|
Định nghĩa thơ | Con ngựa đen
|
|
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
JOSEPH BRODSKY
(1940-1996)
Định nghĩa thơ
Tưởng nhớ Fédérico Garcia Lorca.
Huyền thoại kể lại rằng trước khi bị xử bắn ông nhìn
thấy mặt trời đang lên phía trên đầu những người
lính và bấy giờ ông nói:
- Thế tuy nhiên mặt trời vẫn mọc...
Đó có lẽ là khởi đầu của một bài thơ mới
Nhìn lại một lúc cảnh vật
sau những cánh cửa sổ nơi cúi nhìn xuống
những người vợ chúng ta,
những đồng loại chúng ta,
những nhà thơ.
Nhìn lại cảnh vật
sau những phần mộ bạn bè chúng ta
và tuyết chầm chậm bay
khi tình yêu thách thức chúng ta.
Nhìn lại
những thác mưa hỗn loạn bò tràn
trên những cửa kính và làm rối loạn mọi nhịp,
chữ nghĩa áp đặt nhiệm vụ cho chúng ta.
Nhìn lại
trên mặt đất thiếu ân cần
cây thập giá vươn dài những cánh tay cuối cùng
căng cứng.
Một đêm trăng
nhìn lại cái bóng dài
in dáng cây cối và con người.
Một đêm trăng
nhìn lại những con sóng nặng trên sông
lấp lánh như những chiếc quần
đã cũ.
Thế rồi bình minh tới
Nhìn một lần nữa con đường trăng
chỗ hiện ra trung đội hành quyết,
Nhìn lại sau cùng
mặt trời lên giữa những cái gáy xa lạ
của những người lính.
Con ngựa đen Bầu trời đen sáng hơn cả những chân kia
và không thể chìm trong bóng đêm.
Cạnh bếp lửa chúng ta, tối hôm nọ
Ta đã nhìn thấy con ngựa đen.
Tôi không nhớ có cái gì đen hơn.
Đứng trên chân đen như những trụ
than, con ngựa đen như đêm tối,
như hư vô, đen từ bờm đến đuôi,
và lưng nó ánh lên một màu đen khác
cái lưng không hề biết đến yên cương.
Nó chờ bất động và có vẻ đang ngủ
đứng thẳng trên móng guốc đen như nỗi sợ.
Nó đen đến nỗi đã xua tan bóng tối,
đen như thế gian u tối nhất,
đen như sương mù nửa đêm,
đen như cái lỗ của cây kim,
đen như những rừng cây cao mất hút,
giống như khoảng không giữa sườn và ngực,
giống như cái lỗ có hạt giống nằm yên trong đất,
giống như bóng đêm đang xuống trong lòng ta.
Tuy thế dưới mắt ta nó còn đen lên nữa.
Đồng hồ chúng ta chỉ đúng nửa đêm.
Nó không đi về phía chúng ta,
bóng tối kỳ diệu đã nhận chìm hai cạnh sườn của nó
và cái lưng nó biến mất trong đêm.
Mọi vệt sáng đều tan biến,
mắt nó ngả trắng như một cái búng tay,
con ngươi chiếu sáng còn ghê sợ hơn nữa.
Nó giống như âm bản của một người lạ.
Thế thì tại sao, chạy đến chỗ này,
nó dừng lại bên chúng ta đến tận bình minh?
Tại sao nó không bỏ bếp lửa ra đi?
Tại sao nó hít thở không khí đen
trong tiếng xào xạc của cành lá bị giẫm?
Tại sao trong mắt nó chập chờn ánh sáng tối mù?
Nó chờ đợi trong chúng ta một kỵ sĩ đứng dậy.
---------------------------------
Trích Tĩnh vật và những bài thơ khác, thơ Joseph Brodsky do Hoàng Ngọc Biên
tuyển dịch, Nhà xuất bản Thuận Hóa - Huế, 1991. Hai bài thơ trên được dịch từ
bản Pháp ngữ của Jean-Jacques Marie trong tập Collines et autres poèmes,
Joseph Brodsky, Éditions du Seuil, 1966.
|