|
|
Bốn truyện cực ngắn
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
DANIIL KHARMS (1905-1942)
Daniil Kharms (tên thật là Daniil Ivanovich Yuvachev) là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch người Nga, sinh ra tại St. Petersburg. Thân phụ của ông là Ivan Yuvachev, một thành viên nổi tiếng của nhóm cách mạng “Nguyện Vọng Nhân Dân”. Daniil chào đời trong lúc thân phụ của ông đang bị cầm tù vì hoạt động chống sa hoàng. Sau này, chính Daniil lại bị cầm tù bởi chính quyền “cách mạng” của Stalin, rồi chết đói trong tù.
Từ năm 1924, Daniil Kharms bỏ trường đại học và dấn thân vào văn chương. Năm 1928, ông sáng lập nhóm OBERIU (Hiệp Hội Nghệ Thuật Thực Sự) với các thành viên là những nghệ sĩ tiền vệ triệt để. Chế độ Stalin không chấp nhận nghệ thuật của nhóm này, nên đã bắt nhốt Daniil Kharms vào năm 1931 và đày ông từ St. Petersburg đến Kursk. Năm 1932, ông được thả trở về St. Petersburg và vừa viết vừa sống nghèo đói lây lất cho đến khi bị bắt lần cuối cùng vào năm 1941. Họ nhốt ông trong trại tâm thần của nhà giam Leningrad số 1, và ông chết ở đó vào ngày 2 tháng 2 năm 1942, vì đói.
Năm 1962, một số tác phẩm ông viết cho thiếu nhi mới bắt đầu được ấn hành, và sau đó họ cho in một số truyện khôi hài của ông. Mãi đến năm 1987, chính sách glasnost mới cho phép xuất bản hàng loạt các tác phẩm chính của Daniil Kharms.
Nhà văn George Saunders nhận định: “Kharms nằm trong cùng một tủ sách với Tolstoy, Chekhov, và Babel... như một trong những nhà tiền phong vĩ đại của truyện ngắn đương đại. Trong thể loại này, truyện ngắn của ông sẽ là những tác phẩm ngắn gọn nhất, khôi hài nhất, và ở những phương diện nào đó, trung thực nhất... Truyện ngắn của ông gần như không có hình hài, nhưng vừa bạo động, buồn bã, vừa khoái hoạt và kinh hoàng trong cùng một lúc.”
_____________
BỐN TRUYỆN CỰC NGẮN
Cuốn sổ tay màu xanh số 10 (hay 'Người đàn ông tóc đỏ')
Có một người đàn ông tóc đỏ không có mắt cũng chẳng có tai. Gã cũng chẳng có sợi tóc nào, vì thế gã được gọi là tóc đỏ, trên lý thuyết. Gã không thể nói, vì gã không có miệng. Gã cũng chẳng có mũi. Gã không có cái tay nào cũng chẳng có cái chân nào. Gã không có dạ dày và chẳng có lưng, không có xương sống cũng chẳng có ruột gan phèo phổi gì cả. Gã không có bất kỳ thứ gì! Vì thế thậm chí chúng ta cũng chẳng biết mình đang nói về điều gì. Đúng ra, chúng ta tốt hơn đừng nói gì nữa về gã.
(1937)
Những bà già rơi thẳng xuống
Một bà già nào đó, vì tò mò quá trớn, đã té nhào ra khỏi cửa sổ, rơi thẳng xuống đất, và vỡ tan thành từng mảnh. Một bà già khác nghiêng người qua cửa sổ và bắt đầu nhìn những mảnh còn sót lại của bà thứ nhất, nhưng cũng thế, vì vì tò mò quá trớn, đã té nhào ra khỏi cửa sổ, rơi thẳng xuống đất, và vỡ tan thành từng mảnh. Rồi một bà già thứ ba rơi thẳng xuống từ cửa sổ, rồi bà thứ tư, rồi bà thứ năm. Đến lúc bà già thứ sáu đã rơi thẳng xuống đất, thì tôi đã quá chán nhìn họ, nên tôi đi ra Chợ Mal'tsevisky nơi, người ta nói, có một cái khăn quàng cổ đan bằng tay đã được tặng cho một ông mù nào đó.
Ảo ảnh thị giác
Semyon Semyonovich, đeo kiếng vào, nhìn cây thông và hắn thấy: trên cây thông có một anh nông dân đang ngồi và nhứ nắm đấm vào mặt hắn. Semyon Semyonovich, tháo kiếng ra, nhìn cây thông và chẳng thấy có ai ngồi trên cây thông. Semyon Semyonovich, đeo kiếng vào, nhìn cây thông và hắn lại thấy trên cây thông có một anh nông dân đang ngồi và nhứ nắm đấm vào mặt hắn. Semyon Semyonovich, tháo kiếng ra, thì lại chẳng thấy có ai ngồi trên cây thông. Semyon Semyonovich, đeo kiếng vào một lần nữa, nhìn cây thông và hắn lại thấy trên cây thông có một anh nông dân đang ngồi và nhứ nắm đấm vào mặt hắn. Semyon Semyonovich không muốn tin vào hiện tượng này và cho rằng hiện tượng này là một ảo ảnh thị giác.
(1934)
Chuyện xảy ra cho Petrakov
Và một lần nọ Petrakov muốn nằm xuống ngủ nhưng, vừa nằm xuống, hắn ngả lưng trật ra khỏi giường. Hắn ngã xuống sàn quá mạnh đến nỗi hắn chỉ nằm dài trên sàn và không đứng dậy nổi. Và vì thế Petrakov cố gắng tối đa để gượng dậy bằng cả hai tay hai chân. Nhưng hắn kiệt sức và ngã sấp xuống trở lại và nằm bẹp ở đó. Petrakov nằm trên sàn suốt năm tiếng đồng hồ. Thoạt tiên hắn chỉ nằm đó, thế rồi hắn ngủ thiếp đi. Giấc ngủ làm phục hồi năng lực của Petrakov. Hắn thức giấc một cách hoàn toàn khoẻ khoắn, đứng dậy, bước tới bước lui trong phòng và cẩn thận nằm xuống giường. “Ừ thì”, hắn nghĩ, “bây giờ mình sẽ ngủ một giấc.” Nhưng hắn lại không buồn ngủ. Petrakov xoay người qua bên này rồi xoay người qua bên kia, nhưng không thể ngủ được chút nào cả. Và câu chuyện chỉ có thế.
---------
Dịch từ bản Anh ngữ: “Blue Notebook No. 10 (or 'The Red-Haired Man')”, “The Plummeting Old Women”, “The Optical Illusion”, và “The Incident with Petrakov”, trong Daniil Kharms, Incidences, trans. Neil Cornwell (London: Serpent's Tail / five-star edition, 2006), 49, 50, 52, 56.
Đã đăng:
Thật là khó bàn về Pushkin với một người không biết gì về Pushkin. Pushkin là một nhà thơ vĩ đại. Napoleon không vĩ đại bằng Pushkin... | Tôi không ưa con nít, ông già, bà già và những người có tuổi, đứng đắn. / Thật là dã man cho con nít uống thuốc giết chuột. Nhưng phải có biện pháp với chúng nó chứ! / Tôi chỉ tôn trọng những thiếu nữ khoẻ mạnh, đầy đặn. Tôi nghi ngờ tất cả đại biểu khác của loài người… [Bản dịch của Đinh Linh]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021