kịch hình thể | sân khấu đồng hiện | nhận định sân khấu | kịch bản |
sân khấu
Tăng lương
(Hoàng Ngọc Biên dịch & giới thiệu)

 

Lời người dịch:
Được tăng lương, chuyện ngày thường, nghe qua có vẻ như là tầm thường, lại là giấc mơ của mọi người. Có những người bạo dạn biết tìm ra những lý lẽ hùng hồn để có được cái chỗ tiền thêm rất mơ ước trong số lương đã có của mình; những người khác, phần lớn, lại rất dè dặt, ý tưởng đi tìm mỗi cái “chỗ thêm” ấy ngày đêm lảng vảng trong đầu, nhưng không dám mạnh dạn thực sự lao vào cuộc vận động ấy vì chút sỉ nhục và sợ không hiệu quả... Khi viết vở kịch Tăng lương cho truyền thanh, Georges Perec dường như đã say sưa lao vào một cuộc vui có tính cách đả kích. Ông tự đặt mình vào chỗ một anh chàng nhân viên một xí nghiệp nọ tự tin về nhiệt tình, sự lương thiện, nghiêm chỉnh trong lao động của mình, và sự hi sinh cống hiến “cả cuộc đời” mình cho sự nghiệp của xí nghiệp ấy, đã quyết định xin tăng lương – việc mà chính anh chàng cho là chính đáng không thể có sự chính đáng nào lớn hơn. Và với một bản văn dài, lặp đi lặp lại những dằn vặt khác nhau và biến thể của con người đau khổ muốn tìm cách xin tăng lương, một hành động chính đáng mà con người đau khổ ấy vẫn sợ là dưới mắt nhiều người tất nhiên có tính cách xin xỏ, ông đã thích thú bóng gió đưa ra một khía cạnh trớ trêu, mỉa mai của cuộc sống đời thường, với một kiểu lý luận “toán học” lồng trong một cách nói – một lối tu từ – khá cổ điển.
 
Không những được diễn truyền thanh tại nhiều nước, vở Tăng lương còn nhiều lần được đưa lên sân khấu một cách sáng tạo, đặc biệt mới đây đã được Jacques Nichet biến thành một vở nhạc kịch rất thú vị, với bản văn có giọng điệu vui đùa của tác giả Perec quay cuồng trên không trung qua bảy diễn viên của Xưởng kịch Volant, ai nấy đều dùng những khả năng nhạc sĩ và ca sĩ opéra của mình để thao túng một sân khấu rực rỡ màu đỏ chói, nhảy múa chung quanh khán giả, theo tiếng nhạc accordéon và violon do chính các diễn viên biểu diễn.
 
Vở kịch Tăng lương được trình diễn lần đầu tiên ngày 26 tháng 2 năm 1970 ở nhà hát la Gaîté-Montparnasse, do Marcel Cuvelier đạo diễn với thành phần diễn viên: Marcel Cuvelier: đề nghị; Olivier Lebaut: tùy chọn; Monique Saintey: giả thiết tích cực; Frédérique Villedent: giả thiết tiêu cực; Yves Peneau: chọn lựa; Thérèse Quintin: kết luận; và giọng của Danielle Lebrun: bệnh sởi.
 
HNB

 

____________________________________

 

GEORGES PEREC

(1936-1982)

 

TĂNG LƯƠNG

hay

Làm cách nào để, cho dù trong điều kiện vệ sinh, tâm lý, khí hậu, kinh tế hoặc những thứ khác ra sao đi nữa, có thể giành phần may nhiều nhất cho ta khi ta xin ông chánh sở điều chỉnh lương cho ta.

 

Tặng Marcel Cuvelier
và Thérèse Quentin

 

NHÂN VẬT
1 Đề nghị
2 Tùy chọn
3 Giả thiết tích cực
4 Giả thiết tiêu cực
5 Chọn lựa
6 Kết luận
Bệnh Sởi

 

1

Anh đã suy nghĩ chín rồi, anh đã lấy quyết định và anh đi gặp ông Chánh sở của anh để xin ông tăng lương.

2

Hoặc là ông Chánh sở của anh có trong văn phòng của ông, hoặc là ông Chánh sở của anh không có trong văn phòng của ông.

3

Nếu ông Chánh sở của anh có trong văn phòng của ông, anh sẽ gõ cửa và sẽ chờ ông trả lời.

4

Nếu ông Chánh sở của anh không có trong văn phòng của ông, anh sẽ đứng rình ông trở về ngoài hành lang.

5

Giả dụ ông Chánh sở của anh không có mặt trong văn phòng của ông.

6

Trong trường hợp này anh đứng rình ông trở về ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đang rình ông Chánh sở của anh trở về ngoài hành lang.

2

Hoặc ông Chánh sở của anh trở về hoặc ông Chánh sở của anh không trở về.

3

Nếu ông Chánh sở của anh trở về, anh sẽ đến gõ cửa văn phòng ông và sẽ chờ ông trả lời.

4

Nếu ông Chánh sở của anh không trở về, việc tốt nhất anh phải làm là qua văn phòng bên cạnh gặp đồng nghiệp của anh, là Cô Yolande.

5

Giả dụ ông Chánh sở của anh về trễ.

6

Trong trường hợp này anh đến gặp Cô Yolande.

 

*

 

1

Anh đến gặp Cô Yolande.

2

Nhưng, hoặc là Cô Yolande có trong văn phòng của cô hoặc là Cô Yolande không có trong văn phòng của cô.

3

Nếu Cô Yolande có trong văn phòng của cô, anh sẽ có thể, tất nhiên với điều kiện là cô ấy đang vui, nói chuyện một lúc với cô trong khi chờ ông Chánh sở của anh trở về.

4

Nhưng nếu Cô Yolande không có trong văn phòng của cô, anh chỉ còn cách làm một vòng quanh các phòng làm việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của tổ chức mướn anh làm việc trong khi chờ một lúc thuận lợi hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ Cô Yolande không có trong văn phòng của cô.

6

Trong trường hợp này anh làm một vòng quanh các phòng làm việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Tổ chức mướn anh làm việc trong khi chờ một lúc thuận lợi hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc ông có trong văn phòng của ông hoặc ông không có trong văn phòng của ông.

3

Nếu ông có trong văn phòng của ông, anh sẽ gõ cửa và anh sẽ chờ ông trả lời.

5

Nhưng cứ giả dụ là ông không có trong văn phòng của ông.

6

Trong trường hợp này anh đứng rình ông trở về ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đứng rình ông Chánh sở của anh trở về ngoài hành lang.

2

Hoặc ông không trở về trễ hoặc ông trở về trễ.

3

Nếu ông trở về không trễ, anh sẽ có thể đến gõ cửa văn phòng ông và chờ ông trả lời.

4

Nhưng nếu ông trở về trễ, việc tốt nhất anh sẽ phải làm là vào văn phòng bên cạnh gặp Cô Yolande đồng nghiệp của anh.

5

Giả dụ – điều này ngày nào người ta cũng thấy – ông Chánh sở của anh trở về trễ.

6

Trong trường hợp này, anh đến gặp Cô Yolande.

 

*

 

1

Anh đến gặp Cô Yolande.

2

Hoặc cô ấy có trong văn phòng cô hoặc cô ấy không có trong văn phòng cô.

3

Nếu cô ấy có trong văn phòng của cô, anh sẽ có thể, với điều kiện cô đang vui, nói chuyện một lúc với cô.

4

Nếu cô ấy không có trong văn phòng của cô, anh sẽ chỉ còn cách làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp mướn anh làm việc, trong khi chờ một hoàn cảnh thuận tiện hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ, để đơn giản hóa – bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa –, là Cô Yolande có trong văn phòng của cô.

6

Trong trường hợp này anh sẽ có thể nói chuyện một lúc với cô...

3

Tuy nhiên với điều kiện là cô đang vui.

4

Bởi vì nếu Cô Yolande đang không vui, cô sẽ không muốn nói chuyện với anh và anh chỉ còn cách làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp mướn anh làm việc, trong khi chờ một hoàn cảnh thuận tiện hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ – điều này ngày nào người ta cũng thấy – Cô Yolande đang không vui.

6

Trong trường hợp này, anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp mướn anh làm việc và anh chờ một hoàn cảnh thuận tiện hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

5

Ông không có trong văn phòng của ông.

6

Anh đứng rình ông trở về ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đứng rình ông Chánh sở của anh.

5

Ông không có trong văn phòng của ông.

6

Anh đứng rình ông trở về ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đứng rình ông Chánh sở của anh trở về ngoài hành lang.

5

Ông không có vẻ muốn trở về.

6

Anh đến gặp Yolande.

 

*

 

1

Anh đến gặp Yolande.

2

Hoặc cô ấy có ở đấy hoặc cô ấy không có ở đấy.

3

Nếu cô ấy có ở đấy anh sẽ có thể với điều kiện là cô ấy đang vui tất nhiên, tán gẫu với cô ấy một lúc.

4

Nếu cô ấy không có đấy anh chỉ còn cách làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Công ty mướn anh làm việc trong khi chờ một ngày đẹp hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ để đơn giản hóa – bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa – là Cô Yolande có trong văn phòng cô.

