thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
SÁU BÀI THƠ TRƯỚC 1975
 
THANH TÂM TUYỀN
(1936-2006)
 
Lời toà soạn:
Thanh Tâm Tuyền là một trong vài nhà thơ lớn nhất và có ảnh hưởng nhất không những ở miền Nam từ 1954 đến 1975 mà còn của cả nước thời kỳ hậu Geneva nói chung. Thơ của ông, cho đến nay, vẫn còn là một nguồn cảm hứng lớn đối với nhiều nhà thơ có khát vọng đổi mới. Nhân ông vừa mới qua đời (22.3.2006), chúng tôi xin đăng lại một số tác phẩm của ông để bạn đọc cùng thưởng thức.
 
Những lần trước, chúng tôi đã trích một số bài từ các tập Tôi không còn cô độc xuất bản vào năm 1956, Liên, đêm mặt trời tìm thấy xuất bản vào năm 1964, và bài thơ dài “Ngôi nhà đỏ, trăng hồng”.
 
Lần này, chúng tôi xin đăng lại một số bài thơ đã được đăng tải rải rác trên tạp chí Văn (và sau đó là Giai phẩm Văn) tại Sài Gòn trước năm 1975.
 
Tiền Vệ
 
______________
 

HẢI ĐẢO

 
Trên biển mù sóng cuộn
Ngày lộng tuôn như máu loang khô
Sóng thảng thốt dập vùi hải đảo
Cửa ngàn trùng gió mở toang
Nâng niu máu rỉ cườm tay nhỏ
Thời khắc câm tiếng nỉ non
 
Hải đảo xa vời em
Trên miền non cao rừng rú
Gió gào giận khốn tù
Trong cõi mộng hung tàn
Một mùa đông dài bão táp
Đêm qua ác điểu đậu cành khuya
Thả rớt trái tim ác độc
Trong một tiếng tang thương
Đêm qua gió cắp mộng lên non trốn chạy
Rồi gió hú van
Trong hành lang tối ám giờ lâm tử
 
Hải đảo xa vời em
Trời chuyển màu chớp xé
Cánh chim bay cánh chim bay
Vào mùa hư không trôi nổi
Khi bóng đảo chìm
 
1972
 
 

VẪN EM

 
Vẫn em đồi trăng phơi mờ hoặc
Tóc buông giải thẫm xoá canh thâu
Vẫn em rừng lũng khuya trốt lộng
Ngút đen mắt lạc ruổi tin sương
 
Vẫn em đồng sông sao trời hạ
Phập phồng tan nát lượng thời gian
Vẫn em dáng cây nghiêng nẻo khuất
Sương muộn ham mê thức lá buồn
 
Vẫn em ngực thở vùi cơn bão
Trải niềm không, xô xát niềm klhông
Vẫn em trận mưa giông vách núi
Mở buốt mông lung ngõ đất trời
 
Vẫn em thoáng trắng mây hiền hậu
Ngẩn ngơ soi mặt biển điêu linh
Vẫn em đoá quỳnh run hoảng nở
Hương thầm choàng riết cõi đêm ta.
 
2-73
(Giai phẩm Văn tháng 11.1973)
 
 

ĐỈNH NON XA

Tặng Vũ Duy Hiền và Trần Kim Hải
 
Hôm ta từ núi cao đi xuống
Trời phả sương mê lạnh nhạt hồn
Đá vách ngún mây kiêu bạc hống
Nhập nhoà tiếng ngậm bặt tang thương.
 
Trắng phếu sườn non ngày mới chớm
Một đoá trăng tàn lẩn lút bay
Mùa hiu hắt thổi hoang vu quyện
Lòng ta lạnh vắng như cỏ cây.
 
Dưới ngọn đèo xa loé nắng xưa
Phiêu bạt rừng già dìu dặt mưa
Triều lũng dựng xanh cuốn gió đáy
Mang mang giọng điệu trí câm mù.
 
Ta nhớ sau lưng núi thanh thản
Biếc ngây như lệ của đêm điên
Ta nhớ rằng ta không nhớ nữa
Như cây trơ trụi mùa hưu miên
 
Như phiến gỗ nặng thả theo nước
Bập bềnh trôi nổi ta về xuôi
Như lau lách mọc chen bờ bãi
Phất phơ tóc bạc lả theo trời.
 
