thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Phiên dịch | Những gương mặt của nhà thơ
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
LESZEK SZARUGA
(1946~)
 
Leszek Szaruga là một trong những nhà thơ và người viết tiểu luận nổi tiếng của Ba-lan. Ông sinh năm 1946 ở Varsovie, bắt đầu cho xuất hiện những bài viết của mình từ 1967, và suốt nhiều năm tiếp theo đã gửi thơ và nhiều tiểu luận văn học đến các nhà xuất bản Ba-lan, nhưng không được chấp nhận, ngoài tập Giấy căn cước [Dowod osobisty] — tuy các nhà xuất bản ở Cracovie sẵn sàng ấn hành nhưng lại không qua được khâu kiểm duyệt.]Từ 1978, Szaruga hợp tác với Zapis ở Varsovie và Puls ở Lodz [do Jacek Bierezin chủ trương, và sau đó chính ông cũng là thành viên trong ban biên tập] là các tạp chí văn chương phổ biến ngoài vòng kiểm duyệt của Nhà nước. Từ 1980 đến 1988, nhiều tập thơ của Leszek Szaruga được ấn hành bí mật, trong số có: Những câu thơ [Wiersze] (Poznan, 1980), Không có thơ [Nie ma poezji] (Cracovie, 1981), Thời dịch hạch [Czas morowy] (Varsovie, 1982), Sương mù [Mgly] (Gdansk, 1987). Đến năm 1991, sau khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Ba-lan đã sụp đổ, sách ông mới bắt đầu chính thức xuất bản, với các tập Rốt cuộc [Po wszystkim] (Cracovie, 1991), Chìa khoá vực thẳm [Klucz od przepasci] (Cracovie, 1994), và một tập tiểu luận quan trọng: Cuộc chiến đấu giành phẩm giá: Thơ Ba Lan những năm 1939-1988. Phác thảo những vấn đề chính yếu [Walka o godnosc. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys glownych problemow] (Wroclaw, 1994). Từ 1993 đến nay, Leszek Szaruga không ngừng sáng tác và cho xuất bản nhiều tác phẩm thơ và tiểu luận văn học và chính trị, đồng thời tham gia giảng dạy văn chương Ba Lan ở Đại học Szczecin.
 
 

Phiên dịch

 
Trong không gian của ngôn ngữ Ba-lan,
trong tiếng lao xao của những từ,
trong thứ tiếng địa phương của sự thật,
trong thứ ngôn ngữ không dò được
của phẩm giá chúng ta đều
ngập ngừng và lố bịch. Ở đây,
trên mảnh đất này, nằm ở trung tâm châu Âu,
chúng ta bối rối: trong lò luyện này,
trên sân khấu này, cái gì chúng ta cũng quan tâm.
Còn chúng ta thì chẳng ai quan tâm. Có người
vẽ lên mặt tường: “Chúng ta từng là,
chúng ta đang là”. Hãy dịch nó qua tiếng Lituanie,
tiếng Géorgie, tiếng Ukraine. Hãy dịch nó
qua một thứ tiếng không có thật, qua tất cả
mọi thứ tiếng câm
trên thế giới.
 
 
 

Những gương mặt của nhà thơ

 
Ngày nay các nhà thơ sống lâu hơn những câu thơ của mình
Gương mặt mệt mỏi của Rozewicz[*] bay lượn
phía trên chân trời. Thế là đêm. Dập tắt
một thời đại. Nhà thơ mang trong mình cái chết.
Ông để cái chết nhiễm vào từ ngữ của mình. Những gương
mặt liên tiếp của ông nổi lên và biến mất
phía trên sa mạc hành tinh. Trong phòng tối
im lặng âm bản những câu thơ la tinh hiện hình.
 
 
_________________________

[1]Tadeusz Rozevicz, nhà thơ Ba-lan.

 
----------------
“Phiên dịch” và “Những gương mặt của nhà thơ” dịch từ bản tiếng Pháp “Traduction” và “Visages du poète” của Lucienne Rey và Gérard Gaillaguet trong Témoins – Quarante-quatre poètes polonais contemporains 1975-1990 (Saint Jean Du Bruel: Les Ateliers du Tayrac, 1997). Bài “Phiên dịch” lấy từ cuốn Thơ trong “Tình trạng chiến tranh” - Hợp tuyển [Poezja stanu wojennego. Antologia] ( London: Puls, 1982) và cuốn Nhà thơ nhớ lại. Hợp tuyển thơ chứng cứ và chống đối 1944-1984 [Poeta pamieta. Antologia poezji swiadectwa I sprzeciwu 1944-1984] cũng xuất bản ở London. Bài “Những ngương mặt của nhà thơ” lấy từ tập thơ Sương mù [Mgly] (Gdansk, 1987).
 
 
Đã đăng:
Mi sống trong một căn nhà tồi tàn / một cái lỗ đen ngòm trên trái đất / một cái xà lim ngày càng hẹp / một lỗ mắt tối mù của cơn gió xoáy / trong một xứ sở chịu ép dưới sự căng thẳng / của sợ hãi, dối trá và bạo lực... | không có gì là vĩnh cửu – hắn bảo – / để sống người ta phải chọn / giữa cái xấu và cái xấu hơn... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021