|
Vu vơ về việc viết văn (34): May mắn của các cây bút hải ngoại
|
|
Lời tác giả:
1. Chữ “việc viết văn” ở đây mang nghĩa khá rộng, tương tự khái niệm “écriture” trong tiếng Pháp và “writing” trong tiếng Anh, chỉ kết quả của động thái viết như một hành vi sử dụng ngôn ngữ nói chung, chứ không hẳn chỉ giới hạn trong phạm vi văn xuôi. Nói cách khác, với tựa đề này, tôi có thể viết linh tinh về đủ mọi thứ, từ thơ đến văn, từ sáng tác đến phê bình và lý thuyết.
2. Một số ý trong loạt bài này được lấy lại từ những trang sách cũ tôi đã viết và đã xuất bản. “Lấy” chứ không phải “trích”. Khi “lấy” lại như thế, tôi có thể thêm bớt, sửa chữa, nên có khi chúng khác rất xa hình dạng ban đầu. Chính vì thế, tôi cảm thấy không cần phải ghi xuất xứ. Dù sao thì cũng là của mình mà.
3. Tôi biết là không nên nhưng tôi không thể cầm lòng để không thú nhận điều này: tôi rất thích cái tựa chung của loạt bài này. Sáu phụ âm “v” đi liền với nhau khiến đọc lên, nghe cứ nhẹ thênh thênh.
Quốc
___________________
MAY MẮN CỦA CÁC CÂY BÚT HẢI NGOẠI
Theo tôi, giới cầm bút ở hải ngoại hiện nay có một điều may mắn hiếm có mà chúng ta không thể không tận dụng để ít nhất, được nói thực và nói thẳng những gì mình nghĩ. Ở trong nước, người ta không có cái may mắn ấy; người ta bị ràng buộc rất nhiều, thứ nhất, từ chính quyền; thứ hai, từ dư luận; và thứ ba, từ đời sống kinh tế. Viết một điều gì đi ngược lại thành kiến hay quy ước xã hội, người ta có thể bị chính quyền bắt bỏ tù, hay bị xã hội lên án, hay bị bạn đọc bỏ rơi. Cách nào cũng có thể làm cho người ta khốn khổ. Ở hải ngoại, ngược lại, trừ những ngục tù tự tạo - bằng hoài niệm và bằng tưởng tượng -, chúng ta hoàn toàn tự do. Không có một quyền lực chính trị nào có thể đe doạ chúng ta. Cộng đồng người Việt lại rất phân tán, do đó, cái gọi là "dư luận" cũng không còn một trọng lượng nào đáng kể. Cuối cùng, hầu như mọi người đều sống bằng những nguồn thu nhập khác ngoài việc cầm bút, do đó, người đọc chỉ có thể đóng vai trò của những tri âm chứ không còn là một áp lực. Tôi cho đó là những điều kiện cực tốt để người cầm bút có thể theo đuổi lý tưởng sáng tạo của mình.
---------- Đã đăng: Vu vơ về việc viết văn (1): Xa lộ là tử lộ Vu vơ về việc viết văn (2): Đổi mới Vu vơ về việc viết văn (3): Lý thuyết và cẩm nang Vu vơ về việc viết văn (4): Lý-thuyết-phi-lý-luận Vu vơ về việc viết văn (5): Lý-luận-phi-lịch-sử Vu vơ về việc viết văn (6): Lý thuyết và phê bình Vu vơ về việc viết văn (7): Lý thuyết và khủng hoảng Vu vơ về việc viết văn (8): Tinh thần phê phán Vu vơ về việc viết văn (9): Tính hệ thống Vu vơ về việc viết văn (10): Cái đẹp của lý thuyết Vu vơ về việc viết văn (11): Viết văn như đánh võ Vu vơ về việc viết văn (12): Mùi văn Vu vơ về việc viết văn (13): Tác phẩm như ngân hàng Vu vơ về việc viết văn (14): Văn bản Vu vơ về việc viết văn (15): Liên văn bản Vu vơ về việc viết văn (16): Lập dị và thời thượng Vu vơ về việc viết văn (17): Tài năng lớn như những kẻ phá hoại lớn Vu vơ về việc viết văn (18): Bùi Giáng và ngôn ngữ thơ Vu vơ về việc viết văn (19): Phê bình — dân chủ và quyền lực Vu vơ về việc viết văn (20): Các hình thức chính của phê bình Vu vơ về việc viết văn (21): Trách nhiệm của nhà phê bình Vu vơ về việc viết văn (22): Thách đố Vu vơ về việc viết văn (23): Bất an là lành mạnh Vu vơ về việc viết văn (24): Sở thích Vu vơ về việc viết văn (25): Ði và thấy Vu vơ về việc viết văn (26): Cái đẹp như mục tiêu tối hậu Vu vơ về việc viết văn (27): Sân chơi ngôn ngữ Vu vơ về việc viết văn (28): Tình thế oái oăm của người cầm bút Vu vơ về việc viết văn (29): Viết, tự thú và tự sinh Vu vơ về việc viết văn (30): Sợ hay không sợ? Vu vơ về việc viết văn (31): Những kẻ cực đoan |