2

Hoặc là cô đang vui hoặc là cô đang không vui.

5

Giả dụ để đơn giản hóa – bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa – là Cô Yolande đang vui.

6

Trong trường hợp này anh tán gẫu với Yolande.

 

*

 

1

Anh tán gẫu một chút với Yolande.

2

Hoặc là qua cánh cửa kính lớn của văn phòng Cô Yolande anh thoáng thấy ông Chánh sở của anh đang trở về văn phòng của ông hoặc là qua cánh cửa kính lớn của văn phòng Cô Yolande anh không trông thấy gì cả và dù sao đi nữa cũng không nhìn thấy ông Chánh sở của anh đang trở về văn phòng của ông.

3

Nếu khi trở về văn phòng của mình ông Chánh sở ấy của anh anh nhìn thấy ông ấy qua cánh cửa kính lớn của văn phòng Cô Yolande, anh chỉ còn cách tìm một cái cớ để đi ra và anh sẽ đến gõ cửa văn phòng của ông Chánh sở của anh.

4

Ngược lại, nếu anh chẳng trông thấy gì cả, anh phải tiếp tục nói chuyện với Cô Yolande.

5

Giả dụ – điều này ngày nào người ta cũng thấy – anh không trông thấy ông Chánh sở của anh qua cánh cửa kính lớn của văn phòng Yolande.

6

Anh tiếp tục giữ chân Yolande để nói chuyện.

 

*

 

1

Anh tiếp tục nói chuyện với Yolande.

3

Nếu anh thoáng trông thấy ông Chánh sở của anh, anh tìm một cái cớ để đi ra và anh đến gõ cửa văn phòng ông.

4

Nếu không cuộc chuyện trò với Cô Yolande có cơ kéo dài bất tận.

3

Và nếu anh không tìm ra những chủ đề bàn cãi vừa phong phú vừa độc đáo, cái vui của cô Yolande tử tế kia sẽ tan ra như tuyết tan dưới nắng, và anh sẽ chỉ còn cách làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Liên công ty mướn anh làm việc trong khi chờ một giờ khác rộng rãi hơn để đi tìm gặp ông Chánh sở của anh.

5

Vậy thì hãy giả dụ để đơn giản hóa, bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa, là trong khi anh trò chuyện thao thao bất tuyệt với Yolande, anh thoáng thấy qua cánh cửa kính lớn ông Chánh sở của anh đang trở về văn phòng của ông.

3

Đây rồi!

6

Lập tức, nhanh như chớp, anh tìm một cái cớ để đi ra và anh đến gõ cửa văn phòng của ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh gõ cửa văn phòng ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông bảo anh vào hoặc là ông không bảo anh vào.

3

Nếu ông bảo anh vào thì anh vào.

4

Nếu ông không nói gì cả, anh gõ cửa lại.

5

Giả dụ, điều này ngày nào người ta cũng thấy...

6

Anh gõ cửa lại.

 

*

 

1

Anh gõ cửa văn phòng ông Chánh sở của anh lần nữa.

2

Hoặc là ông trả lời anh “xin vào” hoặc là ông không trả lời anh.

3

Nếu ông trả lời “xin vào” thì anh vào, trừ phi anh là một thằng hoàn toàn ngu hoặc là một chứng điếc tai đến sớm đang đe dọa anh.

4

Nếu ông không trả lời anh thì anh quay gót và trở về văn phòng của anh, buồn bã, bối rối, nhưng không thực sự nản lòng, trong khi chờ một dịp may hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ, điều nà ngày nào người ta cũng thấy...

6

Anh quay gót trở về văn phòng của anh, buồn bã, bối rối, nhưng không thực sự nản lòng, trong khi chờ một dịp may hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh đã suy nghĩ chín rồi, anh đã lấy quyết định và anh đi gặp ông Chánh sở của anh để xin ông tăng lương.

2

Hoặc là ông có ở đấy hoặc là ông không có ở đấy.

3

Nếu ông có ở đấy...

4

Cá năm ăn một là ông không có ở đấy!

5

Ăn rồi!

6

Anh đứng chờ ông trở về ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đứng chờ ông Chánh sở của anh trở về ngoài hành lang.

2

Ông trở về hay ông không trở về?

3

Trở về!

4

Không trở về!

3

Có chứ!

4

Không!

5

Không.

6

Hãy đi gặp Yolande!

 

*

 

1

Anh đi gặp cô Yolande.

5

Yolande cô ấy không có ở đấy.

6

Cần gì, anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp dùng anh làm việc và anh chờ một thời cơ ít phiêu lưu hơn để đi gặp ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có ở đấy hoặc là ông không có ở đấy.

3

Nếu ông có ở đấy anh sẽ gõ cửa và anh sẽ chờ ông trả lời.

5

Nhưng chắc chắn là ông không có ở đấy.

6

Anh đứng chờ ông ngoài hành lang.

 

*

 

1

Anh đứng chờ ông Chánh sở của anh trở về ngoài hành lang.

2

Mẹ kiếp ông sẽ trở về hay không trở về đây?

6

Đi gặp Yolande!

 

*

 

1

Cô nương Yolande.

2

Hoặc cô có trong chỗ làm của cô.

3

Và anh sẽ có thể nói chuyện ở đấy nếu cô cũng sẵn muốn nói.

2

Hoặc là cô không có trong chỗ làm của cô.

Và, lần nữa, anh sẽ nổi cáu, làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Tổ chức đang dè sẻn trả công cho anh.

5

Ta hãy đơn giản hóa – lúc nào cũng nên đơn giản hóa – và hãy nói huỵch toẹt ra thế này: Cô nương Yolande có trong chỗ làm của cô.

2

Chúng ta không nghi ngờ gì về chuyện này nhưng tâm trạng cô vui buồn ra sao?

4

Nếu Cô nương Yolande ấy cô không sẵn muốn nói chuyện với anh, anh chỉ còn cách, nổi cáu lần nữa, làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Tổ chức đang trả công cho anh một cách dè sẻn.

5

Hoặc bởi vì Cô nương Yolande không một chút nào, lúc ấy quả là không một chút nào vui vẻ.

6

Bực mình càu nhàu, anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của cái Tổ chức rộng lớn đang dè sẻn trả công cho anh.

1

Và anh chờ một ngày mai ít thất thường hơn để đi tìm nói chuyện với ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Ông Chánh sở ấy à?

2

Tôi không biết ông ấy có trong văn phòng ông hay không.

3

Có lẽ anh có thể gõ cửa phòng ông ấy.

4

Ông sẽ không trễ đâu đã tới giờ ông đến sở thường lệ rồi.

5

Ông không có ở đấy nhưng chắc chắn ông sẽ không trễ đâu.

6

Vậy anh hãy ngồi ngoài hành lang chờ, chắc chắn ông sẽ không trễ đâu, đã tới giờ ông đến sở như ngày thường rồi.

 

*

 

1

Anh chờ ông ngoài hành lang.

5

Ông không trở lại.

6

Anh đến gặp Bà Yolande.

 

*

 

3

Nếu Bà Yolande có ở đấy, anh sẽ có thể nói chuyện một lúc với bà trong khi chờ ông Chánh sở của anh trở về.

4

Nếu không anh sẽ làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp đang là chân trời duy nhất của anh, trong khi chờ cho Định mệnh sẽ chứng tỏ ít ác độc hơn để đi tìm gặp ông Chánh sở của anh.

5

Giả dụ để đơn giản hóa, bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa, là Bà Yolande không những đang có trong văn phòng của bà, mà còn đang vui nữa.

6

Anh nói chuyện một lúc với Bà Yolande.

 

*

 

1

Anh làm Bà Yolande chán.

6

Anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Công ty mà, người ta có thể nói, là đang trả lương cho anh để anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của nó.

1

Rồi anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

5

Ta hãy bảo để đơn giản hóa, bởi lẽ lúc nào cũng nên dơn giản hóa, là, lần này, ông Chánh sở của anh có trong văn phòng của ông.

3

A xong rồi!

6

Tất nhiên anh gõ cửa.

2

Hoặc là ông ấy bảo anh vào

3

Và anh bước vào.

2

Hoặc là ông không trả lời

1

Và anh chờ một lúc trước khi gõ cửa lại.

5

Kinh nghiệm chứng tỏ là trong 74,6% các trường hợp, một ông Chánh sở không trả lời khi nghe tiếng gõ tốc tốc tốc phát ra bởi cái ngón giữa uốn cong của một người thuộc cấp đến khóc lóc xin tăng lương.

6

Anh gõ cửa lại.

 

*

 

1

Anh gõ cửa lại.

2

Hoặc là ông trả lời anh “Vào đi”

3

Và anh bước vào.

2

Hoặc là ông không trả lời anh

4

Và không dám cố nài anh sẽ chỉ còn cách quay ngược trở lại và chờ số phận với anh sẽ bớt trái nghịch trước khi thử tìm cách đương đầu với ông Chánh sở của anh lần nữa.

5

Ta hãy giả dụ để đơn giản hóa

Mọi người

Bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa

5

Là ông Chánh sở của anh, một lần không phải là thói quen, bảo anh vào.

2

Hoặc là anh hoàn toàn ngu hoặc là anh không hoàn toàn ngu.