(Giai phẩm Văn 3.9.1974)
 
 

HẠ CA

 
Em vén tóc cho cao
Trưa nay trời nồng nực
Đầu cành xa hoa đỏ trổ ngời
Óng ánh nắng mật
Ngửng trông giếng khơi tuyệt ngấn mây
Đáy biếc toả
 
Tháng tư chói lọi vây
Chập chùng lấp loá
Ngày nôn nả ngây
Diễm lệ kinh hoàng
Giấc chon von còn chưa rớt ngã
Rực rỡ im vang.
 
Này em dừng nghe
Thời gian lặng thiếp cháy
Thong thả thong thả
Tình si thong thả
Lửa đầm say đê mê
Long lanh ngút ảo
 
Trên phố xá bừng héo hon
Rạng um xanh cây cối
Trổi râm ran điệu ve sầu bôn chôn
Van vỉ như hớt hải mờ tối
Phương hướng nào cũng mở mông lung
Quýnh quáng đốm trời diệu vợi.
 
Thả em bên kia chiêm bao nghĩ thoáng
Rong suốt giải phân ly
Theo đam mê lững thững
Ô em quỷ mị mùa hè
Sông nước phơi vàng xoá bờ bến
Tịch mịch rơi hạt lệ quạnh không.
 
Thản nhiên thản nhiên thôi
Tim khờ dại
Ngục tù thênh thang đắm tiếng gọi
Máu thổ hoa ngầu thắm tươi cười
Kìa vầng dương trút rợp huyễn hoặc
Biển khô mù hát trầm vong khôn nguôi.
 
4-74
(Giai phẩm Văn 21.5.1974)
 
 

THẨM NHỦ

Tặng Cung Tiến
 
Dưới đáy vực gió cuồng
gió mê say phủ mờ cơn náo động
mặt mũi đám dông
đêm bay hoảng
Tôi đứng đấy như con công tôi múa
xoè bộ mã đời mình nũng nịu
như trên chót đỉnh khoe khoang
Tôi đứng đấy những tơ giăng phù phiếm
con nhện rớt hoài
trong màng lưới rách bung
của lời đong đưa trắc nết
 
Này tôi đứng
khoác manh áo cũ
che bụi mưa tàn
mưa lạc mùa mưa thoảng buốt phút sầu
mưa trên cao những bàn tay vẫy
nhịp tình dâng và
những nhịp không
thân nhẹ nhõm phô bày
 
Này tôi đứng
trên sợi dây treo
ngửa mặt trông đêm nhún nhẩy
nghe nỗi lao đao
mây rong cỏ muộn
những điệu đẩy dồn và
điệu tả tơi
như chút tính mệnh nào còn níu
 
Tôi thầm nhủ
Ồ, em cơn điên thường lạnh nhạt
khi men tê đầu lưỡi thèm
lời lẽ điếm đàng nuốt chửng
mỗi đêm nay mỗi ngày nay
suốt cơn mê gió nổi
tôi thầm nhủ
trò đùa mãi không thôi
em cười mãi không thôi
chạy nhầu trên đồi xa khuất bóng
và núi hãi hùng
này tôi còn đứng tôi thầm nhủ
 
1-69
 
 

