sau mỗi trận mưa rào, chất thải tràn xuống suối và mọi nơi". Chỉ tính trung bình mỗi du khách thải ra 0.5 kg rác thì sau mỗi mùa lễ hội cũng lên tới 1,500 - 2,000 tấn rác. Biện pháp đốt rác tại chỗ đang được áp dụng đồng thời cũng tạo ra nguy cơ cháy rừng kề cận. Một khảo sát của sở KHCN-MT Hà Tây cho thấy: Các nguồn nước ở chùa Hương hầu hết bị ô nhiễm sinh học. Nước bán ở những quán ven đường có lượng vi khuẩn đường ruột vượt quá nhiều lần cho phép của nước sinh hoạt ô nhiễm nặng. Dịch vụ hội chùa Hương được trải dài từ hàng chục km, kể cả đường thủy lẫn đường bộ nhưng chỉ mới có một nhà vệ sinh duy nhất đạt tiêu chuẩn, còn hàng loạt các nhà vệ sinh khác chỉ được quây tạm bợ, mất vệ sinh. Ngoài ra, rừng Hương Sơn cũng đang bị suy thoái về mặt sinh học. Một số loài cây hiếm quý như cây sưa, cây, cây chân chim, màu cam trắng... đang có nguy cơ tuyệt chủng. Những loài chim, thú như công, trĩ sao, gá... cũng đang biến mất do bị săn bắn, do mất chỗ sống vì rừng bị chặt phá, ngay cả các loài sâu bọ cũng đang ít dần đi. Chùa Hương là thắng cảnh thuộc xã Hương Sơn (Mỹ Đức - Hà Tây), cách Hà Nội chừng 60km, rộng ngót 10 ngàn hécta, bao gồm 30 chùa, động rải rác. Động Hương Tích được phát giác, xây dựng vào thời Lê Thánh Tông (1460-1497).