kịch hình thể | sân khấu đồng hiện | nhận định sân khấu | kịch bản |
sân khấu
Để vứt bỏ sự phán xử của Chúa

 

Bản dịch của Nguyễn Thị Từ Huy

 

ANTONIN ARTAUD

(1895-1948)

 
Lời giới thiệu:
 
Pour en finir avec le jugement de dieu là tác phẩm cuối cùng của Antonin Artaud, được viết vào năm 1947, chưa đầy một năm sau khi ông được thả ra khỏi bệnh viện tâm thần. Đây là một vở kịch truyền thanh, khai triển từ bài thơ "Artaud le Momo" của ông, thực hiện theo lời yêu cầu và sự tài trợ của Ferdinand Pouey, giám đốc ban truyền thanh kịch nghệ và văn chương của Radio France. Tác phẩm này sử dụng nhiều giọng đọc khác nhau, kết hợp với những tiếng gào thét, càu nhàu, chửi rủa, trên nền nhạc do bộ gõ ứng tấu.
 
Pour en finir avec le jugement de dieu được thu thanh vào cuối năm 1947 ngay tại Radio France và, theo như chương trình đã được hoạch định, sẽ được phát thanh vào lúc 10 giờ 45, tối ngày 2 tháng 2 năm 1948.
 
Thế nhưng, sáng ngày 1 tháng 2 năm 1948, Wladimir Porché, tổng giám đốc Radio France, đột ngột quyết định huỷ bỏ cuộc phát thanh, với lý do rằng tác phẩm này sử dụng những ngôn từ bẩn thỉu, mang nội dung chống Mỹ và chống Công giáo khiến thính giả có thể bị xúc phạm. Ngày 5 tháng 2 năm 1948, Ferdinand Pouey tổ chức một buổi họp, trong đó, tác phẩm Pour en finir avec le jugement de dieu của Antonin Artaud được phát ra từ máy ghi âm trước sự thẩm định của một nhóm thính giả đặc biệt, gồm gần năm mươi nhân vật văn hoá nổi tiếng của Pháp, trong đó có Roger Vitrac, Jean Cocteau, Paul Éluard, Raymond Queneau, Jean-Louis Barrault, René Clair, Jean Paulhan, Maurice Nadeau, Georges Auric, Claude Mauriac, và René Char. Nghe xong, gần như toàn thể nhóm thính giả đặc biệt này đều biểu quyết ủng hộ. Thế nhưng, Wladimir Porché vẫn khăng khăng không thay đổi quyết định. Ferdinand Pouey đã từ chức để phản đối, nhưng đến ba mươi năm sau, tác phẩm này mới được Radio France cho phát thanh!
 
Một tháng trước khi Pour en finir avec le jugement de dieu bị cấm phát thanh, bác sĩ đã phát hiện Antonin Artaud mang bệng ung thư ruột. Nỗi thất vọng to lớn vì tác phẩm của mình bị huỷ bỏ đã khiến sức khoẻ Antonin Artaud suy sụp nhanh chóng. Chỉ một tháng sau đó, ông qua đời. Ngày 4 tháng 3 năm 1948, người ta tìm thấy Antonin Artaud chết cô đơn trong phòng, ngồi tại chân giường, tay còn cầm một chiếc giày. Trong máu ông có một lượng thuốc chloral rất cao. Không rõ ông đã uống nhầm quá liều, hay ông tự tử.  
 
Bản Việt văn của Nguyễn Thị Từ Huy dưới đây được trích dịch từ phần "La recherche de la fecalité", một trong những phần khiến cho ông tổng giám đốc Radio France thời ấy phải bị "shock".
 
Song song với bản dịch này của Nguyễn Thị Từ Huy, tôi xin gửi đến độc giả đoạn băng thu thanh nguyên tác Pháp văn qua giọng đọc của Antonin Artaud mà tôi đã may mắn sưu tầm được và cất giữ từ lâu. Phần "La recherche de la fecalité" dài đến 4 phút 34 giây, nhưng vì Nguyễn Thị Từ Huy chỉ trích dịch một đoạn ngắn, nên tôi cũng chỉ cắt ra một đoạn chừng 1 phút 36 giây.
 
Hy vọng rằng Nguyễn Thị Từ Huy sẽ có thì giờ để dịch trọn vẹn tác phẩm Pour en finir avec le jugement de dieu.
 
Hoàng Ngọc-Tuấn
Sydney, 28.12.2006

 

___________

 

ĐỂ VỨT BỎ SỰ PHÁN XỬ CỦA CHÚA

 

Ở đâu bốc mùi phân

ở đó có mùi tồn sinh

Con người lẽ ra có thể đã không ỉa

không mở hậu môn,

nhưng nó đã chọn việc ỉa,

như nó đã chọn sống

thay vì cam chịu sống mà như chết.

 

Chính vì để không đi ị

mà nó phải cam chịu

không tồn sinh,

nhưng nó không thể quyết định đánh mất tồn sinh,

nghĩa là quyết định chết trong khi sống.

 

Trong tồn sinh có một cái gì đó

đặc biệt hấp dẫn đối với con người

và cái gì đó này chính là

CỨT.

 

Để tồn tại chỉ cần có ở đó,

nhưng để sống cần phải là một ai đó,

và để là một ai đó,

cần có xương,

cần không sợ phơi bày bộ xương,

và không sợ bị mất hết thịt.

 

Con người lúc nào cũng yêu thịt

hơn là một trái đất chỉ toàn xương.

Chính là vì xưa kia chỉ có đất và rừng xương,

và cần phải kiếm thịt cho nó,

và chỉ có sắt và lửa,

và không có phân,

và con người đã sợ đánh mất phân,

đúng hơn nó thèm muốn phân,

và, vì thế, đã hiến sinh máu.

..........

 

Xin bấm vào link này để nghe

 

-----------------
Trích trong Antonin Artaud, Pour en finir avec le jugement de Dieu (Paris: Gallimard, 2003).

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021