TUẦN GÁC

 
Bây giờ bốn giờ sáng đêm đang xoè cánh hư vô
Sông Sài Gòn trôi dưới chân một vết sương mờ
Trái hoả châu loè sáng rớt xuống
Rớt xuống
Lửa vàng hoen treo đầu tiếng ca
    -  Em ơi, em ơi ngồi đây anh nhớ em
Người lính gác trốn rét núp mình
Trong áo tơi chùm kín ủ khúc hát
Chợt đáp trên môi bay cao luồn khoả ngục
Vỗ cánh
Như con chim chập choạng vòng điếm hoang
Anh trèo rung thang sắt dốc ngược
Những chiếc xuồng đốt đuốc men bờ thành
Mò xác người chết đuối
(Thiếu nữ sẩy chân bến Đáy ban chiều)
Tiếng khóc bật chìm trên cù lao đối thủ
Như cỏ gianh khua
Như con tàu say lô cốt bấp bênh
Trái hoả châu rụng tàn
Mồi đuốc chập chờn cùng khúc hát âm vang
Anh bảo: Khua kẻng lên hãy kêu đồng bạn
Pha đèn sâu trong các vùng tử giác
Tiếng sắt dầy âm u truyền mãi hồi đối đáp
Trong hang động vô cùng rét lạnh và cô đơn
Lô cốt thả neo giữa không trung
Trái phá nổ ngậm miệt rừng chồi, hàng dừa nước ven sông ùa sáp tới
Anh bảo: Đừng ngủ em, chống mắt lên, chờ kẻ địch
Đừng ngủ em, trời sắp sáng, đừng ngủ em
Anh trở xuống lẩn vào đám cao ướt sắc vượt đầu
Và lại nghe khúc hát mỏng như tợ sợi rét dăng ngang mặt
    -  Em ơi, em ơi, ngồi đây anh nhớ em.
 
 
Đã đăng trên Tiền Vệ:
Thanh Tâm Tuyền là một trong vài nhà thơ lớn nhất và có ảnh hưởng nhất không những ở miền Nam từ 1954 đến 1975 mà còn của cả nước thời kỳ hậu Geneva nói chung. Thơ của ông, cho đến nay, vẫn còn là một nguồn cảm hứng lớn đối với nhiều nhà thơ có khát vọng đổi mới. Nhân ông vừa mới qua đời (22.3.2006), chúng tôi xin đăng lại một số tác phẩm của ông để bạn đọc cùng thưởng thức. Lần này, chúng tôi xin đăng lại bài thơ “Ngôi nhà đỏ, trăng hồng” khá dài, gồm 6 đoạn. Bài thơ này vốn được đăng lần đầu trên giai phẩm Văn tại Sài Gòn số ra ngày 27 tháng 11 năm 1972.
 
Thanh Tâm Tuyền là một trong vài nhà thơ lớn nhất và có ảnh hưởng nhất không những ở miền Nam từ 1954 đến 1975 mà còn của cả nước thời kỳ hậu Geneva nói chung. Thơ của ông, cho đến nay, vẫn còn là một nguồn cảm hứng lớn đối với nhiều nhà thơ có khát vọng đổi mới. Nhân ông vừa mới qua đời (22.3.2006), chúng tôi xin đăng lại một số tác phẩm của ông để bạn đọc cùng thưởng thức. Lần này, chúng tôi xin gửi tiếp đến bạn đọc một số bài thơ khác trích từ tập Liên, đêm mặt trời tìm thấy xuất bản vào năm 1964.
 
Thanh Tâm Tuyền là một trong vài nhà thơ lớn nhất và có ảnh hưởng nhất không những ở miền Nam từ 1954 đến 1975 mà còn của cả nước thời kỳ hậu Geneva nói chung. Thơ của ông, cho đến nay, vẫn còn là một nguồn cảm hứng lớn đối với nhiều nhà thơ có khát vọng đổi mới. Nhân ông vừa mới qua đời (22.3.2006), chúng tôi xin đăng lại một số tác phẩm của ông để bạn đọc cùng thưởng thức. Lần này, chúng tôi xin trích một số bài từ tập Liên, đêm mặt trời tìm thấy xuất bản vào năm 1964.
 
Thanh Tâm Tuyền là một trong vài nhà thơ lớn nhất và có ảnh hưởng nhất không những ở miền Nam từ 1954 đến 1975 mà còn của cả nước thời kỳ hậu Geneva nói chung. Thơ của ông, cho đến nay, vẫn còn là một nguồn cảm hứng lớn đối với nhiều nhà thơ có khát vọng đổi mới. Nhân ông vừa mới qua đời (22.3.2006), chúng tôi xin đăng lại một số tác phẩm của ông để bạn đọc cùng thưởng thức. Lần này, chúng tôi xin trích một số bài từ tập Tôi không còn cô độc xuất bản vào năm 1956.
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021