|
|
Bảy bài thơ
|
|
Bản dịch Diễm Châu
Nữ sĩ ANNA ŚWIRSZCZYŃSKA (1909-1984) sinh tại Vac-xa-va, học văn chương trung cổ và baroque tại đại học. Đã cho đăng những bài thơ đầu tiên trên các tạp chí văn nghệ vào đầu những năm 1930. Tập thơ văn xuôi đầu tiên của bà xuất hiện vào năm 1936. Trong Thế chiến II bà đã tích cực tham gia cuộc Nổi dậy Vac-xa-va (1944), và kinh nghiệm thời chiến tranh đã ảnh hưởng mãnh liệt tới tập thơ thứ nhì của bà: Dựng chướng ngại vật (1972). Tập thơ sau cùng của bà có tựa đề Đau khổ và niềm vui được xuất bản vào năm 1984. Bà mất cùng năm ấy. Thơ của bà “mới đây” được trích dịch và in ở Anh và Hoa-kỳ.
Các bài dịch dưới đây, cũng như các chi tiết về cuộc đời tác giả, đều dựa vào bản Anh văn in trong Ariadne’s Thread - Polish Women Poets của Susan Bassnett và Piotr Kuhiwczak, Forrest Books / UNESCO, London, 1988. Các dịch giả bản Anh văn nói trên còn cho biết một số tác phẩm của Anna Świrszczyńska (ấn bản chính): Wybor wierszy (Thi tuyển), Warszawa, 1980; Building the barricade, sách song ngữ, Krakow, 1979; Happy as a Dog’s Tail, Harcourt Brace Jovanovich, San Diego, 1985; và Fat Like the Sun, Women’s Press, London, 1986. (DC).
MỘT PHỤ NỮ VIẾT VĂN ĐI GIẶT QUẦN ÁO Hôm nay gõ máy đủ rồi.
Bây giờ, đi giặt
kiểu người xưa xa.
Giặt, giặt, giũ, vắt,
như các cụ bà tằng tổ.
Nghỉ cái đã.
Giặt giũ thời lành mạnh và hữu ích
như một chiếc áo đã giặt ủi. Viết lách
thật khả nghi.
Như ba cái dấu hỏi
gõ trên giấy.
NGƯỜI KHÔNG NHẢY XUỐNG TỪ LẦU BA Đệ Nhị Thế chiến
Vac-xa-va.
Đêm qua chúng đã thả bom
trên Quảng trường Nhà hát.
Xưởng vẽ của cha tôi
nằm trên Quảng trường Nhà hát.
Tất cả các họa phẩm của người, công trình
của bốn chục năm.
Sáng nay người tới
Quảng trường Nhà hát.
Người nhận ra.
Xưởng vẽ của mình không còn
mái
vách
sàn.
Cha tôi không nhảy xuống
từ lầu ba.
Cha tôi chỉ bắt đầu lại tất cả.
TÔI KHÔNG CHẤP NHẬN Tôi không chấp nhận
những móng tay tôi
những móng tay mà ông tôi từng để,
hay đầu tôi bận bịu
suốt hai ngàn năm qua
với thân xác máu me của Xê-da.
Những người chết
cưỡi trên lưng tôi lởm chởm núi non.
Thịt da tan rữa, xác và hồn
của những thời man rợ
mục nát trong tôi.
Những thây ma ác độc thời quá vãng
muốn tôi cũng trở thành
ác độc như chính chúng.
Nhưng tôi sẽ không lặp lại
những lời chết chóc của họ.
Tôi phải khai sinh lại chính bản thân.
Tôi phải tự khai sinh
vào thời đại mới.
ĐỌC THƠ Tôi nằm xuống, cuộn tròn
như con chó
lạnh thấu xương.
Ai có thể cho tôi hay
tại sao tôi sinh ra,
tại sao cái ghê rợn kêu bằng đời sống
vẫn tiếp tục.
Đột nhiên chuông điện thoại. Tôi phải
đi đọc thơ.
Tôi tới.
Một trăm người, hai trăm con mắt.
Ngóng. Chờ.
Tôi biết họ ngóng, chờ gì:
Tôi phải cho họ hay
tại sao họ sinh ra,
tại sao cái ghê rợn kêu bằng đời sống
vẫn tiếp tục hoài hoài.
CHẠY TRÊN BÃI BIỂN Tôi chạy trên bãi biển.
Thiên hạ ngỡ ngàng.
— Tóc xám mà còn chạy.
Tôi chạy trên bãi biển
với vẻ mặt hỗn xược.
Thiên hạ cười.
— Tóc xám mà hỗn xược.
Tôi cảm thấy mình được chấp nhận.
KHI TÔI ĐÀO KHOAI Tôi đào khoai để ăn tối.
Một con kiến trèo lên
ống chân trần của tôi.
— Này kiến, mi nghĩ gì
về vĩnh cửu?
Đầu óc kiến thật phi thường
như những phản ứng hóa học
ngoài nắng.
Con kiến có thể dậy tôi
tất cả về những vấn nạn muôn thủa.
Đào khoai lang tây
thật tốt cho trí óc.
HAI TRĂM TÁM CHỤC ĐỘ DƯỚI SỐ KHÔNG Khi tôi ở một mình
ở trong tôi có nhiều chỗ hơn.
Tôi ngồi thoải mái
ở trong tôi, hai chân vắt tréo,
và yên ổn ngẫm nghĩ
về chuyện này và chuyện kia.
Khi tôi ở một mình
mọi thiên đường của tôn giáo
bừng nở trong tôi.
Những vẻ huy hoàng xán lạn và những chiếc cánh trôi nổi
lên cao.
Khi tôi ở một mình
giá băng của ngoại tầng không gian
xuyên qua da thịt tôi.
Hai trăm tám chục độ*
dưới số không.
--------------------
* Theo bản Anh văn: Hai trăm tám chục độ (Fahrenheit?)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021