Vilna, cây sồi

mi—

cây phong của ta,

Novgorod—

xưa trong rừng bay lên

tiếng những mùa Xuân của ta, những ngày của ta

bước chân vang động bên trên dòng sông.

 

A, ấy ánh ngời

trong trẻo, thiên thể mùa hè

chan chứa, bên ánh lửa

người kể chuyện xưa ngồi xổm,

những kẻ suốt đêm từng lắng nghe ông, những chàng trai trẻ,

nay đã đi rồi.

 

Còn lại một mình, ông sẽ hát:

Trên đồng cỏ hoang

lũ sói lang thang, người đi săn

bắt gặp một tảng đá màu vàng,

tảng đá sáng ngời dưới ánh trăng.—

 

Bơi một làn khí thánh thiêng,

một con cá,

qua những lòng thung xưa, qua những lòng thung

đầy rừng cây, lời

tổ phụ còn vang lên:

Hãy đón chào những người xa lạ.

Cả mi nữa, mi cũng sẽ trở thành kẻ lạ xa. Chẳng bao lâu nữa.

 

 

 

Trong mưa tôi đã ngủ,

trong lau sậy của mưa tôi đã thức.

Trước khi lá rụng, tôi thấy trăng thật gần,

tôi nghe tiếng chim thiên di,

tiếng kêu trắng, lắc lay

bầu khí làm tan tác nó.

 

Lẹ làng và chính xác

như loài sói đánh hơi,

hỡi người em gái, hãy lắng tai! Vai-nơ-moi-nen*

đang hát qua cơn gió,

ném chiếc cánh ra ngoài tuyết

xuống vai em, chúng ta vỗ cánh

phiêu bạt trong làn gió những khúc ca.

 

Nhưng lẻ loi dưới những tầng trời

bao la, những con đường

hoang vắng của

từng đoàn lũ chim đang mờ dần.

Thiêm thiếp theo làn gió

chúng lướt đi, một mặt trời mới

bừng bừng, ngọn lửa

quất lên, chúng bốc cháy

nơi cội tro.

 

Ở đó cũng nát tan

những tiếng hát của chúng ta nữa.

Hỡi người em gái, hai bàn tay em

tái nhợt, em ngủ trong tăm tối

tách lìa tôi—khi nào tôi sẽ phải

hát lên nỗi khắc khoải của loài chim?

 

 

 

 

Luôn luôn

cùng với những đàn chim thước

khuôn mặt trắng của anh

được ghi trong bóng rừng.

Kẻ tranh cãi cùng con cá dưới đáy sâu,

gió trên bờ, lớn tiếng hỏi:

Ai sẽ buông lưới cho ta?

 

Không ai cả. Con cá ngạnh màu chim

luồn qua những mắt lưới,

tạo một cái tổ cho con cá giống,

bên trên hàm cá măng của những vùng thăm thẳm,

một ngọn đèn lồng,

nhẹ nhàng.

 

Và ai sẽ trét đáy cho ta,

con thuyền bảo, ai sẽ trò chuyện

cùng ta? Con mèo

rảo quanh cây cọc

gọi con cá bống của nó.

 

Phải, chúng tôi đã quên anh.

Nhưng gió vẫn còn tưởng nhớ.

Và con cá măng già

không còn tin tưởng. Trên bờ

con mèo kêu thật lâu:

Trời sụp!

 

 

 

Đêm đêm, với đôi mắt của loài thú, tôi là

một bụi rậm, ban ngày một cội cây,

một dòng nước trong bóng trưa,

ngọn cỏ dưới nắng.

 

Rồi khi chiều tới

một giáo đường trên đồi, nơi người yêu,

một tu sĩ trắng toát,

thường tới và hát.

 

Xuyên qua thế giới

tôi yêu người, chắc tôi phải là

ánh trăng quanh khung cửa,

quanh ngôi nhà trong tăm tối rặng thông.

 

Một ngày kia tôi sẽ lao đi

cùng với những dòng thơ của chim chóc

lúc năm tàn, khi con tim chúng,

một hạt mưa đá, đã trắng.

 

 

 

Anh, khắp miền đất Touraine

đã rảo qua: mặt đá

của những thành phố lớn luôn luôn

ở dưới những bước chân, anh

không trở lại nữa.

 

Trăng

đằng sau anh, nghiêng,

phía trước đổ dài những chiếc bóng

từ những ngọn tháp và cây cối.

Có ai đang bước qua đó, huýt sáo.

Khoác lên vai y những đám mây nho nhỏ

qua mau—hàng dệt áo choàng ngắn—

là Thần Đạo chích, một người Hy-lạp, người ta bảo thế.

 

Hỡi anh đầu trọc lốc, hãy vẫy nón!

Hình ảnh anh trên những tấm gương sát nhân

của hết mọi mặt ao! Ở mạn Bắc đầy gió,

xa xôi, làng chài:

dưới chân tường, nơi mái

dốc, trong mù sương,

anh sẽ ngủ, sớm mai,

mọi người đi chài lưới trở về, đồ uống

đặt bên ánh lửa,

rồi nhảy vô chảo kẻ lặng lẽ

hy sinh, lấp lánh dầu mỡ,

con cá biển.—“Ấy đó là nơi ta sẽ ngủ.”

 

 

 

Ánh sáng,

ánh sáng sục sôi,

trên đồng bằng, dốc đứng,

ngọn núi của lộng lẫy, ầm ầm

tiếng gẫy đổ, những cơn bão lao đi,

hít thở những lằn chớp, bức vách khủng khiếp

leo mãi tới trời.

 

Trên đồi cát,

đến từ biển,

nơi vùng đất bồi không cây cối

tôi đã bước,

không những chiếc bóng, không những giắc mơ, tôi bước đi

cùng với đám thợ gặt, đây là cái máy xay gió

không lay chuyển và xưa. Kìa bằng những chiếc cánh xám

lúc này nó đã nắm bắt không khí.

Lặng lẽ cất lên trên vùng đất.

 

Cùng với những cánh diệc

nó ra đi, bát ngát trên bầu trời

trắng. Từ xa xa, man dại,

lóe lên ánh mắt mùa đông

còn liếc theo.

 

Cánh chim của băng giá, hỡi trái tim,

mi hãy làm tổ nơi hốc trống ấy

của những xương và vây cá

nơi dòng máu đang thì thầm.

 

Bên đám trẻ của đồng bằng, những bé gái và trai,

hãy ở lại, bên những chiếc bóng nho nhỏ

trong ca khúc và vũ điệu, mi

hãy giữ lấy một sợi cỏ tháng Một

để chống tuyết.

 

 

 

Hỡi những dòng sông xa,

đêm nay, hướng tới các ngươi ta lắng tai,

hướng tới những băng giá đầu tiên của các ngươi,

thật lâu. Ta nghe cái tiếng cói

mảnh lướt ấy; thôn làng

ngủ yên.

 

Tuổi thơ, màu nâu nhạt, như một làn nước giếng

lạnh lẽo, sạn cát—

Cái thùng gỗ vẫn hoài

lao xuống đáy. Ai tới thế?

Ai đã tách nó ra từ sợi xích rỉ sét?

A, ai đã uống nước thế nhỉ?

 

Những lời hiền từ ảm đạm

dưới những mái tranh của chúng ta, những tiếng

dịu dàng nghẹn ngào tuyết,

tiếng thì thào của các mẹ đỡ đầu và tiếng kêu của con trẻ—

 

Thời gian màu hoa lilas

ngày xưa, khi trên bầu trời đang qua

lơ lửng những cánh chim, dưới ánh sáng

giảm lần; bầu trời

đứng yên,

sững lại trên mái vựa lúa, khiến

im lặng của bóng tối lại đầy thêm.

 

Mùa đông vẫn tới.

Với những cánh bồ-câu, bay bay ở dưới thấp

là màu xanh, chiếc mái

lửng lơ, soi dịu dàng

trên thế giới.

 

Và tiếng kêu của người thợ săn phóng tới

trên sườn dốc, đón tuyết

thầm lặng. Ôi màu đen

thẳm sâu! Trái tim mi

đầy ánh sáng.

 

 

 

Cát trong, những dấu vết

xanh lục, và khu rừng bay

của những bóng tối, trên cao con cá bằng thép

len lỏi qua rặng cây,

vượt lên trên những đỉnh cao, tôi

chỉ đặt một bước

rồi một bước nữa.

 

Kitesh, thành phố,

có những ngọn tháp

và một con đường,

nơi tôi đang đứng,

 

không nhìn tôi thoáng thấy em,

tôi tiến lại phía em,

không một tiếng động,

tôi nói với em

không tiếng nói.

 

 

 

Cây ở cõi thế này, và ánh sáng,

nơi con thuyền đậu, có tiếng người gọi,

con sào cắm vô bờ, thoai thoải

triền dốc, trước cánh cửa này

chiếc bóng đã lướt qua, chiếc bóng

rơi trên một dòng sông

dòng Neckar, xanh lục, dòng Neckar,

bước ra

để bao quanh những đồng cỏ và rặng liễu.

 

Tháp,

ước chi trú ngụ được

như một ngày, sức nặng

những vách tường, sức nặng

áp trên màu lá,

cây và nước, phài cân nhắc

cả hai trong cùng một bàn tay:

tiếng chuông vang lên, rơi rơi

trên những mái nhà, đồng hồ

chuyển dịch, lay động

chiếc chong chóng gió bằng sắt.

