|
|
Viết cho Tây Tạng - Viết về Tây Tạng
[đối thoại]
|
|
Nhân có cuộc đối thoại quanh hai bài thơ “Khóc Tây Tạng” của Inrasara và “Khóc lóc Tây Tạng” của Bùi Thị Lài, chúng tôi kính mời bạn đọc Tiền Vệ thưởng thức những tác phẩm khác do các tác giả người Việt Nam và ngoại quốc (trong đó có cả tác giả Tây Tạng) viết cho Tây Tạng hay về những đề tài có liên quan đến Tây Tạng, với những phong cách và lối tiếp cận khác nhau. Những tác phẩm này đã được đăng trên Tiền Vệ trong những năm qua. Danh mục dưới đây không theo thứ tự thời gian.
Truyện / tuỳ bút: ... Các bạn phải học lại một lần nữa / Để biết mỉm cười trong ánh bình minh... Tại sao không? Tôi tự nhủ. Một năm cũ đã qua. Một năm mới lại đến. Chúng ta hãy cùng nâng ly và mỉm cười. Với nhau. Dưới ánh mặt trời... (...)
Bình thản, bình tĩnh, thanh thản, thanh bình, yên lặng, trầm tĩnh, trầm lặng, dịu dàng, nhẹ nhàng, ông tự lặp đi lặp lại trong đầu và tìm cho ra hết tất cả những chữ đồng nghĩa với chữ “Ruhe”, xe lửa bắt đầu chạy chậm lại và ông nói thầm: “Trên tất cả đỉnh cao...”
(...)
Thơ:
Tò vò bay trong phòng / Tông vào khung cửa kính / Tự do bị giam cầm... | Cầu vồng giăng ngang trời / Thi sĩ của thi sĩ / Không thốt ra một lời... [Bản dịch của Lê Liễu Chi]
Từ nhà, bạn đã đi đến / chân trời này. / Từ đây đến một chân trời khác / bạn hãy tiếp tục đi. // Từ đó đến chân trời tiếp theo / từ tiếp theo đến tiếp theo / từ chân trời đến chân trời / mỗi bước là một chân trời... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
Nó đây, thưa Ngài. / Con hãy đập nó ra. / Thưa Ngài, nó đã vỡ ra rồi. / Con thấy có gì bên trong? / Thưa Ngài, bên trong có những hạt nhỏ xíu. / Con hãy đập một hạt. / Nó đã vỡ rồi, thưa Ngài. / Con thấy gì trong đó? / Thưa Ngài, con chẳng thấy gì cả... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
Máu của người lại chảy giữa dòng kinh ẩn mật / Máu của người lại chảy trên đỉnh núi tuyết trắng / những ngọn gió bị lãng quên / Máu của người loang giữa phố / Máu của người tràn vào khoảng không bất tận / những ước mơ cùn mòn // Sự chọn lựa của chúng ta là máu / Sự đòi hỏi của chúng ta là máu...
... Mi hiểu gì về những thông điệp của xứ sở ngàn năm mây trắng? / Hỡi bầy thú hoang // Những dòng suối từ bi / Sẽ gột rửa máu và nước mắt / Thấm đẫm trên mảnh đất thiêng liêng này // Om Mani Padme Hum ...
dọn lên thôi / tách mỏ chúng ra / chúng ta im lặng uống máu và ăn thịt... | nướng chúng. sấy khô / ao hồ ở trong chúng / xé xác chúng / từ từ nhai chúng... | sài gòn [tên mày là] đỏ / tao uống mày như bò uống nước...
Có đứa đi hoang kè kè kim chỉ nam trong túi áo / Có nhà phê bình kêu đòi người cầm tay chỉ đường / Có bà mẹ không biết hôn con / Có một nền thơ cần đến công văn định hướng... / Có đất nước tự do ở đó quan to được tự do phạm pháp / công nhân được tự do xin phép đình công / nông dân tự do mất đất... / Có vô số người tu hành vừa ăn dùi cui và ngửi lựu đạn cay cảnh sát...
... khi người ta hạ thập giá xuống / ông vẫn chưa chết / khi lệnh thiết quân luật được ban hành ở Lhasa / ông vẫn chưa chết / khi máu trong người chảy cạn thấm đầy mặt đất / ông vẫn chưa chết / khi xe tăng nghiến xích trên quảng trường Thiên An Môn / ông vẫn chưa chết...
[Cùng bài thơ trên nhưng được trình bày qua hình thức PowerPoint, do Mynh thực hiện, với nhạc nền của Hoàng Ngọc-Tuấn]
... Các nhà sư Tây Tạng còn biết mình hoá thân nơi đâu? / Tấm thảm bay Mandala ngày nào giờ chở đầy binh lính, xe tăng... // Tháng 4, nắng đầy gai nhọn kim châm / Thẫn thờ ngồi đọc lại trang Kinh Dịch... | ... Đôi khi phải nằm phủ phục trên đồi thông / Thư thái lặng lẽ vớt / ánh trăng vàng ở Hồ Xuân Hương / Mới thấy hết vẻ đẹp / Mimosa vàng tuyệt vời...
... Đôi khi / Chắc lưỡi bảo đếch có gì đáng sợ / Có lúc suy sụp rồi cố vươn lên mà sống / Sông Mekong cắc cớ chảy ngược về Tây Tạng / Chiêu hồn những hồi chuông chùa chìm khuất, vỡ tan...
Chim dồng dộc hong thơ trên cửa sài, gái thổ gài tổ chim trên lưng ngựa thồ. Vùng núi cao thổ phồn sinh sôi nẩy nở phôi châu của ngút ngàn bông đậu tía. Cơn giông tố rã rượi trên thiên đảnh tuyết sơn, hốt nhiên vùng dậy tung hoành, làm sụp ngã những cây tùng lạc diệp, và bao dong con chim dồng dộc hong thơ trên cửa sài...
“... Trong 22 năm trời (với mấy trăm ngàn triệu người đã chết im lặng trên mặt đất) mà chỉ cho xuất hiện có một tập thơ mong manh với 12 bài thơ thực ngắn, như thế thì cũng đã nói quá nhiều đối với một người đang còn sống sót trong đôi phút phù du nữa và đang học hoài học mãi sự im lặng nào đó trên cao?” ...
Trên đường đến tổng lãnh sự trung cộng, tôi hỏi schelzong [dân tây tạng lấy vợ mỹ]: thế, cậu ở mỹ bằng tớ... 26 năm / - ồ, tớ thì bao giờ cũng như hôm qua, như [vừa chết đi sống lại], schelzong đáp...
... còn một mình, giờ tôi đứng nhìn con dốc thoai thoải sau nhà rợp bông tím, vàng dại, chúng mọc dài xuống tận bãi baker beach. / trên trí, hình ảnh majona carter, vận động viên rước đuốc thế vận olympic ngày 9 tháng 4 vừa rồi ở san francisco với cờ tây tạng trên tay [bị cướp giật] cứ chồng chéo lên hình ảnh thần tượng âm nhạc của giới trẻ mariah carey...
nỗi buồn mang gương mặt em / tình cờ thôi, / một đuôi mắt thời gian mệt mỏi / nhìn Tây Tạng qua tấm gương ảo thuật / từng đêm, từng đêm / người đàn bà không ngủ với cơn mơ...
Điên và Ngộ đến tự nao / lẽ thuở người nở từ con mắt ếch // Điên và Ngộ / rạn / vết trên tường chùa xứ Tạng / hiển / lại giữa đài cao Thánh thất / loang / hương nhà mẹ Nara…
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021