_________________________

Chú thích của người dịch:

Nhà văn nhà thơ Pháp Boris Vian, một khuôn mặt lừng danh của St Germain-des-Prés thời kỳ hiện sinh (1940-50), tác giả nhiều bài thơ khôi hài dí dỏm và nhiều truyện tuyệt tác như Mùa thu Bắc Kinh, Bọt tháng ngày, Tao sẽ khạc nhổ trên mộ chúng mày... đã tuyên bố quyền được viết văn thơ dục ái, và sự ích lợi của văn thơ tục tĩu. Vian đã nhại bài thơ "Tự do" (Liberté) danh tiếng của Eluard, viết trong thời kháng Đức, khi quyền tự do của con người bị đe dọa. Bài thơ "Tự do" của Vian đã được sáng tác ngay trong thời ấy, vừa để nhại chơi vừa để bổ sung cho bài "Liberté" quá nghiêm chỉnh của nhà thơ cộng sản.

Sau đây là chú thích của biên tập viên Noël Arnaud trong cuốn Écrits pornographiques (Những áng dâm thư):

"Tự do đã đến tay chúng tôi trên một trang giấy đánh máy. Tờ giấy (21 x 27) mang chữ ký (không thật giống) của Paul Eluard, do chính bàn tay Vian. Bài thơ này đã được chuyền tay giữa một số bạn hữu. Nó được viết để cho Claude Léon, một cựu kháng chiến binh, sử dụng như thuốc tẩy, vì anh ta đã không tránh được vài xúc cảm khi đọc thi phẩm của Eluard."