Xuyên suốt trong bài “Để hiểu rõ hơn thực chất của một luận văn”, ông PGS. TS. Phan Trọng Thưởng cuối cùng cũng chỉ đi đến một kết luận: “Đó là những luận điểm sai trái mang tính kích động chính trị rõ rệt.”

Cuối cùng là vậy! Luận văn của Thạc sĩ Đỗ Thị Thoan được/bị qui là dính vào chính trị chứ chẳng phải vì đề tài và đối tượng (chữ ông Thưởng dùng là “lịch sử vấn đề”) mang tính chất phi văn hoá phi nghệ thuật gì ráo trọi.

Vâng, chính trị là thằng nào mà sao nó có vẻ phản động thế? Và cái nhan đề “Văn học thời kỳ ngừng đổi mới” của bài viết này cũng có lý do riêng của nó. Nghe có vẻ đùa cợt, nhưng thực chất không phải vậy.

Chẳng nhìn đâu xa, Karl Marx làm chính trị, Lenin làm chính trị, Trần Phú làm chính trị, Hồ Chí Minh làm chính trị..., tất cả những ai hoạt động gây ảnh hưởng vào hệ thống xã hội là tham gia chính trị, ai bảo xấu?! Thế mà các ông các bà tuyên truyền thế nào (điển hình như kiểu bài của ông Thưởng) mà làm cho dân An Nam ta (đã từ lâu) cứ nhắc đến chính trị là dị ứng, là sợ vãi đái. Thậm chí (rất) nhiều các nhà văn nhà thơ giáo sư tiến sĩ ở trong nước (ở nước ngoài thì hoàn toàn không) có tiếng tăm, tức là cũng có đầu óc như ai, khơi khơi tuyên bố một cách rất tự tin và không kém phần... trẻ con: “Tôi sống và viết về tất cả mọi thứ chỉ trừ chính trị ra.” Rất buồn cười, rất vô trách nhiệm. Nhưng họ nói thật! Nếu ai cũng nhắm mắt bịt tai như quí vị ấy thì lấy đâu ra nhà nước, lấy đâu ra thiết chế xã hội, lấy ai điều hành đất nước?! Các ông tổ của Chủ nghĩa Xã hội đều tích cực tham gia chính trị, thiếu điều họ đẻ ra chính trị, vậy họ phản động hết à?! Thế giới này mà cứ nhìn chính trị dưới nhãn quan của các ông các bà (như ông Thưởng) thì đất nước cứ lạc hậu dài dài, biết đến khi nào mới lội lên được khỏi bùn, biết đến khi nào mới sánh vai cùng năm châu? Hô với chả hào!

Đổi mới! Chuyện trừng phạt Nhân văn Giai phẩm, “Nhân văn 2” (Vũ Thư Hiên, Bùi Ngọc Tấn, Nguyên Ngọc, Hoàng Hưng...) đã xảy ra. Những người như Lê Đạt, Trần Dần... đã được lớp đàn anh của ông Thưởng cởi trói, cho phục hồi nhân phẩm, được trao tặng bằng khen, được giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật, tưởng chừng như đất nước hạnh phúc đến nơi rồi, ai dè bây giờ lại đến “Nhân văn 3” [quá tam ba bận nhé] (Việt Khang, Trương Duy Nhất, Phạm Viết Đào, Nhã Thuyên...). Cái lớp cầm chịch đàn em đi thụt lùi đang vả vào mặt lớp đàn anh đôm đốp. Thế nên mới có cái gọi là “văn học thời kỳ ngừng đổi mới”, thai nghén từ các ông các bà tuyên huấn, của các tay GS. PGS. TS. thời hiện đại.

Có khi hết (cả) đời này, dù cố gắng đến mấy, chưa chắc tôi đã “vỡ” được cái quan điểm của ông Thưởng, và ngược lại, cái quan điểm của tôi cho đến cuối đời (cũng) chưa chắc là ông Thưởng hiểu được. Khổ thân cho dân tộc mình nằm ở chỗ ấy. Thiệt là ngu hết sức! Tôi ngu, hay cái lớp ông PGS. TS. Phan Trọng Thưởng ngu?

Thiết nghĩ những điều được viết ở đây chẳng qua chỉ là lập lại vài ý trong loạt bài “Những tiếng nói ngầm” của Nhã Thuyên mà thôi.

------------------

Bài liên quan: