thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Mười một bài thơ
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
ANNA SWIR
(1909-1984)
 
Anna Swir (1909-1984) là một trong những nhà thơ lỗi lạc nhất của Ba Lan. Tập thơ đầu tiên của bà xuất bản năm 1936. Thơ bà phổ biến nhiều nhất vào lúc bà quá sáu mươi tuổi cho thấy rõ nữ tính và dục tính của một nhà thơ được coi như một trong những nhà thơ lớn của đất nước bà, nhưng vẫn giữ một vị trí riêng lẻ. Trong bài giới thiệu Anna Swir in trong tập Happy As A Dog’s Tail [Hạnh phúc như đuôi một con chó] (Harcourt Brace Jovanovich, Publishers, New York, 1985 - tập hợp những bài thơ đã được xuất bản lần đầu bằng tiếng Ba Lan: Wybór wieszy, 1980; Jestem baba, 1975, và Bulowalam barykade, 1974), nhà thơ Ba Lan Czeslaw Milosz (Nobel Văn chương 1980) đã nhận diện chủ đề trung tâm của thơ bà là xác thịt. “Xác thịt trong tình yêu ngây ngất, xác thịt trong đau đớn, xác thịt trong khủng khiếp, xác thịt sợ hãi sự cô đơn, xác thịt chứa chan, chuyển động, lười biếng, xác thịt của một phụ nữ sinh nở, nghỉ ngơi, ngáy ran, tập thể dục mềm dẻo buổi sáng...” Trong một bài thơ của bà, “một người yêu xuất hiện như một con dê đực man rợ hay có thể một con chó dại. Trong bóng tối thật khó mà nói”. Với những nét tài hoa và tập trung, Anna Swir viết những bài thơ đầy nhục dục, có khi dữ dội, và hầu như lúc nào cũng tinh xảo ngay cả trong chữ viết. Thơ Anna Swir là tiếng nói sáng sủa và mãnh liệt, riêng lẻ giữa một rừng rậm những nhà thơ thiên tài mới của Ba Lan thời hậu chiến.
 
Mười một bài thơ được giới thiệu kỳ này (rút từ phần được sắp xếp trong tập thơ Happy As A Dog’s Tail có tên là "To Be A Woman – Stephanie’s" và tên của chính tên tập thơ: "Happy As a Dog’s Tail") được chuyển ngữ từ các bản Anh ngữ của Czeslaw Milosz và Leonard Nathan (Happy As A Dog’s Tail của Anna Swir, Harcourt Brace Jovanovich, Publishers, New York, 1985).
 
 

Tôi thở hổn hển

 
Tại sao nói
nếu ta có thể la lớn
tại sao bước đi
nếu ta có thể chạy
tại sao sống
nếu ta có thể đốt cháy
 
Tôi đang chạy và đang la hét vui sướng
Tôi đang chạy và đang la hét tuyệt vọng
Tôi đang thở hổn hển
hai buồng phổi tôi hoạt động như điên.
 
Những cảm giác hung bạo,
tôi nghe nói, rất tốt cho sức khỏe của ta.
 
 

Hãy giết em

 
Đừng hôn em, anh yêu.
Đừng siết chặt em, anh yêu.
Nếu anh yêu em
hãy giết em, anh yêu.
 
 

Chúng tôi sẽ bắn vào trái tim

 
Chúng tôi sẽ giết chết tình yêu của chúng tôi.
 
Chúng tôi sẽ siết cổ nó
như người ta siết cổ một đứa bé.
Chúng tôi sẽ đá nó
như người ta đá một con chó trung thành.
Chúng tôi sẽ xé tan
đôi cánh bay
như người ta vẫn làm
với một con chim.
 
Chúng tôi sẽ bắn ngay vào trái tim nó
như người ta vẫn bắn
chính mình.
 
 

Chúng sáp vào làm một

 
Chúng ta phải canh chừng thân thể chúng ta.
Bị xé rời mỗi thân một ngả
chúng vẫn sáp vào làm một trong giấc mơ của chúng ta.
Chúng ta phải dõi mắt xem
khi thân thể chúng ta ngủ,
để rứt những giấc mơ của chúng
ra khỏi chúng
y như thời Trung cổ người ta móc mắt
những tội đồ.
 
Hay có lẽ ta giết thân thể của ta vậy?
Luật đời sống
vẫn cho phép giết những kẻ thù của mình.
 
 

Một đĩa khổ đau

 
Sáng nay
họ đã tạo ra một thế giới mới
rộng lớn cho tôi,
đặc biệt cho tôi, thật là chuyện xa xỉ!
 
Bên ngoài cửa sổ là một thành phố
của thế giới khổ đau.
Này đây một con đường
có thật của thành phố đó.
Này đây là một cái bàn, một cái đĩa, một cái muỗng.
Một cái muỗng liên miên đau khổ, một cái
đĩa đau khổ. Hôm nay tôi sẽ ăn
bữa ăn sáng trên đó.
 
