|
|
Độc thoại cùng tượng Lý Công Uẩn
|
|
1.
Tôi không hỏi bằng cách nào Ông đã thành vua
Sau nghìn năm cỏ đã xanh bao nhiêu đời hậu duệ
Không hỏi Ông cách trị vì một nước
Tôi chỉ hỏi Ông cách làm một con người
Định Đô ở Thăng Long là một việc làm thông minh mẫn tiệp
Ông đã nhìn ra thế hổ phục rồng bay
Ông đã nhìn ra chỗ Giang Sơn muôn đời bền vững
Điều này đáng sử sách lưu danh
Nhưng đây không phải phát hiện lần đầu
Ông bảo huống chi đây là đất của Cao Vương chọn làm Đô lại càng không phải.
Ông có biết từ ba trăm năm trước công nguyên
An Dương Vương - Thục Phán đã cho xây thành Cổ Loa
Ông có biết từ thế kỷ thứ sáu, Lý Bí - Lý Nam Đế
đã cho định Đô nước Vạn Xuân ở vùng đất Long Biên - Tô Lịch
Trước Ông gần một trăm năm, Ngô Quyền đã định đô trên đất Cổ Loa
Kinh Đô cũ của quốc gia Âu Lạc:
Nay dời Đô từ Hoa Lư Ninh Bình về cố Đô xưa
Hiểu hay không hiểu mà Ông lại ca ngợi đây là nơi Cao Vương anh minh xây thành Đại La
Hiểu hay không hiểu mà Ông lại ca ngợi Cao Vương đến tận mây xanh; ca ngợi kẻ đã tàn sát cả giống nòi Bách Việt
(Thành Đại La đâu phải là Đô
Cao Biền tự xưng vương đâu phải là bậc Đế
Cao Biền cai trị Đại Việt được mười năm, vô cùng ngắn ngủi
Cao Biền làm phản Nhà Đường bị bắt và bị giết)
Hiểu hay không hiểu mà Ông ca ngợi Nhà Thương, nhà Chu, vì muốn giang sơn bền vững nên phải dời đô năm lần, bảy lần
Nói điều đó Ông có nghĩ mầm họa nằm phía sau đầu lưỡi
Mầm họa dưới chân ngai vàng của Ông
Mầm họa muôn đời cho Quốc Gia Đại Việt
Ông nghĩ sao
Nếu khởi nghĩa nổ ra đòi dời Đô để bền vững muôn đời
Ông nghĩ sao nếu lại có cuộc đòi dời Đô để Quốc Gia hưng thịnh
Ông là quan dưới Triều đại Lê Hoàn
Được Lê Hoàn cho ăn bổng lộc
Đó là bầu vú nuôi Ông thành tài
Nuôi trí của Ông
(Tài của Ông quả thực chưa thấy
Trí của Ông rất rõ trong Chiếu dời Đô)
Ai lập mưu cướp ngôi nhà Lê
Chắc Ông biết
Sao Ông lại im lặng
Đó là cách trung quân ái quốc
Bằng cách nào Ông lên ngôi vua mà không cần chiến công gì cả
Lòng trung quân ái quốc của Ông ở đâu đằng sau Đào Cam Mộc
Ông chê Nhà Đinh, Nhà Lê tầm nhìn hạn hẹp
Không học nhà Thương nhà Chu
Sao Ông không chê luôn các Vua Hùng trên núi Nghĩa Lĩnh
Chê luôn Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Dương Đình Nghệ, Ngô Quyền
Không thấy sử sách ghi dòng nào về chiến công của Ông trong những ngày theo Lê Hoàn chống giặc Tống, đánh giặc Chiêm Thành
Điều duy nhất hậu thế biết rõ về Ông là Ông tự ghi vào Chiếu dời Đô những câu chê bai Tiền bối
Đó là cách Ông dạy thế hệ muôn đời sau ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Uống nước nhớ nguồn
Đó là Đạo Lý của vị Vua trị vì khai sáng
2.
Càng đọc Chiếu dời Đô
Hậu duệ càng thấy không nên đọc lớn
Không thể nào đọc lớn:
“Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng, coi thường mệnh trời, không noi theo việc cũ Thương Chu, cứ chịu yên đóng đô nơi đây, đến nỗi thế đại không dài, vận số ngắn ngủi, trăm họ tổn hao, muôn vật không hợp. Trẫm rất đau đớn, không thể không dời”.(Chiếu Dời Đô của Lý Công Uẩn)
Có nhiều cái gai mắc nơi đầu lưỡi
Đất dưới chân có nhiều chỗ dễ dàng sụt lở
Bình rượu Ông để lại sau một nghìn năm
Nhiều người giả vờ say
Nhiều người giả vờ gật gù ngây ngất khen ngon
Vì trong bàn tiệc có một người chủ xị không biết rượu là gì
Không phân biệt mặn nhạt chát chua lành độc
Đã buột mồm khen ngon
Và tất cả trăm phần trăm cạn chén
Đó là một minh triết Ông để lại sau một nghìn năm
Đặt bên bờ vực
Sao cứ phải dời Đô nhiều lần mới là Quốc Gia hùng mạnh
Sự biện hộ lớn hơn chiếc nón
Cái kim dài hơn túi áo
Ai cũng thấy những ngón chân bấm ra ngoài chiếc guốc
3.
Ai cũng hiểu mọi điều Ông bá cáo
Nhưng cháu con không uống rượu cạn bình
Quả chín thơm đôi khi cũng có phần sâu độc hại
Không ai học cách Ông dạy kích động phải học nhà Thương, nhà Chu dời Đô để Quốc Gia hưng thịnh
Không ai học cách nói xấu người nuôi dưỡng đùm bọc chở che, nói xấu chiếc nôi, căn nhà đã từng nuôi mình khôn lớn
Cội nguồn phải được giữ trong
Không uống cũng không được thò chân ngoáy đục ngầu lên
Đó là nhiễu điều phủ lấy giá gương
Đó là chỗ bắt rễ của giang sơn gấm vóc
Thăng Long đã hơn một nghìn năm
Tuổi Dân Tộc còn nhiều hơn thế
Nếu cứ phải năm lần, bảy lần dời Đô như nhà Thương, nhà Chu Đất Nước mới mạnh giàu
Đất nước này rồi sẽ ra sao
Nếu ai lên ngôi cũng hắt triều đại trước ra đường thì ngày hôm nay Ông có đứng nơi này
Thăng Long có còn là nơi hổ phục rồng bay
Thăng Long có còn là nơi muôn đời bền vững
Cháu con có được đứng dưới tượng Ông
Để tâm sự
Để sẻ chia
Như là hai người bạn
Hay là
Mảnh đất này
Đã tự bao giờ trở thành cố Đô xưa.
18.4.2013
-------------
Bấm vào đây để đọc những tác phẩm của Nguyễn Minh Khiêm đã đăng trên Tiền Vệ
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021