Jacek Podsiadło sinh năm 1964 tại Szewna, trong vùng Kielce ở Ba Lan. Giữa những năm 80 ông làm thợ lò trong một xưởng luyện thép ở Ostrowiec Swietokrzyski, nhưng thời gian 1989-1993 thì thường trực “vô gia cư vô nghề nghiệp”. Ông bắt đầu cho đăng những bài viết của mình vào năm 1984, trên tạp chí bí mật Wolnosc i Pokoj của phong trào Tự do và Hòa bình là nhóm hoạt động đấu tranh cho hòa bình và chống Thiết Quân luật của chế độ quân phiệt ở Ba Lan, nhưng đồng thời từ năm 1991 cũng có bài trên các ấn phẩm khác như tạp chí bruLion chẳng hạn. Những sáng tác thơ đầu tiên của ông như hej!, xuất bản ở Katowice năm 1987, và tiếp theo là kompot z orangutana (Elblag, 1989), rồi tập thơ Wiersz wybrane 1985-1990 (Thơ tuyển, bibLioteka bruLion, 1992), đã góp phần xây dựng một sự nghiệp văn học về sau không ngừng phát triển, đặc biệt kể từ khi ông rời bỏ những công việc lao động nhất thời và về làm hẳn cho Đài Phát thanh Opole Ba Lan, một đài phát thanh địa phương trong vùng Opole, phụ trách riêng một chương trình về dân ca và nhạc đồng quê.

 

Podsiadło thường ghi nhận và chuyển những nội dung kinh nghiệm cuộc sống ngày thường vào những câu thơ của mình, khẳng định tính riêng tư độc lập, đồng thời luôn giữ một khoảng cách (bi quan) đối với những thể chế và lề thói, nghi thức của đời sống tập thể. Câu thơ của ông mang hình thức một nhật ký thơ của đời sống thực, mới tiếp xúc người ta không có cảm tưởng nội dung ấy có thể nằm trong thơ. Chữ của ông trôi giữa khoảnh khắc cụ thể của sự vật và những biến cố — tất cả được thể hiện trong một quá trình chuyển biến nghệ thuật năng động và tài hoa. Là một nhà thơ “lãng mạn” như chính chọn lựa của mình, cụ thể là tính chủ quan, thiên về thiên nhiên vân vân, thơ Podsiadło, với nhiều người đọc, lạ thay, lại mang nhiều hơi thở và ngôn ngữ của những nhà thơ beatnik Mỹ — đặc biệt ở những nội dung phê phán xã hội. Năm 2005, trong một bài viết về thơ Ba Lan, “Five poetry books from 2005” [Năm tập thơ của năm 2005], nhà nghiên cứu Adam Wiedermann đã giới thiệu Boguslaw Kierc với Buổi sáng hôm sau (Biuro Literackie), Agnieszka Kuciak với Những xứ sở xa (Znak, Krakow), Andrzej Niewiadomski với Biểu đồ (Zielona Sowa, Krakow), Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki với Lịch sử gia đình Ba Lan (Sic!, Warsaw) và Jacek Podsiadło với Floe (Znack, Krakow): qua khúc bi thương gồm ba phần viết cho một người anh đã qua đời, tập thơ mỏng Floe đã cho thấy một Podsiadło khác hẳn anh chàng nhà thơ trẻ nổi loạn đầy tình cảm của những tập thơ đầu tay. Tác giả sau nhiều năm cách quãng nay đã là một người “lớn” biết che giấu những nỗi sợ và những ám ảnh thời trẻ tuổi, tuy dưới bề mặt trầm lắng của những câu thơ đẹp người đọc không phải là không nhận ra bóng dáng lẩn quất của những thần linh tàn bạo. Những năm gần đây Podsiadło còn viết phê bình, thời luận và truyện ngắn.

 

Jacek Podsiadło từng đoạt Giải thưởng thơ Georg Trakl năm 1994 và Giải Koscielski năm 1998. Cũng nên ghi nhận một chi tiết cuối cùng: là một trong những nhà thơ nổi bật nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ nhất, Podsiadło còn là một trong những người viết hiếm hoi ở Ba Lan không liên hệ một nhóm văn học nào.

 

Những tác phẩm chính đã xuất bản: Thơ tuyển 1985-1990 (Wiersze Wybrane 1985-1990, Warsaw-Cracow: bruLion, 1992); Nhịp tim bất thường (Arytmia, Warsaw, bruLion, 1993); Đất tốt cho thợ nề (Dobra Ziemie Dla Murarzy, Warsaw, Tikkum, 1994); Những ngôn ngữ lửa (Jezyki Ognia, Warsaw-Cracow, bruLion, 1994); Không ai, Thần thánh (Niczyje, Boskie, Warsaw: bruLion, 1998); Thơ tuyển (Wiersze Zebrane, Lampa i Iskra Boza, 1998); Và tôi chạy qua màn sương mù ấy (I ja pobieglem w te mgle, Cracow Znak, 2000).

 

----------------------

“Tri thức” dịch từ bản tiếng Anh “Intellect” trong tuyển tập thơ song ngữ Ba Lan Carnivorous Boy Carnivorous Bird – Poetry from Poland, do Marcin Baran tuyển chọn, Anna Skucinska và Elzbieta W ójcik-Leese biên tập (Chicago, IL: Zephyr Press, 2004). “Đêm số 40” dịch từ bản tiếng Anh “Night no. 40” của Agnieszka Ginko-Humphries trong tạp chí przekladaniec - Số đặc biệt «Contemporary Polish Writing», 2001. Nhân đây người dịch xin vô cùng cám ơn Ban biên tập tạp chí przekladaniec ở Krakow, đặc biệt là Ms. Agnieszka Romanowska đã ưu ái gửi tặng số báo quí báu nói trên.

 

 

Đừng bỏ anh | Quá tải | Cỏ nhận | Bài ca của Phu nhân Cầu Xí  (thơ) 

Đừng hết yêu anh. Ngay cả một giây cũng đừng. Hãy nghĩ đến anh / ngày & đêm, & trong lúc cầu nguyện. Cho dù phải hụt mất một bữa ăn... | Càng ngày họ càng ít nói & càng ngày càng dùng nhiều nước hoa. / Họ chỉ cần mười lăm phút đồng hồ cho một đêm ái ân. / Những cảm xúc của họ lên cân... | Cỏ nhận những mẩu vụn thuốc lá & những thứ tủn mủn nâu lúc nhúc / trong lều vải người ta ném ra. / Đất, trại mồ côi rộng nhất trong vũ trụ, kiên nhẫn chịu đựng những / cái ngông & trò hề trẻ con của chúng ta... | Ta hạnh phúc biết bao / Ta tám mươi tuổi / Chúa đã quên ta rồi / Ta chỉ cần làm sao cho có giấy đi cầu / để đúng nơi đúng chỗ của nó... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]