3

Phải là hoàn toàn ngu mới không bước vào.

1

Nếu anh không hoàn toàn ngu anh sẽ bước vào.

5

Ta hãy giả dụ để đơn giản hóa

Mọi người

Bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa

5

Là anh không hoàn toàn ngu.

6

Anh bước vào.

 

*

 

1

Anh đang ở trong văn phòng ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông Chánh sở của anh chấp nhận tiếp anh ngay và liền tức khắc, hoặc là ông Chánh sở của anh đề nghị anh trở lại sau này.

5

Ta hãy giả dụ, điều này ngày nào người ta cũng thấy, là ông Chánh sở của anh đã quyết định giành trọn buổi sáng của ông cho một dự định riêng tư mà ông ấp ủ từ lâu, như là đi tìm ông Sếp của ông để xin ông này tăng lương.

1

Đây hoàn toàn là quyền của ông.

5

Ông sẽ yêu cầu anh trở lại sau này.

6

Trong trường hợp này, tuân lệnh, anh bước thụt lùi đi ra và không quên cám ơn ông Chánh sở của anh và không bỏ sót chuyện khép cánh cửa lớn lại sau lưng anh.

 

*

 

1

Anh quay trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có ở đấy hoặc là ông không có ở đấy.

4

Nếu ông không có ở đấy anh sẽ đứng chờ ông ngoài hành lang, nếu ông trở về trễ anh sẽ đi gặp Bà Yolande, nếu Bà Yoland không có ở đấy hoặc nếu Bà Yolande đang không vui anh sẽ làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp liên hợp vì nó mà để có một món lương khốn khổ anh đã phải hi sinh những năm đẹp nhất của cuộc đời anh trong khi chờ có được những ngôi sao chiếu mệnh thuận lợi để trở lại nhào vô gặp ông Chánh sở của anh.

5

Nhưng ta hãy giả thử để đơn giản hóa

Mọi người

Bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa

5

Là ông Chánh sở của anh có trong văn phòng của ông.

6

Anh gõ cửa phòng ông và anh chờ ông trả lời.

 

*

 

1

Anh gõ cửa.

2

Nếu ông ấy bảo “Vào đi”

3

Anh bước vào.

2

Nếu ông không nói gì với anh

4

Anh không vào.

6 Nhưng anh gõ lại nhiều lần mà ông ấy hẳn là không nghe được.

 

*

 

1

Anh gõ cửa lại.

5

Vào đi!

6

Anh bước vào.

 

*

 

1

Anh ở trong văn phòng ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông ấy tiếp anh ngay hoặc là ông ấy bảo anh trở lại sau này.

3

Đấy tất nhiên là chuyện hiển nhiên.

5

Ta hãy giả dụ

4

Để đơn giản hóa

Mọi người

Bởi lẽ lúc nào cũng nên đơn giản hóa.

5

Là ông Chánh sở của anh ông ấy chấp nhận tiếp anh liền và ngay tức khắc.

6

Anh quả là may mắn dữ!

 

*

 

1

Anh ở trong văn phòng của ông Chánh sở của anh và ông Chánh sở của anh chấp nhận nghe anh nói.

2

Nhưng hoặc là ông mời anh ngồi hoặc là ông không mời anh ngồi.

3

Nếu ông mời anh ngồi điều ấy có nghĩa là ông lễ độ.

4

Nếu ông không mời anh ngồi, điều ấy có nghĩa là ông đang bận tâm một chuyện gì đó.

5

Hãy giả dụ là ông Chánh sở của anh không mời anh ngồi.

3

Điều ấy có nghĩa là ông không lễ độ chăng?

6

Không nhất thiết phải thế: điều ấy có nghĩa là có cái gì đó đang làm ông bận tâm.

Mọi người

Cái gì làm ông Chánh sở của anh bận tâm?

 

*

 

2

Có lẽ là mặc dù đã không biết bao nhiêu lần toan tìm cách lọt vào văn phòng Sếp của ông ấy để xin ông này tăng lương mà vẫn không lọt vào được?

4

Có lẽ ông ấy có những chuyện rắc rối với Bà Yolande?

6

Có lẽ ông xúc động vì sự chặt chẽ đặc biệt mà việc kiểm soát hối đoái đã chứng tỏ?

5

Có lẽ ông đã làm lột dên máy cái ngày chấm dứt thời hạn bảo đảm chiếc xe hơi mới của ông?

3

Có lẽ, vào đúng buổi sáng đó, ông đã sắp hàng năm tiếng đồng hồ mà rồi rốt cuộc vẫn không lấy được chỗ cho buổi hòa nhạc sắp tới của Herbert von Dieskau?[1]

1

Có lẽ ông có những rắc rối với chuyện sức khỏe của ông?

 

*

 

1

Anh hỏi ông Chánh sở của anh có phải một người con gái của ông đang bị sởi chăng.

2

Ông sẽ trả lời anh có hoặc là không.

5

Giả dụ ông trả lời với anh là có.

6

Anh hãy nhìn xem ông có những mụn đỏ trên mặt chăng.

3

Nếu ông có những mụn đỏ trên mặt, hãy mau mau đi ra. Hãy báo động bộ phận cấp cứu và hãy nhốt ông Chánh sở của anh trong văn phòng ông trong 40 ngày.

1

Nếu ông không có những mụn đỏ trên mặt, hãy thoải mái và trình bày vấn đề của anh.

5

Ta hãy giả dụ là ông Chánh sở của anh có những mụn đỏ trên mặt.

6

Anh hãy mau mau đi ra!

1

Hãy báo động bộ phận cấp cứu!

6

Hãy nhốt ông Chánh sở của anh trong văn phòng ông trong 40 ngày!

 

Bệnh Sởi

 

Năm 1969, trên 19432 trường hợp bệnh sởi được thông báo, có 111 trường hợp tử vong được xác nhận, có nghĩa dù sao ông Chánh sở của anh cũng còn 99,5 phần 100 may mắn sống sót. Bệnh sởi là một bệnh sốt phát ban, lây lan và thành dịch, có đặc tính một chứng viêm nhẹ ngoài da hoặc, người ta cũng có thể gọi, một chứng ngoại ban nổi lốm đốm trên da những mụn nhỏ màu đỏ. Trước và sau nó là sốt cao, sổ mũi, viêm họng, chảy nước mắt và ho. Những biến chứng chính của bệnh là viêm phế quản phổi, những loại viêm thanh quản và viêm não. Người ta có thể trị bệnh hiệu quả bằng sunphamít và pênixilin.

 

*

 

1

40 ngày sau.

2

Hoặc là ông Chánh sở của anh chết hoặc là ông Chánh sở của anh không chết.

5

Ta hãy giả dụ ông ấy chết.

6

Anh đi gặp ông Chánh sở mới của anh.

5

Ta hãy giả dụ ông ta không có trong văn phòng ông.

6

Anh đứng chờ ông ngoài hành lang.

5

Ta hãy giả dụ ông ta trở lại trễ.

6

Anh đi gặp Bà Yolande.

5

Ta hãy giả dụ Bà Yolande đi nghỉ hè ở Tunisie với chồng và con cái của bà.

6

Anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Tổ chức rộng lớn mà anh chỉ là một con tốt bé ti.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

2

Ông ấy có ở đây không?

5

Có.

6

Anh gõ cửa.

2

Ông ta có trả lời không?

5

Có.

2

Ông trả lời sao?

5

Rằng ông đang bận trên một đường dây điện thoại khác và ông bảo anh trở lại vào đầu buổi chiều hoặc là ngày hôm sau.

6

Anh trở về văn phòng anh không khỏi nghĩ đến những thăng trầm của cuộc đời.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có trong văn phòng của ông hoặc là ông không có trong văn phòng của ông. Hoặc là Bà Yolande có trong văn phòng của bà hoặc là bà Yolande không có trong văn phòng của bà. Hoặc là Bà Yolande đang vui hoặc là Bà Yolande đang không vui.

Hoặc là anh nói chuyện với Bà Yolande hoặc là anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Liên công ty mà anh vẫn yếu đuối tin rằng anh mang ơn mọi thứ.

Hoặc là anh thoáng trông thấy ông Chánh sở của anh qua cánh cửa kính lớn của văn phòng Bà Yolande hoặc là anh tiếp tục nói chuyện với Bà Yolande.

Hoặc là ông Chánh sở của anh bảo anh vào hoặc là ông Chánh sở của anh không bảo anh vào.

Hoặc là ông Chánh sở của anh mời anh ngồi hoặc là ông Chánh sở của anh không mời anh ngồi.

3

Nếu ông mời anh ngồi điều đó có nghĩa là ông sẵn sàng lắng nghe anh.

4

Nếu ông không mời anh ngồi điều đó có nghĩa là đầu óc ông để ở chỗ khác.

5

Ta hãy giả dụ, điều này ngày nào người ta cũng thấy, là ông Chánh sở của anh không mời anh ngồi.

6

Điều này có nghĩa là đầu óc ông để ở chỗ khác.

Mọi người

Đầu óc ông Chánh sở của anh để ở đâu vậy?

5

Có lẽ một cô con gái của ông bị sởi?

