thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Vòng tròn

 

Một vòng tròn.

Thật vậy. Một vòng tròn. Chưa thật đầy đặn như trăng rằm, nhưng đấy là một vòng tròn. Vẽ từ trái sang phải. Hoặc vẽ từ phải sang trái. Vẽ vòng từ hai phía, hay từ giữa tâm và múa thành một vòng tròn xoắn ốc. Miễn là thành một vòng tròn. Trên đời này, có gì vẽ dễ hơn một vòng tròn chứ? Còn dễ hơn hình vuông, chữ nhật, ellipse hay bình hành. Chỉ ngoáy bút một cái, thế là đã có một vòng tròn. Dưới mặt đất, chúng tôi vẽ các vòng tròn bằng chính cơ thể mình.

Không phải ấn mũi giầy xuống cát và kéo một vòng tròn.

Không phải là cầm phấn màu, vẽ một vòng tròn dưới nền đá hay tường nhà.

Cũng không phải lộn nhào, tạo ra nhiều vòng tròn nối nhau trên không.

Chúng tôi vẽ vòng tròn bằng chính cơ thể mình. Đấy là đi vòng tròn. Ai nấy đều đi vòng tròn. Xoay mòng mòng như cánh quạt trực thăng. Những vòng tròn xoay không ngừng trên hòn đảo nhỏ hình tròn được thiên nhiên tạc dựng. Mỗi người trên đảo đều xoay mình theo vòng tròn. Họ xoay chầm chậm, phải qua trái hoặc trái qua phải. Người thì xoay từ tốn, người thì xoay nhanh và mạnh hệt như một con quay được quăng từ đôi tay lực sĩ thượng đẳng. Sau ba vòng, tôi lảo đảo, nhiều khi ngã ngửa dưới đất. Mắt tôi hoa loạn lên. Chẳng xoay tròn nữa, nhưng mọi thứ quay tôi vẫn chưa ngừng quay. Mắt nhìn một thành mười.

? đảo ai cũng đi vòng tròn như thế. Có thể dừng một vài phút, rồi lại xoay tròn, và đi lại bằng cách bước đi vòng tròn. Người trên đảo luôn đi vòng tròn. Không hiếm khi hai người va đầu vào nhau rồi cũng ngã ngửa. Ai đã lão luyện thì chẳng bao giờ bị chóng mặt và có thể đi vòng tròn hai mươi tư tiếng.

Đảo có hình tròn và sẽ xoay tròn. Mọi thứ lộn nhào hết, và dân đảo rất có thể sẽ bị hất văng đi. Đổ nhào, hoặc lăn lộn trong vòng xoay của hòn đảo. Để đứng vững vào ngày đảo xoay, người trên đảo phải làm quen. Đi theo vòng tròn. Nhiều năm rồi, đảo vẫn bất động. Chúng tôi vẫn đi vòng tròn nhiều năm. Một dự trù không thừa.

Đi trong vòng tròn. Lúc nấu ăn, thì đi vòng tròn quanh bếp. Bàn ăn cơm hình tròn, còn là loại bàn xoay. Trong bữa, có thể xoay bàn để gắp lấy món mình thích. Bàn xoay tròn, chúng tôi cũng xoay tròn. Không nhà nào mà thiếu ghế xoay. Vừa dùng cơm, vừa xoay ghế để hoàn thiện bữa cơm trong vòng tròn. Nhà nào túng, thì chẳng cần bàn hay ghế xoay. Họ ăn đứng. Vừa đi vòng tròn vừa ăn. Từng có người đánh rơi bát, rồi ngất đi vì chóng mặt. Tôi cũng từng bị thế. Mẹ tôi phải bón cơm cho tôi, dĩ nhiên, bà bồng tôi lên ghế xoay, vừa đút thìa cơm vừa xoay ghế. Tôi càng chóng mặt, và ộc hết các thứ trong bụng ra. Mắt mũi tôi quay cuồng. Màu sắc cứ loạn cả lên. Tôi xoay tròn trên ghế, mọi vật xung quanh xoay tròn trong mắt tôi. Một lúc lâu, vòng tròn không dứt, chỉ chậm đi. Nhiều lúc tôi chỉ muốn ngủ mãi. Nhưng rồi, một nhà phát minh ở đảo đã sáng chế ra loại giường xoay tròn. Chỉ cần bấm nút, cái giường sẽ xoay vòng tròn. Giường có từng cấp độ. Bấm nút ở nấc cao nhất, giường sẽ xoay nhanh tới mức chỉ thấy một vòng tròn xoay tít mù.

Lúc tắm, tôi cũng đi vòng tròn. Lúc mót tiểu, thì cầm đầu dái và đi vòng tròn như đang phun nước tưới cây. Nữ không thể tiểu đứng, hẳn là họ sẽ khó khăn hơn cánh đàn ông. Đại tiện thì còn khó khăn hơn dù với nam hay nữ, và chúng tôi luôn bị bẩn người. Trẻ con phải đi vòng tròn thật nhiều để sớm làm quen. Tụi nó đi chậm hơn bọn thiếu niên như tôi. Thanh niên trong đảo hẳn đã quá quen. Vấn đề thể lực cũng quan trọng, nhưng thường ai đã vào tuổi ba mươi thì lúc nào cũng xoay tròn. Dân đảo mở tiệc tùng trong một vòng tròn. Từng người xoay tròn và di chuyển vòng tròn của mình thành một vòng tròn lớn quanh đống lửa. Đi vòng tròn rồi hát hò cũng trong một vòng tròn. Nghĩa là chỉ một bài hát, bị chẻ từng câu và mỗi người hát câu của mình lên. Hết một vòng người thì xong bài. Rồi tiếp tục hát lại, hoặc chuyển bài khác.

