Sau khi đọc bài viết rất lý thú của Lê Long Khánh, tôi lục lọi loanh quanh và bắt gặp một ý tưởng rất hay của Mikhail Bakhtin về ý nghĩa của đối thoại.

Bakhtin, triết gia và nhà ngữ nghĩa học của Nga, đã đưa ra một lý thuyết về đối thoại, chú trọng đến sức mạnh của hành ngôn trong việc nâng cao sự hiểu biết về những quan điểm khác nhau và tạo nên những khả năng đa hiệu. Ông cho rằng mọi loài sinh vật đều có những mối quan hệ và giao lưu, và sự đối thoại tạo nên một hiểu biết mới về một hoàn cảnh đòi hỏi sự thay đổi.

Tôi thích ý tưởng này và tin rằng đối thoại là điều vô cùng cần thiết khi con người phải đối diện với một thực trạng cần phải thay đổi.

Người Việt Nam chúng ta đang đối diện với một thực trạng như thế, cùng một lúc trên mọi phương diện.

Con người luôn luôn cảm thấy bị thử thách khi đối diện với một thực trạng như thế. Những kẻ bảo thủ thì cố thủ thành, bám lấy những gì họ đã có. Những kẻ cấp tiến thì cố thúc đẩy, thuyết phục mọi người hãy trút bỏ cái di sản vô dụng và thậm chí nguy hiểm của quá khứ để vươn tới những điều tốt đẹp hơn.

Từ đó sinh ra xung đột, thậm chí có thể quyết đấu một mất một còn.

Để tránh phải giết nhau bằng súng, con người nên đối thoại bằng lời.

Đối thoại là còn tin vào khả năng suy nghĩ và hiểu biết của mình và của người khác.

Đối thoại là còn hy vọng.

Khi đã hết hy vọng, thì mới dùng đến khẩu súng.

Nhưng có lẽ chúng ta chưa hết hy vọng.

Vậy thì, bây giờ: Hãy đối thoại. Hãy tiếp tục đối thoại!

---------------

Bài liên hệ: