Piotr Sommer sinh năm 1948, là một nhà thơ, một người viết tiểu luận, làm thơ cho thiếu nhi, một dịch giả thơ hiện đại Anh ngữ [Frank O'Hara, Charles Reznikoff, John Ashbery, Kenneth Koch, John Berryman, Robert Lowell, Derek Mahon, Seamus Heaney...], từng cho ra đời nhiều tập thơ và thơ dịch cũng như các tác phẩm phê bình văn học sắc sảo, và được coi là một trong những nhà thơ quan trọng nhất của Ba Lan. Ông sống ở ngoại ô Warsaw, làm biên tập cho tạp chí Literature na świecie * ở Warsaw - một tờ báo về văn học nước ngoài, đặc biệt là văn học đương đại**- và chia thì giờ giữa công việc làm thơ, viết về thơ, về dịch thuật, và dịch thơ các tác giả Anh Mỹ qua tiếng Ba Lan. Ngay từ những bước đầu trong sự nghiệp văn chương, Sommer đã nổi tiếng với lối sử dụng tài tình ngôn ngữ đời thường. Ông viết về số phận của thế hệ mình, có khi viết ra những câu thơ mang tính chính trị, nhưng luôn chứng tỏ là một con người có cuộc sống riêng, độc lập với mọi khuynh hướng chính trị. Bên cạnh ý thức tìm kiếm nhạc tính trong ngôn ngữ thơ, đòi hỏi nhà thơ những lối bẻ cong cú pháp để đạt tới những từ và âm đối nghịch, thơ ca với ông còn là một phương tiện nhận thức cơ bản*** giúp ta nắm bắt kích thước của cuộc sống, có thể coi như là con đường soi sáng cho những sai lạc trong mối quan hệ giữa người với người, và người với thế giới.

 

Ông từng tham gia giảng dạy tại nhiều trường cao đẳng và đại học ở Hoa Kỳ, như Amherst College, Mount Holyoke, Đại học Notre-Dame, Đại học Wesleyan, và trong thời gian làm việc tại National Humanities Center ở Bắc Calorina cách đây hai năm, ngoài công việc mà ông cho là quan trọng hàng đầu là hoàn tất một tập tuyển những tiểu luận viết bằng tiếng Ba Lan về thơ Ba Lan và thơ Anh-Mỹ và về nghệ thuật dịch: Po Stykach [Slowo/Obraz Terytoria, 2005], ông đã cho ấn hành tập thơ Anh ngữ Continued [Wesleyan University Press - Bloodaxe, 2005] gồm một số thơ do ông chọn lọc từ những tập thơ của ông bằng tiếng Ba Lan trước đây.

 

Cho đến nay, ông đã cho xuất bản trên tám tập thơ, trong số có: W krześle [Ngồi trên ghế, Crakow,1977]; Pamiątki po nas [Chúng ta để lại gì đàng sau, Crakow, 1980]; Przed snem [Trước khi ngủ - thơ cho thiếu nhi, Warsaw, 1981]; Kolejny świat [Thế giới sau đó, Warsaw, 1983]; Czynnik liryczny i inne wiersze [Nhân tố thơ và những bài thơ khác, London, 1988], Nowe stosunki wyrazów [Những quan hệ mới của từ ngữ, tuyển chọn, Poznan, 1997]; Piosenka pasterska [Bài ca mục đồng, Legnica: Centrum Sztuki,1999], một tập thơ dịch tiếng Anh: Things to Translate and Other poems [Những điều để dịch và những bài thơ khác [Bloodaxe Books, 1991] một tập thơ dịch tiếng Đức: Ein freier Tag im April: Gedichte [Một ngày nghỉ tháng Tư, Edition Korrespondenzen, Vienna, 2002] - không kể tác phẩm tiểu luận về văn học đương đại Ba Lan: Smak Detalu I Inne Ogolniki [Lublin:Kresy 1995], và một tuyển tập thơ Mỹ do ông dịch và giới thiệu: Artykuly Pochodzennia Zagranicznego [Gdansk: Marabut, 1997]. Piotr Sommer từng nhận nhiều giải thưởng văn chương, kể cả Giải Kościelski Foundation và Giải PEN Club.

 

-------------------------

* Có thể dịch là “Văn học Thế giới” - mặc dù, là một nhà dịch thuật, Sommer thích lối diễn dịch từ “świecie” trong tên tạp chí như "một chỗ nào đó giữa Văn học trong Thế giới và Văn học của Thế giới.” Ở đây, chúng ta có thể nhận ra một cách nhìn không đơn giản của nhà thơ trước những khác biệt về khái niệm văn hóa, cho dù là những khái niệm vẫn được coi là đơn giản.

** Tại tòa soạn tạp chí này, ông từng giới thiệu đến người đọc Ba Lan những tác giả hiện đại sáng giá như Jacques Derrida, John Cage... Một số bào xuất bản năm 1986 dành giới thiệu những Thi sĩ New York được coi như là tập tuyển thơ ca Mỹ có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất trong giới văn học Ba Lan.

*** News of the National Humanities Center, Spring 2005.

-------------------------

“Ở tỉnh lỵ” [trích từ Thơ mới Ba Lan (Nhà xuất bản Trình bầy, 1993)] dịch từ bản tiếng Anh “In the Provinces” của S. Baranczak và C. Cavanagh trong Spoling the Cannibals’ Fun: Polish Poetry of the Last Two Decades of Communist Rule (Northwestern University Press, 1991); “Buổi sáng trên Trái đất” dịch từ bản tiếng Anh “Morning on Earth” của D.J. Enright, trong tập thơ Continued của Piotr Sommer (Wesleyan University Press, 2005); “Sáng hơn, tối hơn” dịch từ bản tiếng Anh “Lighter, Darker” của tác giả và M. Kasper trong tạp chí Agni số 42.