Cháu đang theo học ngành văn ở Huế. Vì trình độ ngoại ngữ còn hạn chế nên cháu luôn dựa vào bản dịch của các dịch giả đáng tin cậy được xuất bản chính thức. Trước đây cháu thấy cuốn L'Ignorance của Milan Kundera được dịch giả Cao Việt Dũng dịch ra tiếng Việt là Vô tri. Nhưng hôm nay cháu thấy báo chí đưa tin TS Nguyễn Thị Từ Huy nói chuyện về tiểu thuyết “L’Ignorance” của Milan Kundera vào 17 giờ, thứ Ba ngày 25/01/2011 tại Cà phê Sách Trung Nguyên, 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội, và bản tin cho biết TS Nguyễn Thị Từ Huy không đồng tình với cách dịch L’ignorance thành Vô tri.

TS Nguyễn Thị Từ Huy giải thích với báo chí:

“Vì nghĩa của từ ‘vô tri’ trong tiếng Việt đã được xác định rất rõ: không có năng lực tri giác. Vô tri được dùng để chỉ tất cả những vật chất ở trong tình trạng không có khả năng tri giác, như sỏi đá… hay là những đồ vật không có linh hồn, không có khả năng nhận biết, tri giác: bàn, ghế… Vì thế ‘vô tri’ còn có từ đồng nghĩa là “vô tri vô giác”. Và vô tri được dùng như là tính từ, thường phải nói là ‘vật vô tri’, thông thường bản thân từ ‘vô tri’ không đứng một mình. Trong tiếng Pháp cũng vậy, chỉ có tính từ “inanimé”, không có danh từ tương ứng, người Pháp cũng nói ‘objet inanimé’ [vật vô tri]. Cuốn tiểu thuyết của Kundera không đề cập tới tình trạng vô tri này, mà đề cập đến tình trạng không biết của con người. Các nhân vật có đầy đủ tri giác, tâm hồn, trí tuệ, cảm xúc, nhưng họ, hoặc là không biết đến quá khứ, hoặc là không biết đến hiện tại, hoặc là không biết tương lai, do vậy cũng có thể không biết cả ba thứ này. Nếu dịch từ l’ignorance của Kundera tôi sẽ chọn từ ‘sự không biết’”, TS Nguyễn Thị Từ Huy giải thích. Ngoài ra, theo chị, nếu muốn dùng cấu trúc hán ngữ để dịch từ l’ignorance thì phải dùng chữ “bất tri”.

Điều này làm cháu và chắc chắc các bạn cháu cảm thấy hoang mang. Cháu vẫn nghĩ dịch giả Cao Việt Dũng và TS Nguyễn Thị Từ Huy đều có uy tín, nhưng bây giờ cháu không biết ai đúng ai sai. Cháu có đem hỏi giáo sư bộ môn thì ông nói ông không theo dõi chuyện này nên không tiện trả lời.

Kính mong quí bác nhà văn, học giả giúp soi sáng điểm này. Cháu vô cùng biết ơn.