3

Hay thủy đậu?

1

Hay ho gà?

2

Hay quai bị?

6

Xơ cứng từng mảng?

4

Chốc lở?

2

Sốt ban đỏ?

1

Anh hỏi ông Chánh sở của anh có phải một cô con gái của ông bị sốt ban đỏ chăng.

2

Ông sẽ trả lời anh có hay là không.

3

Nếu ông trả lời có, anh hãy nhìn xem ông có những mụn đỏ trên mặt chăng.

4 Nếu ông trả lời không điều đó cũng không có nghĩa là không có cô con gái nào của ông không bị sốt ban đỏ, quả thế

5

Ta hãy cứ cho là ông trả lời không.

6

Hãy hỏi ông xem có phải hai cô con gái của ông bị sốt ban đỏ chăng.

2

Ông sẽ trả lời anh có hay là không.

3

Nếu ông trả lời có, anh hãy nhìn xem ông có những mụn đỏ trên mặt chăng.

4

Nếu ông trả lời không, hãy đừng quá vội suy ra là không có cô con gái nào của ông không bị sốt ban đỏ, quả thế.

5

Ta hãy cứ cho là ông trả lời không.

6

Anh hãy hỏi xem có phải ba cô con gái của ông bị sốt ban đỏ chăng.

5

Ta hãy cứ cho là ông trả lời anh ông chỉ có hai cô con gái.

6

Anh hãy đừng rút ra những kết luận vội vàng. Có thể mấy cậu con trai ông mới đang bị bệnh.

1

Tuy nhiên cố nài sẽ là điều bất nhã. Mặc dù hoàn toàn khó chịu khi phải nói một khi ông Chánh sở của anh không mời anh ngay cả cái chuyện ngồi, anh cứ thoải mái, hãy ngưng gãi ngay đi, hãy thở sâu và trình bày vấn đề của anh.

 

*

 

6

Anh trình bày vấn đề của anh trước ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông ngắt ngang anh hoặc là ông không ngắt ngang anh.

3

Nếu ông không ngắt ngang anh, anh tiếp tục và cố gắng thuyết phục.

4

Nếu ông ngắt ngang anh, ấy là ông có cái gì quan trọng cần truyền đạt cho anh.

5

Ta hãy giả dụ ông ngắt ngang anh và hỏi anh tại sao anh cữ gãi suốt buổi và những cái mận đỏ lan tràn trên mặt anh có nghĩa là gì.

1

Anh hãy đi ra tức khắc! Hãy trở về nhà và lên giường nằm! Hãy gọi bác sĩ đến và cho con cái về quê ở với bà chúng nó!

 

Bệnh Sởi

 

Năm 1969, trên 19433 trường hợp bệnh sởi được thông báo, có 112 trường hợp tử vong được xác nhận, có nghĩa dù sao anh cũng còn gần 99,5 phần 100 may mắn sống sót. Bệnh sởi là một bệnh sốt phát ban, lây lan và thành dịch, có đặc tính một chứng viêm nhẹ ngoài da hoặc, người ta cũng có thể gọi, một chứng ngoại ban nổi lốm đốm trên da những mụn nhỏ màu đỏ. Trước và sau nó là sốt cao, sổ mũi, viêm họng, chảy nước mắt và ho. Những biến chứng chính của bệnh là viêm phế quản phổi, những loại viêm thanh quản và viêm não. Người ta có thể trị bệnh hiệu quả bằng sunphamít và pênixilin.

 

*

 

1

40 ngày sau.

2

Hoặc là anh chết hoặc là anh không chết.

6

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Ta hãy giả dụ ông không có trong văn phòng ông.

6

Anh đứng chờ ông ngoài hành lang.

5

Ta hãy giả dụ ông không trở lại.

6

Anh đi gặp Bà Yolande.

5

Ta hãy giả dụ Bà Yolande đang nghỉ hè ở Tunisie với chồng và ba đứa con của bà.

6

Anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp đang bóc lột anh.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

2

Ông ấy có trong văn phòng của ông không?

5

Có chứ!

6

Anh gõ cửa.

2

Ông ấy có trả lời không?

5

Ờ... Không.

6

Anh gõ cửa lại.

2

Ông ấy có trả lời không?

Mọi người (tiếng thì thầm)

Trời ơi...

6

Anh bước vào.

2

Ông ấy có nhận tiếp anh ngay liền không?

5

Hãy cứ cho là có, nhưng ấy là bởi đây là anh.

2

Ông ấy sẽ mời anh ngồi?

5

Trong một cố gắng đơn giản hóa đáng khen

Mọi người

Lúc nào ta cũng nên đơn giản hóa.

5

Chúng ta sẽ đi đến chỗ nhìn nhận thực tế là một lần này thôi, ông Chánh sở của anh mời anh ngồi.

6

Anh ngồi xuống.

 

*

 

1

Anh đã đi gặp ông Chánh sở của anh và ông Chánh sở của anh có mặt ở đây.

Anh đã gõ cửa và ông đã trả lời.

Anh đã bước vào và ông đã hỏi việc gì đã đưa anh đến và ông đã mời anh ngồi.

Anh đã ngồi xuống đối diện với ông Chánh sở của anh.

6

Anh hãy thoải mái, hãy thở sâu, hãy lau mồ hôi đang chảy xuống trên mặt anh, hãy chế ngự những cái run bồn chồn làm cho hai đầu gối anh va chạm nhau, hãy nhớ là không cần thiết phải hi vọng mới có thể thực hiện cũng không phải thành công mới có thể bền chí, hãy trình bày trường hợp của anh bằng một giọng rõ ràng và với sự súc tích và sáng sủa tối đa; hãy biết tìm những chữ cần thiết để thuyết phục, hãy dùng đủ mọi cách để làm rung chuyển trái tim sắt đá của ông Chánh sở của anh, nhưng cũng hãy cố gắng giữ được cho đến tận cùng một chút cái tư cách và tự hào từng giúp anh làm một công dân ý thức được những nghĩa vụ và quyền lợi của mình. Hãy đừng phủ phục dưới chân ông Chánh sở của anh; hãy đừng có ôm hôn chân ông ấy.

1

Hãy nói với ông ấy rằng anh có chuyện đau buồn và bực bội, rằng anh không sao có thể cân bằng chi tiêu, rằng anh xin không phải là xin cho anh mà là cho người vợ đã kiệt sức vì việc nhà của anh, và cho năm người con đang bị bệnh tật rình rập của anh.

6

Bệnh sởi.

1

Sốt ban đỏ.

6

Quai bị.

1

Vàng da.

6

Bại liệt.

1

U nhầy.

6

Lở mồm.

1

Suy yếu.

6

Thiếu mỡ.

1

Những khối u buồng não.

6

Viêm màng trong tim.

1

Bàn chân bằng.

6

Hãy trình bày với ông là được bổ dụng làm nhân viên phụ chạy vặt không lành nghề năm 14 tuổi với số lương tháng là 11872 quan cũ, sau 37 năm phục vụ tốt và trung thực, anh mới lên được tới cái chức phó thư ký chính làm công việc của phái viên được giao chức vụ phụ tá cho phó giám đốc văn phòng trung ương thực thi, thống kê và dự phóng, hàng 3, bậc 8, nhóm 2, bộ C, chỉ số hiệu chỉnh 315, số lương thật sự là 772 quan mới 00 xu, sau khi khấu trừ những khoản phụ đảm xã hội và những khoản thuế khác nhau qui định theo Kế hoạch số 5.

2

Hoặc là bài diễn văn của anh sẽ thuyết phục ông Chánh sở của anh hoặc là bài diễn văn của anh sẽ không thuyết phục ông Chánh sở của anh.

3

Nếu bài diễn văn của anh thuyết phục ông Chánh sở của anh điều ấy có thể là một dấu hiệu tốt.

4

Nhưng nếu bài diễn văn của anh không thuyết phục ông Chánh sở của anh, điều ấy chắc chắn sẽ không làm công việc của anh tiến triển được.

5

Thế mà, hiển nhiên là anh sẽ không sao chỉ nói có vậy mà ngay tức thì có thể thuyết phục được ông Chánh sở của anh. Cái Tổ chức rộng lớn kia mà anh chỉ là một bánh xe nhỏ xíu nó sẽ đi về đâu nếu mỗi cái bánh xe nhỏ xíu đều được tăng lương ngay lần đầu tiên nó yêu cầu? Ông Chánh sở của anh biết rõ điều đó và còn chính vì vậy mà ông là Chánh sở. Sao! Ông sẽ gầm lên, anh, một nhân viên mà người ta gọi là gương mẫu, mà lại đến đây ăn xin vài đồng xu khốn khổ, trong khi những con người ở Biafra đang nghẹn họng vì một hột gạo, trong khi những cán bộ đang triển nở thì bị lâm vào tình trạng thất nghiệp một cách bi đát tới ngót 40 năm! Anh còn dám than phiền, trong khi anh đang có một cái xe hơi, một tủ lạnh, một bàn ủi điện! Anh đúng là cái hổ thẹn của cơ quan của anh! Đêm nào người ta cũng trông thấy anh ở tiệm cà phê! Đồ say sưa! Lười biếng! Trục lợi! Anh lừa bịp sở Anh ninh xã hội! Anh còn định ăn gian khi đánh cá ngựa ba con! Khốn nạn! Tên Pháp xấu xa! Hãy coi như anh còn là may nếu như ta không đá anh ra khỏi cửa và nếu như ta không đưa anh ra trước Hội đồng Kỷ luật! Hãy cút đi và đừng có để ta gặp lại nữa!

6

Anh hãy đừng có một cử chỉ nào mà anh có thể hối tiếc sau này. Hãy đứng lên đàng hoàng và cứ bước ra.

 

*

 

1

Anh đã đi gặp ông Chánh sở của anh. Ông ấy có mặt ở đấy. Ông ấy đã bảo anh vào. Ông còn mời anh ngồi nữa. Anh đã giải thích cho ông về những vấn đề của anh, nhưng ông ta đã cho là những tham vọng của anh là bỉ ổi, không biện bạch được, trơ trẽn, tục tĩu, đê tiện. Trong khi đi ra anh đã thấy hơi nản lòng. Nhưng anh là một con người bền chí. Anh để vài tuần lễ trôi qua và anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là... hoặc là.

5

Không.

6

Anh...

5

Không.

6

Nào.

5

Không được đâu.

6

Làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành một tổng thể hay một phần của Liên Công ty nơi anh phung phí đời mình từ ngót 40 năm nay.

4

Không phải là không nghĩ đến những thăng trầm của cuộc đời.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có trong văn phòng ông hoặc là ông không có trong văn phòng ông.

5

Ta hãy giả dụ là ông có trong văn phòng ông.

6

Anh không đứng chờ ông trở lại ngoài hành lang; anh không đi gặp Bà Yolande lúc bấy giờ, mặc dù bà đang vui, nhưng không có trong phòng bà, anh không làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của Xí nghiệp liên hợp khổng lồ mà anh không chờ đợi cái gì đáng kể; nhưng ngược lại, anh gõ cửa và anh chờ ông trả lời.

5

Hãy giả dụ là ông trả lời vào đi.

6

Anh không gõ cửa lại; trầm ngâm và nổi giận, anh không quay trở lại chỗ của anh, mà nghĩ đến những thăng trầm của cái cuộc đời chó má kia và tự hỏi chừng nào thì một sự tình cờ thuận lợi sẽ đưa anh đến trở lại đối diện với ông Chánh sở của anh; nhưng ngược lại, anh hạ cái then cài cửa văn phòng ông Chánh sở của anh xuống, anh đẩy cửa và anh bước vào.

3

Xin anh vui lòng đừng quên đóng cửa lại sau lưng, để vậy có gió luồng đấy, cám ơn.

5

Hãy giả dụ là ông Chánh sở của anh cười nụ cười duyên dáng nhất của ông với anh và mời anh ngồi.

6

Anh không hỏi ông xem có phải một cô con gái của ông đang bị bệnh sởi không, anh không tìm cách biết xem ông có mấy cái mận đỏ trên mặt không, anh không đi ra vội vàng, anh không báo động phòng cấp cứu nào cả, nhưng, trái lại, anh ngồi xuống và anh trình bày những vấn đề của anh.

1

Anh ngồi đối diện với ông Chánh sở của anh. Anh hãy thoải mái, hãy thở sâu, hãy ngưng nói lắp ba lắp bắp một lời cám ơn, hãy nhớ rằng với một trái tim kiên cường thì không có gì ta không làm được và rằng kiên nhẫn và thời gian kéo dài tốt cho ta hơn là sức mạnh và nóng giận, hãy phát âm rõ ràng, hãy quả quyết, sáng sủa, và sáng chói nếu cần. Hãy nói với ông Chánh sở của anh như anh đang nói với cha của anh, với vị linh mục; hãy tin tưởng rằng ông muốn điều tốt cho anh, rằng ông là bạn thân của anh, rằng ông có thể hiểu anh được; hãy thổ lộ hết tâm tình, không cần phải nói bình dị hay trắc ẩn cách vô bổ. Ông không chỉ là Chánh sở, Chánh sở của anh, mà còn là người Cha trong Gia đình, ông sẽ hiểu anh.

6

Hãy nói với ông về nỗi đau làm chồng của anh, những nỗi lo làm cha của anh; những đứa con ngày càng lớn; những đôi giày phải mua; sách vở cho ngày tựu trường; những trại hè dù sao cũng phải tốn phí; những băng vải đeo tay cho lễ ban thánh thể đầu tiên; thuốc men, đồ chơi, mấy đồng xu đi xem hát bóng.

3

Đấy là những thứ khó khăn cần phải nghiên cứu mới có thể hiểu được.

2

Hoặc là bài diễn văn của anh sẽ làm ông Chánh sở của anh cảm động đến tận cùng hoặc nó sẽ làm ông thấy vô thưởng vô phạt.

3

Nếu ông Chánh sở của anh cảm động, điều đó sẽ có thể là dấu hiệu tốt.

4

Nhưng nếu ông vẫn lạnh như băng hoặc nếu, tệ hơn, ông để lộ những dấu hiệu sốt ruột ra mặt trong khi, tận đáy lòng anh, anh thuật cho ông nghe sự vô vị buồn tẻ của cuộc sống nay đau mai ốm của anh, thì điều đó hẳn nhiên sẽ không giúp công việc anh tiến triển được.

5

Chúng ta sẽ giả dụ, nhưng không phải để đơn giản hóa

Mọi người

Thế tuy nhiên lúc nào ta cũng phải đơn giản hóa.

5

Nhưng để cho ai nấy thấy rõ là chúng ta nhân đạo đến tận cùng và những nỗi khốn khổ của người khác làm ta xúc động.

4

làm ta động lòng

3

làm ta cảm động

2

làm ta đảo lộn

1

làm ta không sao chịu nổi.

5

Chúng ta sẽ giả dụ rằng ông Chánh sở của anh bị lay chuyển bởi cách vận dụng của anh.

6

Ông ấy hiểu anh quá đi chứ! Ông ấy thương xót anh quá đi chứ! Vâng, cuộc đời không phải ngày nào cũng vui đâu! Ai có chuyện lo của người ấy, ai có cái Golgotha[2] của người ấy; chính ông, ông cũng tơi tả vì ba cái hóa đơn; Bà Yolande bây giờ chỉ còn một mình, phải cấp dưỡng cho con cho cháu của bà; tội nghiệp, chẳng phải là bà đã làm không biết bao nhiêu công việc rồi đó sao?

Bà không có quyền hưởng một cuộc sống yên ổn ở đồng quê hay sao?

1

Ông Chánh sở của anh ông ấy mong muốn có thể giúp anh biết bao! Ông ấy mong muốn có thể chấp nhận cái điều yêu cầu mà anh đã có lý khi bày tỏ nhưng

2

thế nhưng sự việc hiện giờ nó là thế

3

những số điểm của anh

4

Những nhận định về anh do những đồng nghiệp của anh và những cấp trên trực tiếp của anh phát biểu

5

Làm cho, cho dù đối với anh người ta có thiện cảm

4

quí mến

3

tình bạn

2

ngay cả tình cảm

5

thái độ làm việc của anh không đáng để một yêu cầu như thế được đưa ra xem xét.

6

Anh hãy can đảm. Anh hãy siết cái bàn tay ông Chánh sở của anh chìa ra cho anh. Anh hãy lén lau mắt của anh. Anh hãy đi ra hết sức đàng hoàng.

3

Xin anh vui lòng đừng quên khép cánh cửa lại sau lưng anh, có những luồng gió đấy, cám ơn.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh. Ông ấy có ở đó. Ông ấy đã cho anh vào. Ông đã mời anh ngồi. Anh đã nói với ông về những khó khăn của anh. Ông ấy đã hiểu hết những khó khăn nọ nhưng đã giải thích cho anh rằng công việc còn quá nhiều chỗ chưa tốt nên người ta không thể nào xem xét cái thỉnh cầu tăng lương mà anh bày tỏ. Khi bước ra anh hơi ủ rũ một chút. Thế nhưng còn phải nhiều hơn thế mới có thể làm anh hoàn toàn nản lòng. Anh để trôi qua vài ba tháng thời gian anh làm hết mọi cách anh có thể làm để được các cấp trên trực tiếp của anh chú ý và được các đồng nghiệp của anh nể nang. Rồi anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có ở đó hoặc là ông không có ở đó, cũng là chuyện hiển nhiên thôi.

5

Ông không có đó.

6

Anh có sẽ đứng chờ ông ngoài hành lang không?

1

Tốt hơn anh hãy đi gặp Bà Yolande.

5

Bà Yolande không có đó và vả chăng bà đang không vui.

6

Trong trường hợp này, anh hãy làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp thành tổng thể hay một phần của cái Tổ chức đồ sộ mà không có nó anh sẽ còn không có mặt ngay cả trên cái cõi đời này và hãy chờ cái ngón tay của Vận mệnh đến ve vuốt ông sếp hói đầu của anh anh mới lại thử tìm đến gặp ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh đi tìm gặp ông Chánh sở của anh.

5

Hãy giả dụ là ông có trong văn phòng ông.

6

Anh gõ cửa và anh chờ ông trả lời.

2

Hoặc là ông trả lời hoặc là ông không trả lời.

5

Ta hãy cứ cho là ông trả lời.

2

Hoặc là ông trả lời có hoặc là ông trả lời không.

5

Ta hãy cứ cho là ông trả lời có.

6

Anh mở cửa, anh bước vào, anh khép cửa lại, anh dừng chân cách ông Chánh sở của anh vài bước và anh chờ.

2

Hoặc là ông ấy mời anh ngồi hoặc ông không mời anh ngồi.

5

Hãy cứ cho là ông mời anh ngồi.

6

Anh lấy chiếc ghế ông Chánh sở mời anh, anh ngồi xuống và anh chờ.

2

Hoặc là ông Chánh sở của anh hỏi anh có việc gì cần giúp hoặc là ông Chánh sở của anh không hỏi anh có việc gì cần giúp.

5

Hãy chứ cho là ông Chánh sở của anh không hỏi anh có việc gì cần giúp.

6

Điều này không sao: anh thông đờm trong cổ và anh trình bày vấn đề của anh.

 

*

 

1

Anh thông đờm trong cổ, không lâu, và anh trình bày vấn đề của anh với ông Chánh sở của anh.

6

Là nhân viên thâm niên của cái Xí nghiệp rộng lớn mà anh hãnh diện là một thành viên, nơi anh đã đem cho tất cả, nay đi đến cuối một cuộc đời lam lũ hiến trọn cho lao động, anh mong muốn nhìn thấy sự tận tụy của mình, lòng trung thành của mình, tính trung thực của mình, tính đúng đắn của mình, ý thức tôn ti trật tự, trách nhiệm và giới hạn của mình được tưởng thưởng. Anh đã thắt lưng buộc bụng để bảo đảm cho con cái anh có được một tương lai tươi hồng hơn, anh đã đẩy chúng học tới Tiểu học, tới Trung học đệ nhị cấp; rồi đây chúng sẽ sớm lo liệu được, nhưng hiện chúng chưa đem về cho gia đình được đồng xu nào, còn anh, vợ anh, thì ai nấy muốn cho xây căn nhà nhỏ với những cánh gỗ cửa sổ ngoài màu xanh lá cây, là nơi mỗi tối của một đời lam lũ hiến trọn lao động trong cái Xí nghiệp đồ sộ mà anh hãnh diện là một thành viên và mong muốn được xí nghiệp thưởng cho cái chỗ tận tụy của mình bởi vì anh đã thắt lưng buộc bụng để bảo đảm một tương lai tươi hồng hơn cho con cái anh hiện vẫn chưa đem tiền bạc gì về cho cái nhà mà anh, vợ anh, ai nấy muốn cho xây để cuối một đời lam lũ hiến trọn cho lao động, có thể hưởng được ở đấy một cuộc sống điền viên yên tĩnh trồng hoa quả đầu mùa và những cây hoa mimosa.

2

Hoặc là ông Chánh sở của anh hiểu anh hoặc là ông Chánh sở của anh không hiểu anh.

5

Ta sẽ giả dụ, và do đó chứng tỏ là ta vô cùng nhân đạo

Mọi người

Bởi vì chúng ta vô cùng nhân đạo

3

Chúng ta biết hiểu thấu những khát vọng của nhân viên của chúng ta

4

Vai trò của cánh chúng ta, những ông Chánh sở, chính là lắng nghe họ nói với chúng ta về những vấn đề của họ, những mong muốn của họ, và chúng ta làm tất cả để giúp đỡ họ

3

Ủy ban Xí nghiệp năm ngoái chẳng phải đã có tổ chức một chuyến đi chơi qua Baden-Baden đó sao

4

Năm vừa qua chẳng phải đã có patê gan trong gói quà dành cho những người già trong dịp Giáng sinh đó sao?

3

Và những buổi chiếu phim không mất tiền cho trẻ em?

4

Và chiếc cúp tuyệt đẹp của ông Trưởng phòng Nhân viên dành cho người thắng Giải vô địch trò chơi lăn bóng liên xưởng?

5

Nói ngắn, đương nhiên là ông Chánh sở của anh hiểu anh.

6

Vâng, trong tất cả nhân viên của cái Xí nghiệp đồ sộ này, của cái gia đình rộng lớn mà cùng một trái tim đập dưới mười ngàn lồng ngực, thì anh, chắc chắn không sai, là một trong những người xứng đáng nhất. Không ai có thể bảo là những ông Sếp của anh sẽ chứng tỏ vô ơn đối với một trong những đứa con được yêu quí nhất, một trong những người lúc nào cũng là gương mẫu. Ngay ngày mai, ông Chánh sở của anh sẽ trình bày trường hợp của anh với Hội đồng quản trị và anh có thể chắc chắn đến kỳ Huân chương Lao động tới đây, anh sẽ là người được trao huân chương ấy!

1

Anh siết chặt hai bàn tay ông Chánh sở của anh chìa ra, anh kiềm chế xúc động của mình và anh bước ra không quên khép cánh cửa lại sau lưng anh bởi vì bấy giờ có một luồng gió và ông Chánh sở thân yêu của anh có thể bị cảm lạnh.

3

Cám ơn.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh. Ông có đó. Bảo anh vào, mời anh ngồi. Anh nói về những công lao của mình. Bảo là ông hiểu và anh sẽ được huân chương lao động.

6

Trên thực tế, mấy tháng sau, vào một buổi sáng tháng chín đẹp trời, trước mặt toàn bộ nhân viên tụ họp đứng nghiêm trong sân chính, trước sự hiện diện của ông Tỉnh trưởng nội an[3] và các Ủy viên Hội đồng, ông Thị trưởng và Hội đồng thành phố, ông Tư lệnh quân đội và một phân đội bồng súng chào, đức Tổng giám mục và dàn đồng ca, trước Hội đồng quản trị đứng đầu là ông Chủ tịch Tổng giám đốc, người sáng lập và cổ đông chính của Tổ chức rộng lớn mà ngày hôm ấy anh là con người hùng khiêm tốn và là biểu tượng sống, ông Bộ trưởng bộ Công nghiệp và Thương mại, đứng hai bên là ông Phó Quốc vụ khanh đặc trách kế hoạch và ông Chánh văn phòng Bộ Xã hội, đã gắn cho anh Huân chương Lao động,

3

dải băng ba màu cờ

4

huân chương hình tròn, mặt ngửa, là khẩu hiệu Tự do, Bình đẳng, Bác ái bao quanh một cái đầu của Marianne có kết hoa,

3

mặt sấp, một người nữ gieo hạt mà hào quang mặt trời nổi trên dòng chữ “Lao động và trung thực, Tổ quốc ghi ơn.”

4

Trong khi ông Giám đốc Địa phương Quỹ Trợ cấp Gia đình trao cho anh, để cho ba đứa bé, ba cuốn sổ Quỹ Tiết kiệm, mỗi cuốn mang một chữ cái đầu viết hoa NF 50 mà thời gian sẽ làm cho sinh lãi theo tỉ lệ, 25% mỗi năm.

1

Để khỏi mang ơn, anh đã kỷ niệm cái ngày được ban phước thăng tiến ấy của anh bằng một bữa tiệc qui tụ bố mẹ anh, bố mẹ bên vợ anh, những bạn hàng xóm và đồng nghiệp của anh, bữa tiệc mà ông Chánh sở của anh đã vui lòng nhận lời chủ tọa.

6

Những tiệc vui ấy đã đưa đến hậu quả trực tiếp là buộc ngân quỹ của anh đài thọ khá nhiều và làm anh phải mắc nợ nào là người bán hàng, nào là chủ quán và chủ tiệm rượu.

1

Để đương đầu với những thứ nghĩa vụ mới ấy, sau một thời gian nào đó, anh quyết định trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc ông ấy có trong văn phòng ông hoặc ông ấy không có trong văn phòng ông.

5

Ông ấy không có trong văn phòng ông.

6

Anh đứng ngoài hành lang rình ông trở lại.

5

Ông ấy có vẻ không trở lại.

6

Anh đi gặp Cô Hermeline.

4

Lạ chưa! Thế... thế còn Bà Yolande?

6

Anh biết là Bà Yolande đã về hưu mà.

3

Tội nghiệp bà! Người ta bảo là bà không còn mạnh lắm.

2

Đám con bà đang bàn chuyện đưa bà vào dưỡng đường.

6

Vào dưỡng đường! Bạn muốn nói là vào dưỡng trí viện chứ gì, tội nghiệp bà ấy hoàn tòan điên rồi.

3

Dù gì thì sự thể cũng là tùy ta.

2

Đáng than phiền hơn cả là những người còn ở lại.

3

Ai không biết mà anh phải nói thế!

1

Được, thế thì: Cô Hermeline?

2

Hoặc là cô có ở đấy hoặc là cô không có ở đấy

5

Cô không có ở đấy

1

Cô Hermeline không siêng năng cũng không có đủ cái vui tính bằng Bà Yolande.

3

Mọi việc không còn như trước nữa.

4

Ấy là ngày xưa coi kìa.

6

Nói ngắn là anh làm một vòng quanh các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của cái Liên công ty tỏa rộng khắp nơi mà nguyên cái việc nhanh chóng đưa nó vào hoạt động tại một trong những khu vực then chốt của nền kinh tế quốc gia của chúng ta đã làm cho các chuyên gia phải ngưỡng mộ, và anh chờ, kiên nhẫn chờ, cho đến khi những vì sao trên trời đem may mắn lại cho anh để lần nữa có thể vuốt ve cái hi vọng sẽ có một cuộc diện kiến có hiệu quả với ông Chánh sở của anh.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

3

Nếu ông ấy có đó anh sẽ gõ cửa và anh sẽ đợi ông trả lời.

5

Thì đúng là ông ấy đang có đó.

6

Vậy thì anh gõ cửa.

4

Nếu ông không trả lời anh sẽ gõ lại lần nữa.

5

Nhưng đúng là ông trả lời rồi đó.

6

Vậy thì anh bước vào.

3

Nếu ông mời anh ngồi, anh sẽ ngồi xuống.

5

Thì chính là ông ấy mời anh ngồi đó.

6

Vậy, anh ngồi xuống.

3

Nếu ông hỏi anh ngọn gió nào đưa anh đến và ông ấy có thể làm gì để giúp đỡ anh, anh sẽ vào vấn đề

5

Thế thì đấy, ông ấy đang hỏi anh ông ấy có thể làm gì cho anh.

6

Vậy thì anh vào vấn đề

 

*

 

1

Anh tường thuật tỉ mỉ với ông Chánh sở của anh về đầu đuôi những khó khăn của anh về phương diện tín dụng, tài chánh, ngân sách và kinh tế.

2

Sao nữa, vì muốn đánh dấu để sau này còn nhớ dài dài[4] cái ngày thiêng liêng mà, qua anh, toàn thể Xí nghiệp đã được vinh danh

3

là ngày tám tháng này

6

anh đã tổ chức đủ thứ tiệc tùng hiện nay đây đang đưa anh đến chỗ phải thắt lưng buộc bụng

1

thế nên

6

để cụ thể hóa sự quí mến

1

của toàn thể cơ quan đối với anh

6

cái cơ quan mà anh sung sướng và hãnh diện

1

được là một thành viên

6

anh xin ông cho phép được đưa một thỉnh cầu xin tăng lương.

2

Hoặc ông Chánh sở của anh đáp[5] hoặc ông Chánh sở của anh không đáp[5].

3

Nếu ông đáp[5] thì anh có quyền có năm ba hi vọng.

4

Nhưng nếu ông không đáp[5] thì chắc chắn chuyện sẽ khó hơn đấy.

5

Hãy giả dụ để đơn giản hóa

Mọi người

Bởi vì chúng ta vô cùng nhân đạo.

5

Là ông Chánh sở của anh đáp.[5]

6

Ông ấy sẽ làm mọi việc cho anh ông Chánh sở của anh ông ấy chỉ lo cho anh.

4

Nhưng than ôi ba lần than ôi.

3

Sự việc xưa nay vốn vẫn thế

2

những sự đe dọa cạnh tranh

1

tình hình khó xử gây nên bởi luật quan thuế hạ thấp

2

bởi Thị trường chung bắt đầu có hiệu lực

5

bởi những điều qui định của Kennedy-Round[6]

6

bởi vị trí của đồng bảng Anh

4

của đồng mác Đức

3

của đồng quan Pháp

2

của đồng đô la Mỹ

1

của vàng

3

những hi sinh đã được thỏa thuận về kế hoạch đầu tư

2

tiếp thị

1

những đợt vận động quảng cáo

6

Những vấn đề nhân công, những biến động về tỷ giá, hàng cung ứng, vấn đề đóng gói, nghiên cứu vận toán, nghiên cứu cơ bản, việc lấy bằng chuyên môn, những đòi hỏi cấp bách về khoa học công nghệ, những trách nhiệm xã hội, việc tôn trọng những quyền căn bản của con người, giá sinh hoạt, những vấn đề thị trường, những nguy cơ lạm phát, vấn đề phá giá tiền tệ, những điều kiện hà khắc áp đặt lên hàng xuất khẩu, những nguy cơ lúc nào cũng có thể xảy ra đối với OPA[7], với chuyện thanh toán nợ, chuyện sát nhập, chuyện quốc hữu hóa, cả tình trạng bất ổn về khách hàng, những xung đột xã hội, những may rủi về chính trị, nói ngắn gọn, là những bấp bênh của thị trường

1

những thứ đó đều có hậu quả tất yếu đến độ – cho dù thỉnh cầu của anh có cơ sở vững vàng mấy chăng nữa và, anh hãy tin đi, ông Chánh sở của anh thì hoàn toàn đứng về phía anh – vẫn không thể nào có chuyện dự tính trong một tương lai tức thì, chuyện tăng lương, cho dù chỉ tăng tối thiểu nhất, trong tổng lượng lương xí nghiệp phải trả.

6

Chọn lúc này là không đúng. Lỗi ở chỗ thiếu may mắn. Anh hãy chắc chắn rằng, khi tình hình cải thiện, chúng tôi sẽ có thể tưởng thưởng cho những công trạng lỗi lạc của anh.

1

Anh cám ơn ông Chánh sở của anh anh thân ái bắt tay ông ấy anh mỉm cười, hãnh diện được là thành viên của một Công ty không ngần ngại áp đặt nhân viên của mình chịu những hi sinh cần thiết khi cần phải đương đầu và phải vững vàng.

6

Anh không quên khép cánh cửa sau lưng anh vì với những luồng gió quỉ quái này ông Chánh sở của anh có thể bị sưng phổi.

3

Cám ơn giùm ông.

 

*

 

1

Mặc dù khi anh tìm được ông Chánh sở của anh, thì chính là ông vẫn đang ở đó, mặc dù sau khi anh gõ cửa, ông đã trả lời cứ vào, mặc dù sau khi phóng cho anh một nụ cười niềm nở, ông đã đưa một cái ghế mời anh, mặc dù ông đã lắng tai nghe anh giải thích đến tận cùng tính cách những khó khăn của anh, mặc dù ông đã bảo đảm cùng lúc sự quí mến và thiện cảm của ông đối vớ anh, anh vẫn không thể làm sao có được một sự điều chỉnh thù lao của anh, bởi vì cái Xí nghiệp đồ sộ mướn anh làm việc đang đương đầu với một tình thế mỗi ngày một bấp bênh.

6

Anh để vài tháng trôi qua. Vả lại ông Chánh sở của anh đang đi nghỉ hè; còn Cô Hermeline thì bị lên sởi.

1

Tuy nhiên, nhờ những lần giảm thiểu nhân viên khéo léo, những lần mà anh đã thoát được một cách kỳ diệu, và nhờ sát nhập một số những cơ sở nhỏ đối nghịch, cái Công ty ngày càng phát triển khổng lồ với anh rất mực thiết thân kia đã củng cố được vị trí của mình trên thị trường.

6

Anh trở lại gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông

5

Nhưng không ông không có đấy, có cố nài cũng vô ích

6

Bấy giờ anh

5

Nhưng không cô ta cũng không có đó

6

Anh làm

3

Không khỏi nghĩ đến những thăng trầm của cuộc đời

2

một vòng

1

qua các phòng việc khác nhau

5

mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần

6

của cái Xí nghiệp liên hợp khổng lồ, anh hãy tin tôi đi, chẳng có gì đáng kể để anh chờ đợi.

 

*

 

1

Anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

5

Chúng ta hãy cứ cho là ông không có trong văn phòng của ông.

6

Anh đứng rình ông ấy trở về ngoài hành lang.

5

Ta hãy cho là ông ấy đến.

6

Anh đến gần ông và anh hỏi ông có thế nào tiếp anh ngay tức khắc được chăng.

5

Ta hãy cho là ông trả lời không.

6

Anh hỏi ông khi nào thì ông sẽ có thể tiếp anh.

5

Ta hãy cho là ông trả lời ông sẽ chỉ có thể tiếp anh vào thứ hai tuần tới lúc 16 g 30.

6

Anh trở về nơi làm việc của anh.

2

Không khỏi nghĩ đến những thăng trầm của cuộc đời

6

Anh đợi đến thứ hai tuần tới.

1

Vào lúc 16 g 30 anh đi gặp ông Chánh sở của anh.

2

Hoặc là ông có đó hoặc là ông không có đó.

3

Trên nguyên tắc thì ông phải có đó bởi lẽ ông đã cho triệu anh đến vào lúc 16 g 30.

4

Nhưng anh biết rất rõ mấy ông Chánh sở ra sao rồi! Ông nào như ông nấy! Ông rất có thể triệu anh đến vào lúc 16 g 30 và đồng thời không có mặt trong văn phòng mình vào giờ đó!

5

Tuy nhiên, để chứng tỏ rõ chúng ta đều là những người có thiện chí, chúng ta sẽ giả dụ là ông Chánh sở của anh có trong văn phòng ông.

6

Anh gõ cửa và anh đợi ông trả lời.

5

Mời vào!

6

Anh bước vào nếu không thì chỉ là anh bắt đầu thực sự bị lẫn.

5

Ông mời anh ngồi xuống.

