Con chim cúi xuống, mổ một hạt gạo, ngẩng mặt lên nhìn Thuyên thăm dò. Thuyên nhìn thấy bắp thịt ở cổ nó chuyển động, chứng tỏ nó đang nuốt hạt gạo. Thuyên biết, con chim sẽ mổ thêm hai hạt gạo nữa trước khi bay đi.

Hôm nay là thứ tư, như vậy là đã năm ngày nay con chim này đến đậu ở khung cửa sổ phòng Thuyên. Anh nhớ hôm đó là sáng thứ bảy, anh đang nhâm nhi tách cà phê và nhìn qua khung cửa sổ, thì con chim ở đâu bay đến. Có thể nó đã đậu ở cây táo bên ngoài, quan sát trước khi sà xuống mổ hạt gạo trên bệ cửa sổ. Cũng với dáng vẻ ấy, nó nghiêng đầu nhìn anh, dò xét. Anh hầu như không cử động, nên con chim có vẻ yên tâm, nhưng nó cẩn trọng, chỉ mổ một hạt gạo nữa, rồi bay đi. Hôm sau, anh rắc thêm vài hạt gạo trên bệ cửa sổ, và con chim quen lệ, sáng nào cũng đến để xơi điểm tâm trên khung cửa sổ phòng anh.

Hôm qua, sau khi ăn xong hạt gạo thứ ba, con chim chưa vội bay đi như thường lệ. Nó nấn ná, nhìn anh, và đảo mắt ngó vào trong căn phòng. Đó là căn phòng của một người độc thân, tuổi đời xấp xỉ ba mươi. Không biết qua đôi mắt của một con chim, nó nhìn thấy gì trong cái thế giới của riêng anh? Hôm nay cũng thế, sau hạt gạo thứ ba, đôi mắt tròn xoe của nó lại giương lên nhìn anh, nhìn đồ đạc trong phòng, rồi nó xoay xoay người, nhìn theo hướng của anh đang nhìn ra bên ngoài. Trên cây táo là một vệt mây trắng như một dải lụa phất phơ trên nền trời xanh lơ. Khung cảnh này chắc quen thuộc với nó hơn đồ vật trong căn phòng của anh.

Ngày mai con chim có đến nữa không? Nó đi một mình, chẳng theo bầy đàn như những con chim khác. Nó cũng cô độc như anh. Nhưng thời tiết ở vùng này êm ả quá, đâu có gì đáng phải lo ngại cho nó. Chắc là nó sẽ đến thôi. Ông ngoại đã kể cho Thuyên nghe câu chuyện về một con thằn lằn. Một lần nó đang bám trên tường, thì ngửi thấy mùi khói thuốc phiện. Từ đó, hàng đêm, vào cái giờ người đàn ông trong nhà đến cữ hút thuốc phiện, con thằn lằn lại có mặt trên bức tường gần bên, để cùng hít hà cái mùi hương ma quái trong khói thuốc. Con thằn lằn đâm ra nghiện thuốc như người!

Thuyên biết, rồi một ngày, con chim này sẽ không đến nữa. Có thật nhiều lý do để nó không đến. Chẳng hạn nó gặp bạn tình, rồi theo bạn đi nơi khác. Hay là nó tìm được một nguồn thức ăn mới, hấp dẫn hơn. Cũng có thể nó bị cảm, bị tai nạn... Và, bệ cửa sổ của Thuyên sẽ chỉ còn lại những hạt gạo lăn lóc, chơ vơ. Bên ngoài, cây táo, dải mây, bầu trời vẫn còn đó; nhưng anh sẽ cảm thấy nỗi cô đơn dường như lớn hơn một chút.

*

Một hôm, có cô gái đứng sau cửa sổ phòng của gã nhìn ra khu vườn. Tóc ngang lưng, khuôn mặt dịu dàng, áo đầm màu kem. Ngoài vườn là hai khóm hoa cúc trắng gần cửa sổ, ba cây táo cao hơn đầu người một chút trồng cạnh hàng rào, còn lại là một thảm cỏ xanh biếc. Hẳn là cô gái không thể nhìn thấy tôi đang đậu trên cành của một trong ba cây táo ấy. Tôi quá nhỏ bé với cô.

So với hình dáng gầy gầy cao cao của gã, tôi lại càng trở nên nhỏ bé hơn. Nhưng tôi biết, trong mắt của gã, tôi không phải chỉ là một sinh vật tầm thường vô nghĩa. Ngay từ lần đầu tiên khi tôi sà xuống đậu trên bệ cửa sổ, tôi biết tôi sẽ là một cái gì đó trong tâm tưởng của gã. Hầu như ngày nào chúng tôi cũng nhìn nhau. Tôi nhìn gã từ bệ cửa sổ. Gã nhìn tôi từ cái rocking-chair bên ly cà phê buổi sáng. Tôi cảm thấy gần gã hơn bất cứ con người nào. Không phải tôi thích gã vì gã đã thết đãi tôi vài hạt gạo, mà bởi vì cái vẻ tĩnh lặng của gã. Thậm chí, đang ngồi trên cái ghế có đôi chân cong cong như chân ngựa gỗ, tôi chưa khi nào thấy gã đong đưa. Và, đôi mắt của gã cho tôi một chút bình yên. Gã nhìn tôi như thể tôi là một con người. Còn tôi, chỉ nghiêng đầu nhìn gã bằng một mắt. Khi tôi nhìn cái gì bằng một mắt tròn xoe của loài chim, thì có nghĩa là tôi đang vừa tò mò, vừa cảnh giác. Nói ra thì có vẻ không công bằng, nhưng chưa bao giờ tôi nhìn gã thân thiện như tôi nhìn đồng loại mình — loài chim.