Trước nhà tôi một chiếc xe và một tài xế
cả hai đều tươm tất,
y như là chuyện thật, nhưng đây chỉ là cái bên ngoài.
Hôm qua không có những thứ ấy.
Những thứ ấy họ mới làm ra hôm nay
đặc biệt cho tôi. Thật là chuyện xa xỉ.
 
Họ không tiếc một cố gắng nào. Ngay cả một con ruồi
đậu chễm chệ trên rìa tờ giấy
mà tôi đang viết đây, cũng là một con ruồi mới,
một con ruồi của thế giới khổ đau.
Thế giới ấy họ đem tặng tôi
đột ngột quá.
 
Đây là một món quà quí và hiếm
giống như một chuỗi dây kim cương.
 
Tôi ngạc nhiên quá. Hai bàn tay tôi
ngày càng buốt lạnh vì ngạc nhiên. Mí mắt tôi
êm ái khép lại
trên mắt tôi.
 
 

Hạnh phúc như cái đuôi một con chó

 
Hạnh phúc như một cái gì không quan trọng
và tự do như một thứ không quan trọng.
Như một cái gì không ai quí
và tự mình cũng không cho mình là quí.
Như một cái gì mọi người ai cũng coi khinh
và chính mình coi khinh cái coi khinh ấy.
Như cái cười không có lý do nghiêm chỉnh.
Như tiếng thét có thể át tiếng thét của chính mình.
Hạnh phúc như bất kể cái gì,
như bất kể một cái gì.
 
Hạnh phúc
như cái đuôi một con chó.
 
 

Tôi có mười chân

 
Khi tôi chạy
tôi cười bằng những cái chân.
 
Khi tôi chạy
tôi nuốt thế giới bằng những cái chân.
 
Khi tôi chạy
tôi có đến mười cái chân.
Tất cả những cái chân ấy
la hét.
 
Tôi hiện hữu
chỉ khi tôi đang chạy.
 
 

Tôi để bụng đói cho một mục đích cao thượng

 
Ba ngày
tôi để bụng đói
để nó học cách
ăn mặt trời.
 
Tôi bảo nó: Này bụng,
Ta mắc cở vì mày đấy. Mày phải
tinh thần hóa chính mày đi chứ. Mày phải
ăn mặt trời.
 
Cái bụng giữ im lặng
suốt ba ngày. Đánh thức trong nó
những ước vọng cao hơn không phải là chuyện dễ.
 
Song tôi vẫn hi vọng điều tốt nhất,
Sáng nay, khi tôi phơi nắng trên bờ biển,
tôi để ý thấy dần dần
nó bắt đầu phát sáng.
 
 

Tôi đập đầu vào tường

 
Khi còn bé
tôi đưa ngón tay vào lửa
để có thể trở thành
thánh.
 
Khi mười mấy tuổi
mỗi ngày tôi đều đập đầu vào tường.
 
Khi đã là một thiếu nữ
Tôi bước ra mái nhà qua cửa sổ
căn gác xép
để nhảy xuống.
 
Khi đã là một phụ nữ
tôi để rận rệp bò khắp mình mẩy.
Chúng vỡ toác khi tôi đem áo đan ra ủi.
 
Tôi chờ đợi sáu mươi phút
để được đưa ra xử.
Tôi đói đã sáu năm nay.
 
Thế rồi tôi mang bầu,
họ đem tôi ra đẽo gọt
mà chẳng cần đánh thuốc ngủ cho tôi.
 
Thế rồi một tiếng sét đánh chết tôi
ba lần và ba lần tôi đã phải đứng dậy từ xác chết
mà chẳng có ai giúp một tay.
 
Bây giờ thì tôi yên nghỉ
sau ba lần hồi sinh.
 
 

Tôi ngủ và ngáy

 
Chân tôi ngáy,
tay tôi ngáy,
bụng tôi ngáy
như sự láo xược.
Tôi là thủ đô của đế quốc ngáy.
 
Hạnh phúc hoàn toàn,
nói đúng ra là thế.
 
 

Đấu tay đôi với một thần linh

 
Đến với nàng là
một thần linh trẻ cổ vạm vỡ.
“Ta muốn làm tình với ngươi.”
“Ta, ta cũng muốn thế.”
Hắn liếc nhanh và bằng đôi mắt mình
hắn giết chết một con chim bay qua.
“Ta đang bốc lửa đây,”
hắn nói.
 
“Ta sẽ tắm trong lửa của ngươi
và sẽ biến đổi nó.
Ngươi sẽ không còn giết được
những con chim nhỏ.”
 
“Ta đẹp như thế này.”
“Ta sẽ ăn cái đẹp của ngươi
và sẽ giàu có
như mặt trời.”
 
“Ta yêu ta cũng giết chết
y như khi ta nhìn.”
“Ta đã bị giết rồi.
Nhưng ta bất tử.”
 
Hắn phá ra cười,
nàng cũng phá ra cười.
“Thế thì chúng ta sẽ làm tình,”
nàng nói.
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021