thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Trở về Krakow năm 1880 | Họ sẽ đặt ở đấy những màn ảnh truyền hình | Chân dung Hy lạp
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
CZESŁAW MIŁOSZ
(1911-2004)
 
 

Trở về Krakow năm 1880

 
Thế là tôi trở về đây từ những thủ đô lớn,
Về thành phố nằm trong một thung lũng hẹp dưới đồi giáo đường
Với những ngôi mộ vua chúa. Tới một quảng trường dưới pháo đài
Và tiếng kèn trumpet vang inh ỏi báo giờ trưa, làm vỡ
Đôi những nốt nhạc của nó bởi vì mũi tên Tartar
Một lần nữa đã đánh đúng người thổi kèn.
Và bồ câu. Và những vuông khăn trùm đầu sặc sỡ của các phụ nữ bán hoa.
Và những nhóm người trò chuyện dưới chiếc cổng Gothic của ngôi nhà thờ.
Rương sách của tôi đến, lần này là mãi mãi.
Những gì tôi biết về cuộc đời chăm chỉ của tôi: tôi đã sống nó.
Những gương mặt trong trí nhớ nhợt nhạt hơn trong các ản in trên tấm bạc.
Tôi không cần viết những ghi nhớ và thư từ buổi sáng.
Những người khác sẽ tiếp tục, vẫn với cùng hi vọng ấy,
Cái hi vọng ma ta biết là vô nghĩa, nhưng cũng là hi vọng ta hiến trọn cả đời.
Đất nước tôi vẫn sẽ như bây giờ, sân sau của những đế quốc,
Nâng niu sự sỉ nhục của mình bằng những giấc mơ tỉnh lẻ.
Tôi đi dạo một vòng buổi sáng tay cầm can gõ nhịp:
Chỗ của những người già đã bị chiếm bởi những người già khác
Và nơi ngày xưa các cô gái thường tản bộ trong những chiếc váy sột soạt,
Những cô gái khác nay đang tản bộ, hãnh diện với sắc đẹp của mình.
Và trẻ con chơi lăn vòng từ hơn nửa thế kỷ nay.
Trong tầng hầm một người thợ giày từ chiếc ghế băng ngước mắt nhìn,
Một người gù đi qua đó lòng mang một nỗi xót xa,
Rồi một phu nhân thời trang, một hình ảnh đậm nét của những tội lớn.
Thế là Đất đã chịu đựng, trong mọi chuyện vụn vặt
Và trong đời sống con người, không đảo ngược lại được.
Và nó giống như một sự giải tỏa. Để thắng? Để thua?
Để làm gì, nếu thế giới này trước sau cũng sẽ quên chúng ta.
 
 
 

Họ sẽ đặt ở đấy những màn ảnh truyền hình

 
Họ sẽ đặt ở đấy những màn ảnh truyền hình và cuộc đời chúng ta
sẽ hiện ra từ đầu đến cuối
với mọi thứ chúng ta có vẻ như đã tìm cách quên, mãi mãi,
và với y phục thời của chúng ta, trông vừa buồn cười vừa tội nghiệp
mà thời ấy chúng ta không mặc thì cũng chẳng biết có cái gì hay hơn.
Cuộc hỗn chiến giữa đàn ông và đàn bà. Khóc than chẳng ích gì: ta yêu họ,
mỗi người ta đều trông như một đứa bé, háu ăn và đang cần được âu yếm.
Ta thích những bãi biển, hồ bơi, và những phòng khám bệnh
bởi vì ở đấy họ là xương của xương ta, thịt của thịt ta.
Ta thương hại họ và cả chính ta, nhưng như thế cũng không bảo vệ được ta.
Đã qua rồi chữ viết và ý nghĩ, một ly rượu gạt ra,
đôi mắt quay đi, những ngón tay cởi nút áo khoác ngoài, trò hề,
Cử chỉ đánh lừa, ngắm mây bay,
một thông báo hợp lẽ: chỉ có thế.
Và thế nào đây nếu họ bước ra, rung lên những chuông nhạc
đeo ở gót chân mình, nếu họ chậm rãi đi vào đám lửa cháy
đã nuốt mất cả họ lẫn ta? Hãy cắn (nếu như bạn còn) những ngón tay của bạn
và lần nữa hãy nhìn mọi thứ từ đầu đến cuối.
 
                                                                        Berkeley, 1964
 
 

Chân dung Hy lạp

 
Bộ râu tôi rậm rạp, mí mắt che nửa
Đôi mắt, như với những người biết giá trị
Của sự vật. Tôi cố giữ yên tĩnh như cần thiết
Đối với một người đã biết được trái tim con người
Vốn vững hơn lời nói. Tôi đã để lại sau lưng
Tổ quốc tôi, nhà tôi, và chỗ làm việc.
Không phải tôi đi tìm kiếm lợi lộc hay phiêu lưu.
Tôi không phải là người lạ trên chuyến tàu.
Gương mặt trơn tru của tôi, mặt một người thu thuế,
Anh nhà buôn, hay lính chiến, là mặt một người trong đám đông.
Tôi cũng không từ chối tỏ lòng tôn kính cần có
Với những thần linh ở đất này. Và tôi ăn những gì người khác ăn.
Về chính con người tôi, nói đến thế là đủ.
 
                                                                        Washington, D.C., 1948
 
 
-------------
“Trở về Krakow năm 1880” trích từ Thơ mới Ba Lan, Hoàng Ngọc Biên dịch và giới thiệu, 160 trang, Nhà xuất bản Trình bầy, 1993. “Họ sẽ đặt ở đấy những màn ảnh truyền hình” và “Chân dung Hy lạp” dịch từ bản tiếng Anh “They Will Place There Telescreens” của Czeslaw Milosz và bản tiếng Anh “Greek Portrait” của Czeslaw Milosz và Peter Dale Scott trong Czeslaw Milosz, The Collected Poems (The Ecco Press, 1988).
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021