thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những suy tưởng rối bù [kỳ XIX]
(Diễm Châu dịch)

 

 

Đừng bỏ hết thảy vào một bị, mi sẽ không bao giờ

nhấc nổi lên đâu!

 

*

 

Trí tưởng tượng "đồng nhân dạng"* của con người

buộc con người phải nghĩ tới những kẻ áp chế mình

như những con người.

------------------------------

(*anthropomorphique).

 

*

 

Có những người vượt quá những người khác một đầu

người, cái đầu mà họ vừa chặt đi của những kẻ kia.

 

*

 

Truyền thống ư? Sự cao quý di truyền của chuyện đạo văn.

 

*

 

Tôi không thể nói gì hết về hắn. Tôi đã chỉ thấy

hắn trần truồng.

 

*

 

Có những người nhìn bằng mắt phải

thấy cùng một sự vật như nhìn bằng mắt trái.

Và họ tin rằng đó là tính khách quan.

 

*

 

Chúng ta càng ngày càng tiến gần tới

sự khám phá ra Thượng đế bằng khoa học. Và tôi run sợ

cho Ngài.

 

*

 

Có những người mắc chứng loạn sắc không phân biệt

các màu, nhưng lại phân biệt

hết mọi sắc dị.

 

*

 

Ông ta có tinh thần rộng mở, rủi thay

cho hết mọi thứ gió.

 

*

 

Cả đến các đấng cứu thế cũng nóng nảy chờ đợi

cuộc giáng lâm của chính họ.

 

*

 

Ông là lương tâm của thời đại ông,

một thời đại không có lương tâm.

 

*

 

Một anh hề thực không thể chế giễu

một anh hề thực.

Một trong hai ắt phải là một anh hề giả.

 

*

 

Y đã chỉ cười trong tinh thần (đầu óc), và thêm nữa

trong tinh thần của những văn bản chính thức.

 

*

 

Cả đến cây roi (quất trẻ) cũng bắt đầu đâm chồi khi

gặp một mảnh đất thuận lợi.

 

*

 

Coi chừng những trái bom văn nghệ

không nổ. Các tác giả của chúng vẫn còn có thể

khiến chúng nổ tung một vài năm sau.

 

*

 

Trong lúc bị tra tấn, y không ngừng

véo vào mình. "Tại sao thế?", tên lý hình nổi giận hỏi.

"Tôi kiểm nghiệm xem có phải mình đang

gặp ác mộng".

 

*

 

Mất ngủ: căn bệnh của những thời đại trong đó

người ta ra lệnh cho mọi người phải nhắm mắt lại

trước nhiều chuyện.

 

*

 

Có những kẻ mừng những cuộc thất bại của họ,

bởi được mời tới bàn tiệc của những người chiến thắng.

 

*

 

Người ta có thể thấy mình ở dưới đáy mà không đạt tới

sự thâm sâu.

 

*

 

Những linh vật*, bất chấp tính cách bất khả xâm phạm**,

lại sinh sản thêm một cách hãi hùng.

-----------------------------

(*tabous;

**inviolabilité – còn có nghĩa ‘không thể bị cưỡng dâm’).

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những suy tưởng rối bù [kỳ I]

Những suy tưởng rối bù [kỳ II]

Những suy tưởng rối bù [kỳ III]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ V]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IX]

Những suy tưởng rối bù [kỳ X]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XIV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVIII]

 

----------------------------

Ghi chú của người dịch:

STANISŁAW JERZY LEC [đọc như Letz] là một nhà thơ Ba-lan, tác giả khoảng hai ngàn câu "cách ngôn". Ông sinh năm 1909 tại Lwów, ở Galicie, trong một gia đình Do-thái. Sau khi học luật và ngữ ngôn học Ba-lan, ông khởi nghiệp nhà báo và nhà thơ ở Vac-xa-va. Bị bắt nhốt trong trại tập trung của Đức quốc xã từ 1941 tới 1943, ông đã vượt thoát và gia nhập hàng ngũ quân kháng chiến.

Từ 1946 tới 1950, ông làm tùy viên báo chí cho Phái bộ chính trị Ba-lan ở Vienne. Và bắt đầu viết những câu “cách ngôn”.

Những câu “cách ngôn” này xuất hiện từ 1954 trên các tạp chí văn nghệ Ba-lan và, vào năm 1957, dưới hình thức ‘xã luận’, hết sức thành công cả ở trong lẫn ngoài nước, đặc biệt là ở Đức. Trong bản Pháp văn, người ta đã có nhận xét về những câu ấy như ".. sự cô đọng có tính cách xói mòn cao độ, chống lại sự man dã đen và đỏ của thời đại, chống lại sự tầm thường quá ồn ào của những kẻ tiếm đoạt quyền bính và ngôn ngữ, chống lại sự hèn nhát và ích kỷ chung của con người..."

Stanisław Jerzy Lec mất năm 1966.

 

Bản dịch dựa theo bản Pháp văn của André và Zofia Kozimor, do nhà xuất bản NOIR SUR BLANC in tại Lausanne vào tháng 10-1991, với nhiều minh họa của Roland Topor và lời đề tựa của Claude Roy.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021