thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Cái tạm thời | Dưới một mặt trời đen
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
 
ARTUR SZLOSAREK
(1968~)
 
Artur Szlosarek sinh năm 1968 ở Kraków, Ba-lan. Ông học ngôn ngữ và văn học Ba-lan tại Đại học Jagiellonian ở Ba-lan và văn học đối chiếu tại Đại học Bonn ở Đức, rồi sống luôn ở thành phố này. Tác phẩm thơ đầu tiên của ông xuất hiện trên những trang báo Zeszyty Literackie [một thời là báo của những người Ba-lan sống ở hải ngoại], sau đó là những tạp chí bruLion, Tygodnik Powszêchny... Ông là tác giả nhiều tập thơ, trong số có Những bài thơ viết [Wiersze napisane (Cracow: Oficyna Literacka, 1991)], Thơ nhiều dạng [Wiersze rozne (Cracow: Oficyna Literacka, 1993)], Tro than và mật [Popiol i miod (Cracow: Znak, 1996)], Phòng tối [Camera obscura (Cracow: Oficyna Literacka, 1998)], và gần đây là những tập: Thư gửi một bức tường [List do ściany (Cracow: WL, 2000)], Wiersze powtórzone (Cracow: WL, 2002), Dưới bầu trời xứ xa [Pod obcym niebem (Cracow: WL, 2005)]... Nhà phê bình văn học lỗi lạc Marian Stala từng cho rằng tác phẩm của Szlosarek là một trong “những hiện tượng chững chạc và lạ lùng nhất trong nền văn học mới”. Artur Szlosarek đoạt Giải thưởng Koscielski năm 1993.
 
 

Cái tạm thời

 
đã hai, ba năm tôi sống
ngoài đất nước tôi
nơi họ dạy cho tôi
nói, ngôn ngữ nước tôi thiêu cháy
dây thần kinh thính giác của đám láng giềng mới,
lướt nhẹ sợi dây gợi tò mò,
và còn khơi dậy ngờ vực — tôi biết,
cây cối của tôi không là cây cối
của họ, những đường vân một chiếc lá
chuyển hướng cũng khác nhau trong trí tưởng,
thế tuy nhiên tôi không tìm kiếm sự cảm thông,
khi chính mình trôi đi trong lớp xi và trong đất đá
của thành phố này, nơi trăng
làm ta nhớ đến nhạc —
 
không ai buộc tôi rời khỏi đất nước tôi
với những cửa kính băng giá kéo dài đường sọc
với đồng lúa mì lao xao đớt đát trong buổi bình minh
(ngay cả nếu điều ấy có thể xảy ra),
tôi không oán thù, không xót thương,
không cay đắng, tôi đã ra đi
để học hỏi, đặt một nhánh hoa
lên một ngôi mộ, tìm được nơi cô quạnh,
hút một điếu thuốc ngon hơn —
lấy chỗ trọ nằm ngoài những giới hạn
của tuổi thơ, tôi chỉ tự hỏi mình
chẳng hiểu con người có thể đi đến tận cùng
chấp nhận chọn lựa của mình, sống bên ngoài nỗi nhớ, nhận
biết là điều ấy chẳng thể diễn ra cách nào khác,
rằng khi vượt qua những giới hạn
con người không khuấy phá điều cấm kỵ của nơi
mình phải thu xếp cuộc sống
yêu thương, đau khổ theo cách duy nhất của mình —
 
tôi sợ phải mang trong mình
địa ngục của thiên nhiên khi tôi viết cho bạn bè
rằng tôi quả giống như anh chàng làm vườn nọ
tính khí thất thường, biếng nhác, chẳng biết từ đâu ra
kẻ có thể tươi cười mà
bệnh hoạn bất tử
 
11. 1991                                                                              1993
 
 

Dưới một mặt trời đen

 
tôi trưởng thành dưới một mặt trời đen, thưa ông bác sỡi thân mến,
dưới một mặt trời hoàn toàn đen, nơi con ruồi nhặng bò
dọc theo cái bàn, và không sợ hãi, đang mong vượt qua biên giới.
tôi giữ cái áo khoác chính qui của mình ép gọn trong tủ lạnh —
bây giờ đang giữa mùa thứ năm, mùa tôi không làm gì khác hơn là chọn,
hãy nhìn kia, ông bác sĩ: một con cá chép chết nổi lềnh bềnh dưới mí mắt tôi —
ông bảo sao? một thìa thuốc an thần ba lần một ngày, uống chung
với trà đường? nhưng ở đây mặt trăng thiu không chiếu sáng
và tôi chưa bắt đầu trần truồng chạy theo một cuộc săn tìm không đổ máu,
khi thiếu một con chó — ông thấy đấy, bác sĩ: toàn thế giới chúng ta
là một căn bệnh chấm dứt không bằng cái chết mà bằng vinh quang —
sao cơ? không TV? thế thì tôi sẽ tiến hành thảo luận với
ai đây? tôi sẽ gặp ai đây để khỏi là kẻ cuối cùng?
ông hỏi: có thể có loại quan hệ đồng hành nào giữa một cái
nồi và một cái ấm đun? Tôi sẽ xin thưa: khi hình ảnh mờ dần,
tôi vội chạy lại gương soi và hỏi, hỏi cái phần tốt nhất của chính tôi
 
 
-----------------
“Cái tạm thời” dịch từ bản tiếng Pháp “Provisoire” của Malgorzata Zakrzewska trong Panorama de la littérature polonaise du XXè sìècle do Karl Dedecius tuyển chọn (Paris: Les Editions Noir sur Blanc, 2000) [2 tập, 1856 trang]. “Dưới một mặt trời đen” dịch từ bản tiếng Anh “Under the Black Sun” của Anna Skucińska và Jennifer Grotz trong tạp chí Lyric Poetry Review – số Đặc biệt về Thơ mới Ba Lan, số 8, 2005.
 
 
Đã đăng:
 
... tôi nghĩ mọi người đều / buộc phải độc quyền nói lên / điều mình nghĩ, chỉ có thế... | Và nếu như ác quỷ thân hành đến viếng tôi và bảo, / “Hãy yêu ta, ngươi tất sẽ được cứu rỗi,” tôi sẽ / Nói gì để đáp lại? Rằng tình yêu là giải pháp tốt hơn cả?... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
... hai bàn tay không thể nào ghi nhớ / nét mặt, không thể nào đo được sức vóc của mình, // không thể nào tránh xa và vạch rõ... | tới giai đoạn nào bạn cũng có thể bắt đầu từ đầu: có lẽ / bạn không nghe được tiếng chim thiên đường inh ỏi xuyên thủng / màng tai bạn và không khí, nhưng chúng vẫn hiện hữu / hiện hữu mãi mãi, như bạn... | ... bà đi qua những ngôi mộ dưới mặt trời quê hương của bà / chân bà cháy bỏng trên những đá lát nóng (hai bàn tay bà chìm khuất trên trời cao / không giúp gì được cho bà)... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021