TRÁI CẦU NÀO LƯU LÃNG

VÀ KHÉP MẮT LẠI

DƯỚI CÁNH VÔ TỰ

MỘT NGƯỜI ĐÀN BÀ BỊ MUỘN PHIỀN NGHIẾN NGẤU.

THẾ GIỚI ĐẮM CHÌM.

NÀNG ĐỌC MỘT BÀI THƠ CỦA TADEUSZ RÓŻEWICZ

NAI

HUYỀN NHIỆM CƠ BẢN CỦA TƯ BẢN CHỦ NGHĨA

«CÔNG ÁN»* CHO MỘT VIÊN THƯ LẠI VĂN HÓA SỰ VỤ

JAN ERIC VOLD là một nhà thơ Na-uy, viết bằng tiếng Na-uy, sinh tại Oslo năm 1939 nhưng sống tại Stockholm, Thụy-điển. Theo Vold, việc sống xa Na-uy giúp ông luôn luôn có một cái nhìn mới về quê hương.

Được biết tới trong văn giới từ 1964, tới nay, với khoảng hai mươi tập thơ và văn xuôi, Vold có vóc dáng của một tác giả hàng đầu trong thi ca hiện đại Na-uy. Ham thích nhạc jazz và thơ của thế hệ Beat Hoa-kỳ rất sớm, Vold đã du nhập Na-uy các tác phẩm của William Carlos Williams, Kerouac, Ginsberg, Ferlinghetti rồi Roger Bly và Bob Dylan. Ông cũng phụ trách nhiều tạp chí văn nghệ gây tranh luận sôi nổi và một tủ sách từng giới thiệu Wolf Biermann và Robert Creeley, và là người phiên dịch Peter Bichsel, Samuel Beckett và Frank O’Hara, người biên soạn nhiều tuyển tập thi ca Na-uy và nước ngoài. Hợp tác với các nhạc sĩ trong và ngoài nước, Vold còn ghi âm một số đĩa nhạc nổi tiếng thế giới.

Thơ Jan Eric Vold thời kỳ đầu pha trộn tính cụ thể về hình thức và giới hạn vào cái tối thiểu, tiêu biểu là sự giản dị tới mức độ gần như trống vắng mọi ẩn dụ hoặc cả đến những hình ảnh thường thấy trong thơ cách tân. Dần dà Vold rời bỏ địa hạt thơ cụ thể thực nghiệm, ngụ ngôn và những trò chơi sắp đặt chữ nghĩa của thuật in ấn để bước qua những bài thơ dài có tính thần-chú, chống lại sự tàn phá sinh môi và đô thị. Từ tập những dấu vết, tuyết (1970), Vold dường như đã tiến tới một hình thức phức tạp hơn, vừa thanh thoát vừa trầm tư, nhuốm mùi thiền, tách biệt bóng đêm dày đặc bao quanh và gần gụi với hiện thực thường ngày, hòa hợp với một thế giới khai mở... Từ cuối những năm 1980, người ta ghi nhận, thơ Vold nhuốm ảnh hưởng của những lập trường ngày càng cụ thể của tác giả: khước từ tiến bộ chỉ vì tiến bộ, tố cáo những hành vi chính trị và những phi lý về kinh tế xã hội, nhằm bảo vệ một môi sinh bị đe dọa trầm trọng ở Na-uy... Về chính trị, có thể nói Vold là một người dân chủ-xã hội phóng khoáng, nhưng thơ Vold không khuất phục khuôn phép của bất cứ một màu sắc chính trị nào.

Các bài trên trích dịch trong các tác phẩm của Jan Eric Vold: Muộn phiền. Bài ca. Con đường.(1987), Có người tên gọi Abel Ek (1988), và Nai (1989) và dựa theo các bản Pháp văn của Jacques Outin (1991).