6

Anh trình bày với ông vấn đề của anh.

1

Được bổ dụng làm nhân viên phụ chạy vặt không lành nghề năm 14 tuổi với số lương tháng là 11872 quan cũ, sau 43 năm phục vụ tốt và trung thực, anh đã lên được tới chức phó thư ký chính làm công việc của phó ban phái viên được giao chức vụ phụ tá cho đồng giám đốc văn phòng trung ương thống kê tiến hóa[8] và dự phóng cơ cấu[9], hàng 3, bậc 9, nhóm 2, yếu tố rezut dương tính, bộ C, chỉ số hiệu chỉnh 321, số lương thật sự là 778 quan mới 17 xu, sau khi khấu trừ những khoản phụ đảm xã hội và những khoản thuế khác nhau qui định theo chính sách cho tham gia chia lãi.

2

Hoặc phát biểu về thân phận của anh sẽ làm chảy máu trái tim sắt đá của ông Chánh sở của anh.

4

Hoặc nó sẽ khiến ông hoàn toàn lạnh nhạt.

5

Nhưng ông Chánh sở của anh là một con người cực kỳ, cực kỳ nhân đạo.

3

Bài diễn văn của anh làm ông đảo lộn.

4

Ông ấy qùy xuống dưới chân anh.

3

Ông bứt nút áo gi lê của ông, ông ăn năn hối hận, ông làm dấu thánh giá.

6

Sao thế này, sao thế này! ông ấp úng nói với giọng vỡ ra vì xúc động, nhưng mà tôi không được biết, anh lẽ ra phải đến gặp tôi sớm hơn, cái này là không thể nào chấp nhận dược, cái này là cực kỳ bất công, không thể để nó xảy ra như thế nữa.

1

Ôi nếu mà ông ta có quyền cho anh tăng lương thì quả anh sẽ bước ra khỏi văn phòng ông giàu có hơn là khi anh bước vào!

2

Nhưng than ôi

3

Trong một xí nghiệp cỡ như cái xí nghiệp mà anh đang làm việc

4

Một trong những xí nghiệp hàng đầu của đất nước

5

Và cũng chính vì thế mà anh hãnh diện được là một thành viên

6

Một việc tăng lương

5

đặt ra những vấn đề phức tạp

1

Không chỉ trên bình diện kế toán

3

Mà còn đối với tất cả những gì thuộc phạm vi chính trị kinh tế và xã hội

2

tính ngắn hạn

1

trung hạn

2

và dài hạn.

3

Để chứng minh cho anh thấy là ông hoàn toàn đứng về phía anh

4

Là ông hiểu được việc vận động của anh

5

Mà lại còn khuyến khích anh nữa

6

Ông Chánh sở của anh có thể cho anh những kỳ vọng.

1

Ông sẽ soạn một báo cáo thuận lợi cho ông Giám đốc nha Nhân viên

2

vị này

3

sau khi tham khảo những bộ phận kế toán

4

sẽ có thể

5

tùy tình hình

6

trong khuôn khổ một cuộc tái lượng giá toàn cầu về khối lượng lương hiện nay vả chăng là một mối bận tâm thường trực của giới chủ nhân

1

đề nghị tên anh trong một cuộc họp của Hội đồng Quản trị.

6

Anh hãy tin tưởng ở ông Chánh sở của anh.

1

Hãy đừng tuyệt vọng. Chẳng phải anh đã có được cái mà anh nóng lòng mong muốn nhất: anh đã đến gặp ông Chánh sở của anh để xin tăng lương và ông Chánh sở của anh đã để cho anh thấy lấp ló hi vọng, vâng, hi vọng, chuyện tăng lương.

6

Hãy thân ái bắt tay ông Chánh sở của anh. Hãy cám ơn ông một cách nồng nhiệt. Và, khi đi ra, hãy đừng quên khép cửa lai sau lưng anh, bởi vì có một luồng gió khốn nạn và ông Chánh sở của anh có thể bị sổ mũi.

3

Cám ơn.

 

*

 

1

Anh đi tìm ông Chánh sở của anh. Ông ấy có đó. Ông ấy đã trả lời khi anh gõ cửa. Anh bước vào. Ông ấy bảo anh ngồi xuống, và anh đã ngồi xuống.

6

Anh tường thuật tỉ mỉ với ông toàn bộ tình hình kinh tế mong manh của anh và anh xin ông ấy tăng lương.

1

Hoàn toàn đồng ý với anh về vận động có cơ sở rất vững vàng của anh, ông Chánh sở của anh đã báo cho anh biết là chuyện tăng lương, trong khuôn khổ cái Xí nghiệp mênh mông mà anh chỉ là một trong vô số những thành viên, đặt ra những vấn đề rất phức tạp dính líu đến toàn thể những sự vụ kế toán, kinh tế, tài chính và đảm trách.

6

Tuy nhiên ông ấy cũng có hứa rất mạnh với anh là ông sẽ ủng hộ yêu sách của anh và đã nói để anh biết là anh sẽ có thể nhận được một câu trả lời thuận lợi trong thời hạn mà ông ấn định, với ít nhiều tùy tiện, là 5 tháng.

1

Vậy là anh chờ 6 tháng và sau 6 tháng đó

2

Hoặc là anh được lên lương, và đến khi ấy, không còn vấn đề gì nữa, hoặc là anh không được lên lương, và mọi việc vẫn phải bắt đầu trở lại.

5

Trong trường hợp đó, anh chỉ còn cách bắt đầu trở lại.

2

Bằng cách đi gặp ông Chánh sở của anh

3

Bằng cách đứng chờ ông trở lại ngoài hành lang

4

Bằng cách đi gặp Cô Hermeline

5

Bằng cách nói chuyện một lúc với cô tuy nhiên nếu như cô đang vui

6

Hoặc bằng cách làm một vòng qua các phòng việc khác nhau mà toàn bộ gộp lại thành tổng thể hay một phần của cái Xí nghiệp cao quí mà, suốt cả cuộc đời anh, anh đã đem hiến dâng cái phần tốt đẹp nhất của mình...

 

 

Sân khấu: Nationale de Narbonne. Đạo diễn: Jacques Nichet. Nhạc: Hervé Suhubiette. Các diễn viên, ca sĩ, nhạc sĩ của Atelier Volant: Elise Beckers, Olivier Berthelot, Caroline Champy, Nicolas Giret-Famin, Blandine Gueguen, Nidal Qannari, Hugues Soualhat.

 

-----------------------------
Chú thích của người dịch:
[1] Một tên tưởng tượng, chắc hẳn kết hợp hai tên tuổi lừng danh trong âm nhạc thế giới Herbert von Karajan và Dietrich Fischer-Dieskau.
[2] à chacun son Golgotha, hay à chacun sa croix: "croix" là cây thập giá Chúa phải vác đi suốt đoạn đường đến Golgotha là nơi Chúa chịu hình phạt đóng đinh. Ý nói gánh nặng (cho dù không muốn cũng) phải vác.
[3] Le Préfet là chức vụ đứng đầu một thành phố hay tỉnh lớn, đương nhiên là cao hơn tỉnh hay thị trưởng (là những người chỉ lo việc hành chánh), vì đây là chức vụ lo về các vấn đề an ninh bao quát, cả nước Pháp nghe đâu chỉ có mười mấy vị, trong khi tỉnh hay thị trưởng thì chắc phải đếm bằng số ngàn. Chữ được sử dụng trong bản tiếng Việt vì thế chỉ là một “đề nghị”. Có thể thay thế bằng “Tỉnh ủy”?
[4] marquer d’une pierre blanche: đánh dấu bằng một viên đá trắng, có nghĩa là ghi nhận và sẽ còn nhớ lâu sau này.
[5] đápkhông đáp, trong nguyên tác chỉ là chữ vousne vous pas (không có động từ): tác giả coi như nhân vật xin tăng lương cũng hiểu được, mà người xem/nghe/đọc kịch cũng hiểu được. Hai đại danh từ này mặc nhiên phải thay cho môt động từ “tích cực” nào đó – như phản ứng, trả lời, đáp (ứng).
[6] Kennedy Round: Tiếng Anh trong nguyên tác – Vòng thương thảo về mậu dịch quốc tế, từ Hội nghị đa phương khai mạc ngày 4.5.1964 ở Genève mang tên vị Tổng thống Hoa kỳ vừa qua đời trước đó một năm, một phần để tưởng niệm Tổng thống Kennedy là người đầu tiên mấy năm trước đã đưa ra kiến nghị giảm giá.
[7] OPA: Offre publique d’achat - đấu thầu công khai.
[8] nguyên tác: statistique évolutionnelle. Trong môn Toán học ứng dụng cho thống kê (Mathématiques appliquées aux statistiques) ở cấp phổ thông trung học có chữ statistique évolutionnelle, được giải thích là từ những con số thống kê, người ta có thể thiết lập sự tiến hóa “một cách tạm cấp” (provisionnelllement), và [9] nguyên tác: prospective structurale. Hai từ ngữ trong chú thích [8] và [9] rất có thể có một từ chuyên môn tương đương chính xác hơn trong tổ chức các xí nghiệp ở Việt Nam. Người dịch mong được sự chỉ giáo.

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021