Đằng sau vẻ tĩnh lặng của gã ẩn giấu một điều gì đó mà tôi không cảm thấy được. Loài chim của chúng tôi thì đơn giản và vô tư lắm, chứ không sâu sắc và có nhiều nỗi khổ tâm như loài người. Chỉ có một lần duy nhất trong đời tôi suýt vong mạng vì đèo bòng một nỗi khổ tâm gần giống của loài người. Đó là lần chàng chim bạn bỏ tôi đi theo một bạn tình mới. Ngày ấy, tôi buồn bã đến nỗi đã lấy hết sức bay lên thật cao, rồi khép hai cánh lại, chúc đầu lao thẳng xuống đất! Nhưng khi cảm thấy thân gần chạm đất, tôi lại hối hận vào giây phút cuối, nên vội bung đôi cánh ra, đáp xuống an toàn. Sau biến cố đó, tôi sống cô độc, xa lánh bầy đàn, và chọn cây táo trong vườn của gã làm nơi nương náu. Nguồn thức ăn chính của tôi là những hạt gạo gã rải trên bệ cửa sổ mỗi ngày.

Gã cũng sống cô độc như tôi. Quanh năm suốt tháng chẳng thấy ai ra vào căn nhà, ngoài gã. Một ngày hai lần gã mở hai cánh cửa sổ ra. Lần đầu vào khoảng sáu giờ sáng, gã pha một ly cà phê, mở cửa sổ, rồi ngồi trên cái rocking-chair nhìn ra khu vườn. Lần thứ hai là lúc đi làm về, ăn uống xong, gã mở cửa sổ, rồi ngồi vào bàn viết. Gã hí hoáy viết lách gì đó. Cái bàn viết cũng xoay mặt ra cửa sổ, nên từ trên cành táo trong vườn, tôi nhìn thấy sắc diện của gã thay đổi khi viết. Có khi cây bút của gã chạy loang loáng trên mặt giấy, chữ nghĩa tuôn tràn theo dòng mực. Khi ấy trông gã thật hạnh phúc. Có khi cây bút bất động trong tay, gã đăm đăm nhìn trang giấy trắng. Khi ấy trông vẻ mặt đăm chiêu, ức chế của gã, tôi thấy thương quá. Tôi không hiểu được con người là ở chỗ ấy — chẳng lẽ họ phải viết ra mới cảm thấy hạnh phúc?

Bấy giờ đang là cuối buổi chiều. Cái nhìn của cô gái đã vượt lên trên khu vườn, chạm vào những dải mây cuối chân trời. Chợt gã xuất hiện sau lưng cô gái, và vòng tay quanh người cô. Khuôn mặt cô gái rạng rỡ lên như màu nắng. Tôi tế nhị, quay mặt đi chỗ khác. Lúc ngó lại thì hai cánh cửa sổ đã khép. Đêm bắt đầu xuống chập choạng trên các ngọn cây. Nhưng gã không mở đèn viết lách như mọi khi. Từ những kẽ lá, tôi nhìn chăm chăm vào ô cửa sổ khép kín, tối bưng. Thỉnh thoảng một cơn gió lướt qua, những chiếc lá chung quanh tôi rung lên nhè nhẹ. Đêm đó, tôi thao thức mãi không ngủ được. Nhìn những giọt sương trên mặt cỏ lấp lánh ánh trăng, tôi nghĩ rằng gã đang hạnh phúc mà chẳng cần phải viết lách gì cả.

Sáu giờ sáng hôm sau, hai cánh cửa sổ vẫn khép im lìm. Cả ngày hôm ấy, và hai ngày sau đó cửa sổ vẫn khép. Tôi phải đi lang thang kiếm ăn trong các khu vườn lân cận. Nhưng chỗ trú đêm vẫn là cành cây táo trong khu vườn của gã. Đến buổi chiều ngày thứ tư, khi trở về đậu trên cành táo, ngó hai cánh cửa sổ vẫn khép, tôi như bị cái cảm giác bay lên thật cao quyến rũ. Thế là tôi vỗ cánh bay lên trong ánh chiều tà. Dường như tôi không phải tốn nhiều sức lực lắm, vì các ngọn gió cứ nâng thân hình của tôi lên cao mãi. Cho đến khi nhìn xuống, thấy ba cây táo trong vườn như ba cái chấm màu xanh đen, tôi mới xếp cánh, chúc đầu xuống. Tôi nhắm mắt lại để tận hưởng cái cảm giác rơi tự do. Gió vùn vụt ngang tai. Trái tim nhỏ của tôi như đang bị một nỗi tuyệt vọng lẫn cô đơn thắt chặt lại. Tôi hiểu rằng, tôi đang có cùng cảm giác như lần rơi trước đây, khi bạn tình của tôi bỏ đi.

Và, cũng đến giây cuối cùng, trước khi thân chạm đất, tôi đã kịp bung đôi cánh ra.

Khi trái tim yếu ớt của tôi đã tìm lại nhịp đập bình thường, tôi mới mở mắt để nhận ra mình đang nằm yên trên bãi cỏ trong khu vườn của gã. Ánh sáng vàng nhạt từ cửa sổ phòng gã hắt ra, in trên bãi cỏ như một niềm vui dịu dàng. Gã đang đứng trong khung cửa sổ nhìn xuống tôi. Chỉ một mình gã thôi, không có cô gái. Sau một thoáng ngạc nhiên, gã chợt mỉm cười. Chưa bao giờ tôi thấy gã cười như thế. Một nụ cười dành riêng cho tôi.