thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Bạn đứng cạnh ta ở đây... | Năm 1965 | Hành khúc Năm mới: Một tuyên ngôn
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
 
YULI DANIEL
(1925-1988)
 
 
 

Bạn đứng cạnh ta ở đây...

 
Bạn đứng cạnh ta ở đây, mỗi ngày và mỗi giờ
Bạn là sự tha thứ, và là sự miễn xá của ta:
Bởi lẽ mọi thứ trên thế gian này đều cúi mình và khuất phục
Trước sự mơ hồ thần thánh của bài thơ...
 
6 tháng Mười hai 1965
 
 

Năm 1965

 
Ta cóc cần những thứ tình cảm hưng phấn ngọt ngào của bạn.
Ta đang đau khổ đây, cách chữa trị duy nhất là nếu bạn bảo:
“Này ông ơi, hãy chạy đi kiếm mua ngay một chai,
Chúng ta sẽ uống mừng một đôi tất mới.
 
Cóc cần những tiếng “ô” và những tiếng “a” của bạn,
Và cả những kiểu luyến láy thời trang của nàng Lorelei.[*]
“Hãy nghe đây bạn ơi, ta suy sụp còn hơn tận cùng suy sụp,
Hãy cứ rót cho ta thêm một chai nữa.”
 
Ta đợi chờ vô tận chờ dài cả cổ
Như một cái xác râu ngày càng mọc dài trong ngôi mộ của mình.
“Hãy mở thêm một chai nhậu đến tận đáy —
Để uống mừng một gói thuốc mới.”
 
Trút hết nỗi đau Do thái - Nga của ta
Chỉ có Vodka và sau đó là lên giường ngủ.
“Ai muốn uống một ly đây?
Đã tới lúc phải uống cạn đến tận đáy.”
 
Đã tới lúc phải uống đến cạn tiếng cười,
Phải nuốt hết những phản bội, đam mê và lao khổ.
“Mọi việc đã qua rồi, anh bạn ạ, ta đã về đến nhà.
Hãy cứ để bọn chúng tới và dẫn ta đi.”
 
16 tháng Giêng 1966.
 
 

Hành khúc Năm mới: Một tuyên ngôn

 
Khi cuộc sống của bạn tuột dốc đổ nhào
Quẫy đạp và sùi bọt như một kẻ động kinh,
Chớ có cầu nguyện và cũng đừng ân hận,
Chớ sợ tù đày và cũng chớ sợ phá sản.
 
      Hãy tập trung nhìn trở lại quá khứ của mình,
      Hãy cân nhắc không tự sướng những tháng ngày đã sống,
      Hãy nghiền nát dưới chân những mẩu thừa ảo tưởng,
      Nhưng hãy mở hết lòng với mọi thứ minh bạch và rõ ràng.
 
Đừng nhượng bộ bất lực và đắng cay,
Đừng chịu thua hoài nghi và dối trá,
Mọi người trên đời không phải ai cũng khốn kiếp hèn hạ,
Không phải ai cũng đều là kẻ chỉ điểm đui mù.
 
      Và khi bạn bước đi trên những con đường xa lạ
      Tới những miền đất bạn chưa thấy trên bản đồ của mình,
      Hãy tách ra tên tất cả bạn bè
      Như bạn sẽ làm với những viên ngọc quí hay chuỗi hạt cầu kinh.
 
Hãy đề phòng, cứ vui vẻ và cứ giận dữ,
Và bạn sẽ có cách đứng vững, vâng, đứng vững
Dưới nhiều lớp khốn khổ đè nặng
Và dưới điều phải bạn tự buộc gánh lên vai.
 
31 tháng Mười hai 1965
 
 
_________________________
Chú thích của người dịch:

[*]Lorelei: Theo truyền thuyết Đức, ngày xưa có một thiếu nữ xinh đẹp tên là Lorelei, vì bị tình phụ đã gieo mình xuống sông tự tử, và về sau biến thành một nàng tiên chim; cũng từ đó người ta nghe giọng hát mê hoặc của nàng từ một tảng đá trên sông Rhine — giọng hát đã quyến rũ nhiều thuỷ thủ đi vào cõi chết. Tuy nhiên không ít người cho rằng truyền thuyết bắt đầu bằng một tảng đá dội âm cùng tên và có thật ở gần Sankt Goarshausen, Đức quốc.

 
 
Quãng sông Rhine có tảng đá dội âm mang tên Lorelei – Tượng nữ thần chim Lorelei gần Sankt Goarshausen.
 
 
--------------------------------
“Bạn đứng cạnh ta ở đây...” dịch từ bản tiếng Anh “You Stand Beside Me Here...” của David Burg và Arthur Boyars trong 20th Century Russian Poetry - Silver and Steel - An Anthology, do Yevgeny Yevtushenko tuyển chọn và giới thiệu, 1082 trang (New York: Anchor Books, 1993). “Năm 1965” và “Hành khúc Năm mới: Một tuyên ngôn” dịch từ bản tiếng Anh “1965” và “The New Year March: A Declaration” của David Burg và Arthur Boyars trong Yuli Daniel, Prison Poems [Tiouremnyé Stikhi] (Chicago: J. Philip O’Hara, Inc., 1972).
 
 
 
Yuli Daniel & Andrei Siniavski trước tòa án [tháng Chín 1965] bị kết tôi “tuyên truyền và gây rối chống Liên Xô”
 
 
 
-----------------------------------------------------------------------
Những tác phẩm của Yuli Daniel đã đăng trên Tiền Vệ:
 
... Tôi sẽ chấp nhận bị đè bẹp, / Sẽ cắn răng chịu đựng trước mỗi cú đánh tạt ngang. / Tôi bước lên võ đài là để chiến đấu / chứ nào có phải để chiến thắng... | Thơ của ta như những ngày ảm đạm mây mù / Ngày không nắng ấm. / Thực ra chẳng phải ta đã viết ra những bài thơ ấy. / Hay đúng là ta?... | ... Tôi sẽ uống rượu ít, và sẽ không phạm tội gì ghê gớm, / Sẽ ăn nằm với chỉ một cô bạn gái duy nhất. / “Nhưng, Thượng đế ơi, xin người để xa con chút rượu cặn kia / Và cho con được ẩn mình sau thân thể người...” ... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
Bản án  (thơ) 
Anh sẽ không được nghĩ những ý nghĩ của riêng anh / Không được nhớ nhà, không được bác bỏ khẩu phần đã định / Anh là một thấu kính, một tờ giấy trống không / Anh được quăng xuống dòng nước này như cái lưới... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
 
Xin ai nấy nhớ đến ta. Mỗi bạn ta sẽ dành một dòng thơ. / Hãy yên tâm: đến Giêng này ta sẽ thanh toán xong mọi thứ / Không thủ đoạn, không than van cũng chẳng xin tha thứ. / Ta đã đến tuổi chín chắn: phải trả nợ thôi... | ... Vâng, thơ nói về tình yêu, cho dù vẫn có lỗ khoá / Con mắt kia, ngày đêm, mở to trước cửa. / Vâng, thơ nói về tình yêu và lòng ghen / Khi ta đi tìm, khi ta có được, và cả khi ta lại mất... | Thật là vui biết được rằng ta từng coi nhẹ, / Từng bất cần bao nhiêu thứ hệ trọng trên đời... | Ôi xứ sở của ta, xin nói với ta một lời, một lời thôi. / Trái tim ta vẫn thuần khiết trước mi. Vậy thì / lời vu vạ có cần phải trâng tráo và vĩnh viễn / chia cách ta với mi như thế?... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021