|
|
Tương đối tốt | Thiên đường chính là Nhà Nước | [Với sự cho phép của tác giả]
|
|
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
LECH DYMARSKI
(1949~)
Lech Dymarski sinh năm 1949, khởi sự tham gia những sinh hoạt văn chương năm 1974 trên báo Student [Sinh viên]. Ông từng cho xuất bản rất sớm theo kiểu samizdat tập thơ Những lời thú nhận đầu tiên, sau nhiều lần [1975-1976] mất công tìm cách ấn hành những tác phẩm của mình theo đường chính thức. Từ 1977, Lech Dymarski đều đặn hợp tác với các tạp chí phổ biến bí mật, chủ yếu là Zapis và Puls. Năm 1980, nhà xuất bản Nowa ở Ba-lan đã cho ấn hành tập thơ Không có sự cho phép của tác giả
[*] của Lech Dymarski, mấy tháng trước khi xảy ra biến cố đêm 12 rạng ngày 13 tháng 12,1981 — một biến cố đã đưa ông và nhiều nhà hoạt động trong Công Đoàn Đoàn Kết vào nhà giam nguyên một năm.
Trong số những trí thức, nhà văn, nhà thơ, nhà báo, kỹ sư
bị vào nhà giam sau cuộc khủng bố của nhà nước Ba-lan,
có [trái sang phải]:
_________
Tương đối tốt Cứ theo số lượng khủng khiếp những phương tiện
ô nhiễm dày đặc đang ngập tràn
đời sống chúng ta, vốn nó đã u ám quá đủ;
cứ theo cái cách gây độc ngu xuẩn
lên bầu khí vô cảm mà chúng ta cố vét cạn
hết sức tàn còn lại của mình;
cứ theo cái kiểu đổ rác bệnh hoạn lên những bộ óc
được tẩy rửa với biết bao nhọc nhằn của chúng ta,
giữa tất cả những gì sống quanh ta,
cây cối, trong môi trường giả tạo này,
vẫn sống tương đối tốt.
Thiên đường chính là Nhà Nước Thiên đường ấy chính là một Nhà Nước
nơi bầu không khí xã hội được lãnh đạo từ trên
bởi bốn mùa. Cánh chúng ta biết quá rõ rồi
nó đã kết thúc như thế nào.
[Với sự cho phép của tác giả] quần là một cái quần jeans may ở nước ngoài, đôi giày made in Yougoslavie, áo da lông thú nhập, áo pun lông cừu quần đảo Shetland, đó là chiến lợi phẩm những phần tử không được kiểm soát mang đi, trên cánh cửa chúng đã dỡ mất của một tiệm buôn loại sang. Để ngụy trang vụ cướp, cho cát vào mắt, chúng đã mặc áo quần cho một xác chết tìm thấy tại chỗ, giấu hết mọi thứ dưới một lá cờ trắng và đỏ.
Anh hỏi tôi
ở đấy, trên đường phố, có ai tìm thấy những người chết, bị trúng đạn không.
Ấy có đấy,
thưa đồng chí, chúng ta có chuyện với những cá nhân
đang trong tình trạng cuồng loạn, nguyên do gây ra
những biến cố đáng tiếc đã là, chúng ta phải nhìn nhận thôi,
đã là nguồn gốc khiến phải mất đi những sinh mạng. Phải nói điều này, là họ
đã bắn bừa bãi — hoặc, nói sao đây nhỉ — họ đã bắn
sự thật ngay vào mắt
vâng, họ bắn vào sự thật
bằng đạn giả. Hàng loạt diễn văn lê thê
nổ lốp bốp, diễn giả nhắm
với những viên đạn thông tin tố giác
cỡ mỗi lúc một mạnh hơn: nhiều nơi trên đất nước
người ta còn làm vỡ tung các cánh cửa ngờ vực
đầu tiên đối với tin tức. Người ta đã cất tiếng cao
đến một mức độ những đòi hỏi vô trách nhiệm.
Họ đã nhắm thẳng vào chúng ta, là những con người,
những công nhân, với những biểu hiện vô cảm của đá.
Hãy cố mà
nhận ra điều này: giọng nói đang cất cao,
cánh cửa dỡ ra,
những biểu ngữ,
và những đe doạ tình trạng khẩn trương
(nói thế nhưng không hề hạ thấp giọng)
hãnh diện kéo lên trên cột cờ.
Đường phố...... về những ngày đã qua
nặng ý nghĩa và vinh quang. Đài phát thanh khẳng định
— nhân danh ai, điều ấy chưa được
nói rõ — là nước Ba-lan chưa chết.[**]
Hãy cố mà tưởng tượng: những tiếng nói cất lên,
cánh cửa bị dỡ ra, những biểu ngữ. Đường phố
rẽ ra hai bên.
Thế nên tôi
Tôi đã không do dự.
Đứng thẳng, ngang tầm — nói sao
với anh đây — phần việc phải làm, tôi đã chọn
— có thể nói như thế — một tư thế quyết liệt, vâng,
(bây giờ tôi có thể nói thế) tôi không thay đổi quyết tâm của mình.
Dù theo nghĩa này, hay theo nghĩa khác. Mọi chuyện
— anh thấy đấy —
phụ thuộc — có thể nói như thế — vào một thái độ
cứng rắn, có nghĩa, làm sao tôi có thể nói điều đó với anh — làm sao đây?
tháng 12. 1970 – tháng 10. 1976
nxb. Nowa, 1980. Trong tập thơ “Với sự cho phép của tác giả”.
_________________________ [*]Nhưng theo các dịch giả Jacques Donguy và Michel Maslowski trong tuyển tập Poésie polonaise contemporaine (Paris: Le Castor Astral & Lettres Slaves, 1983), tập thơ có tên là Với sự cho phép của tác giả. [**]Quốc ca Ba-lan. --------------
“Tương đối tốt”, “Thiên đường chính là Nhà nước” dịch từ bản tiếng Pháp “Relativement bien”, “Le paradis c’est un État” của Lucienne Rey và Gérard Gaillaguet trong Témoins – Quarante-quatre poètes polonais contemporains 1975-1990 (Saint Jean Du Bruel Les Ateliers du Tayrac, 1997). “[Với sự cho phép của tác giả]” dịch từ bản tiếng Pháp của Jacques Donguy và Michel Maslowski trong Poésie polonaise contemporaine (Paris: Le Castor Astral & Lettres Slaves, 1983).
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021