|
Động từ nguyên mẫu
|
|
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
JOSEPH BRODSKY
(1940-1996)
Ðộng từ nguyên mẫu
Tặng Ulf Linde
[*]
Này các bạn man dã, dù ta chưa bao giờ làm chủ ngôn ngữ các bạn,
thứ ngôn ngữ không có đại danh từ cũng chẳng có danh động từ
ta đã học cách nướng cá thu bọc trong lá dừa và thưởng thức chân rùa sống,
phảng phất hương vị thấm chậm. Về chuyện sành món ngon,
ta phải nhìn nhận mấy năm nay,
từ khi biển khơi xô ta dạt về đây, quả đã là một cuộc du hành không ngơi nghỉ,
và rốt cuộc ta không còn biết mình đang ở đâu. Dù sao, người ta chạm khắc
thành tích chỉ khi
không có ai bắt chước mình. Mà các bạn thì lại khởi sự bắt chước ta
ngay cả trước khi ta kịp phát hiện
các bạn. Hãy nhìn xem các bạn đã làm gì những thân cây kia! Dù cảm thấy
mát lòng khi được
chính ngay các bạn tôn là thần linh, đến lượt ta, rồi ta cũng phần nào
bắt chước các bạn, đặc biệt với các cô gái
– một phần để che giấu quá khứ, với con tàu bất hạnh của nó, mà cũng để làm
mờ nhạt tương lai,
thiếu vắng một cánh buồm căng gió. Ốc đảo là những kẻ thù tàn bạo
của thời khắc ngữ pháp, trừ thời hiện tại. Và đắm tàu chỉ là
những cuộc trốn chạy từ ngữ pháp đến
nguyên lý thuần nhân quả. Các bạn hãy nhìn xem
cuộc đời không có mặt gương gây ra những gì cho
các đại danh từ, chứ đừng nói đến nét mặt con người! Có lẽ tổ tiên của bạn
rốt cuộc cũng đã giạt vào bãi biển tuyệt vời này tương tự
như ta. Thế nên, thái độ các bạn với ta mới như thế. Dưới mắt bạn ít ra
ta là một hòn đảo bên trong một hòn đảo. Và dù sao, theo dõi
từng bước chân ta
bạn biết là ta chẳng phải đang khao khát quá khứ phân từ hay quá khứ tiếp diễn
– mà kể luôn cả thì tương lai hoàn thành kia của bạn ẩn sâu
trong một hang động ẩm ướt nào đó,
tô điểm bởi tảo nâu khô và lông vũ. Ta viết bài thơ bằng ngón trỏ
trên cát ướt bóng loáng trong buổi hoàng hôn, cảm hứng có lẽ
khi nhìn thấy những ngọn cây cọ xoè tán trên nền trời bạch kim như hình mấy
chữ Hán. Mặc dù ta chưa hề học ngôn ngữ này.
Ngoài ra, cơn gió nhẹ
xô dạt quá mau khiến chúng rối bù không ai đọc ra điều chúng nói.
_________________________ [*]Ulf Harald Linde (Stockhom, Sweden 1929 - Danderyd Municipality, Sweden 2013) là một nhà phê bình nghệ thuật người Thụy Điển, nhà văn, giám đốc bảo tàng, được bầu vào Viện Hàn lâm Thụy Điển vào đầu năm 1977 và cuối năm ấy chính thức trở thành viện sĩ. ----------------
“Động từ nguyên mẫu” dịch từ nguyên tác tiếng Anh “Infinitive” của Joseph Brodsky trong The New York Review of Books, July 14, 1994.
-------------
Bấm vào đây để đọc những bản dịch Việt ngữ tác phẩm của Joseph Brodsky đã đăng trên Tiền Vệ
|