Lũ trẻ thường bị đét mông vì không chịu đi vòng tròn. Chúng đi thẳng, đi ngang, đi dọc hoặc đứng bất động rồi vung vẩy tay chân, lúc đấy nhìn chúng khoan khoái như cánh chim hải âu xa ngút bên kia hòn đảo. Một ngày kia, đảo sẽ xoay tròn và lũ trẻ sẽ khốn đốn.

Ngày đảo xoay vẫn chưa thấy đến.

Người già nhất đảo, tuổi gần trăm, cũng chưa trải qua ngày đảo xoay. Ông cụ ấy đã già yếu nhưng vẫn có thể đi quay mòng mòng như cánh quạt.

Người chết được đóng trong một quan tài tròn. Huyệt mộ được đào theo một vòng tròn. Và những bông hoa, trước khi tết thành vòng cũng được cắt tròn. Xác người chết vốn duỗi thẳng nhưng vì sợ ngày đảo xoay, người ở đảo đã nắn xác thành hình tròn. Nhiều khi xương gãy đôi, rồi còn phải lấy dây dợ thít chặt xác vào một vòng tròn. Trước lúc chôn, người nhà và khách đi vòng tròn quanh quan tài. Từng người đi vòng tròn, rồi di chuyển vòng tròn quanh quan tài, tạo thành những con lốc người. Ai cũng chóng mặt. Ngày cậu tôi mất, tôi cũng phải đi vòng tròn. Tôi không khóc được tiếng nào vì quá chóng mặt. Có khi lịm ngủ tôi sẽ khóc thương cậu tôi từ trong mơ. Tôi lại nghĩ: mình có mơ khóc nổi không. Không khéo ngủ li bì, hoặc chẳng thể ngủ yên nếu nằm trên một cái giường xoay bật sẵn công-tắc.

Đứa bé sinh ra đã chết cứng trong cái nôi xoay. Người mẹ ôm mặt khóc, bà quỳ gục, bò vòng tròn. Vừa bò lết, vừa khóc. Lúc đứng dậy, bà vẫn đi vòng tròn và vẫn khóc. Cái nôi xoay vẫn xoay vòng tròn. Đứa trẻ chết cứng xoay tròn trong nôi.

Tôi đi ngược lại, dù thế tôi vẫn lọt thỏm trong một vòng tròn. Tôi chưa thể quen dù đã phải đi thế này từ khi đi được bằng hai chân. Mẹ tôi vừa đi vòng tròn vừa giặt áo. Bà tôi thì đang ngồi trên ghế xoay. Bà xoay chầm chậm, phải qua trái, rồi trái qua phải. Vài năm trước, ông tôi đã qua đời khi ngồi ghế. Cái ghế xoay vòng tròn, xác ông xoay vòng tròn. Mấy con ruồi và nhặng xanh bay vòng tròn quanh đỉnh đầu ông. Hơi thở cuối cùng thoát đi, mang theo cả linh hồn ông tôi liệu có bay vòng tròn?

Tôi chặn cái ghế xoay, nơi bà đang xoay tròn. Dìu bà dậy, chúng tôi đi thẳng. Cốc nước mát đã giúp bà tôi hồi tỉnh. Tôi cố giữ không để bà xoay vòng tròn trên giường. Bà vừa xoay cốc, vừa uống. Mắt bà trách tôi. Ngón tay bà chỉ tôi, rồi xoay vòng tròn. Cái vòng tròn kéo dài mãi. Tiếc thay, tôi không phải chuồn chuồn và trong mười hai con giáp chưa có chuồn chuồn.

Chạy một mạch, tôi vấp chân ngã. Người dân đảo thấy tôi. Mẹ tôi cũng về rồi. Họ đi vòng tròn. Mặt họ tái dại, miệng ai cũng mím chặt. Việc đi vòng tròn luôn mất sức vì cần phải gồng sức. Tôi chưa đi vòng tròn. Mẹ tôi chìa tay. Bà sẽ đỡ tôi và tôi cùng bà đi vòng tròn. Tôi gạt tay mẹ. Tôi cũng gạt tay bà. Họ nắm chặt lấy hai tay tôi, và kéo mạnh. Tôi tống một tiếng. Giọng tôi đâm vào những vòng tròn, vọng ồ ồ khắp hòn đảo.

Mẹ một bên, bà một bên. Hai bàn tay của mẹ và bà bóp cứng hai bàn tay tôi. Tôi được kéo dậy và hai cánh tay bị kéo mạnh và căng một lần nữa bởi mẹ và bà. Vai tôi đau như bị xé xác. Rồi hai đôi tay của mẹ và bà cũng dang ra hết cỡ vì đôi tay người hàng xóm, rồi đôi tay người hàng xóm cũng mở rộng vì những người hàng xóm lân cận, cứ thế...

Những bàn tay nắm lại, và nối thành một vòng tròn khổng lồ. Tất cả chuyển mình, tay khoá vào tay và đi vòng tròn.

Đảo chưa xoay. Chúng tôi đang xoay tròn.

 

 

-------------

Đã đăng:

Độc  (truyện / tuỳ bút) 
Nhìn, vẫn chỉ là nhìn và không vẫn chỉ là nhìn. Cặp mắt không thể hạn định tầm với bằng chỉ số thước đo hay đường chân trời. Không của báu nào thú bằng việc chọc thủng tầm nhìn khỏi những bộ sọ tróc lở, phố trôn ốc hay đền đài miếu tẩm... (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021