 

 

 

Hỡi những chiếc rễ,

hãy giữ ta lại,

hỡi những chiếc rễ tần-bì,

ta đang rơi từ mặt đất, tảng đá

có vân, mà cánh én

đã phớt qua! Hỡi én, ngực trắng,

hãy bay theo nẻo đường sương mù của mi.

 

Con cá măng cay đắng,

tôi đã giật nó lên từ dưới đáy,

tôi đã đập nó vào tảng đá,

và trước khi màu xanh lục của nó mở đi

quanh đám máu

tôi đã gấp những chiếc lá từ bụi ngưu-bàng.

 

Thuyền hỡi thuyền,

hãy đưa ta qua bờ bên kia.

Trời thì trắng. Một vòm cây

đầy những tiếng chim

ngước nhìn lên.

 

 

 

Với chiếc bè lao xuống

trong màu xám trong trẻo nhất của bến bờ

xa lạ, đang lui dần, trong màu xám

những mặt phẳng nghiêng nghiêng, từ những tấm gương

phóng tới chúng ta ánh sáng.

 

Đầu Gio-an Tẩy giả**

nằm trên thái dương tan nát,

trong mớ tóc đã cắt bớt

một bàn tay với những chiếc móng xanh mờ, đã sút

còn bấu víu.

 

Khi tôi yêu em, và tim em bồi hồi

rối loạn, những thức ăn trên ngọn lửa

chập chờn, miệng, mở ra,

mở, dòng sông

là một cơn mưa bay bay

với những cánh diệc, lá

rụng và lấp kín lòng sông.

 

Chúng ta đã nghiêng mình trên những con cá

cứng đơ, phủ những vẩy cứng

tiến lại tiếng dế

qua đám cát, từ những chum lá

bên bờ, chúng ta đã

thiếp đi, Không-ai

đã rảo quanh chốn ẩn náu, Không-ai

đã tắt những tấm gương, Không-ai

sẽ đánh thức ta dậy

vào giờ của chúng ta.

 

 

 

 

Những ký hiệu,

chữ thập và con cá,

ghi trên những vách hang.

 

Đoàn người lũ lượt

chìm vào lòng đất.

Mặt đất vồng lên,

cỏ, xanh lợt, mọc

qua những bụi rậm.

 

Đập vào ngực tôi

dòng sông chỗi dậy,

tiếng nói từ cát:

 

mở ra

ta không thể đi qua

những kẻ chết của mi

trôi giạt trong ta

 

 

 

Quán trong màn mưa

bay, một tiếng hú,

cơn gió nước.

Một con bồ-câu xanh

đã vươn đôi cánh

trên rừng.

Đẹp trong sắt gẫy

của những cành dương-xỉ

ánh sáng lướt qua

có đầu một con chim trĩ.

 

Hỡi hơi thở

ta gởi mi đi,

hãy tìm lấy cho mi một nơi ẩn trú,

hãy len vào qua một khung cửa, nơi tấm gương

trắng hãy nhận ra mi,

lặng lẽ chuyển mình,

một lưỡi gươm xanh.

 

 

 

 

Bên trên hàng dậu

những lời người nói:

Từ hàng cây trút gánh nặng,

tuyết.

 

Cả nơi cây hương mộc bị lật đổ

tiếng hót thoáng nhẹ của loài sáo, tiếng nói

dưới cỏ của dế

vạch những vết nứt nẻ trên tường, đàn én

bay dốc

ngược cơn mưa, những chòm sao

lướt qua trên trời

trong sương giá.

 

Những kẻ đã đặt ta xuống đất

dưới những rễ cây,

nghe thấy:

hắn nói

với cát

cát lấp đầy miệng hắn, – thế là

cát sẽ nói, thế là

đá sẽ kêu, thế là

nước sẽ bay.

 

 

 

Vào mùa hè, lúc chiều muộn, con cú nhỏ bay trên đường phố. Chúng tôi đứng dậy để bước ra cửa sổ. Ở đây tuy vậy chúng tôi cũng thuộc thành phố, có một nhà máy ở kế cận, xe lửa không xa lắm và, ở bên kia, là nghĩa trang, rồi đến sân trường học, ban chiều thật yên tĩnh, trên đường phố này những ngôi nhà đều có những mảnh vườn nho nhỏ.

 

Bên trên cây đèn đường, trong cây phong trước nhà, nó đậu lại một lúc, nó không còn kêu nữa, chúng tôi có thể nhìn thấy nó, nó bao giờ cũng đậu trên cùng một cành. Thế rồi con cú nhỏ bay đi xa hơn và lại bắt đầu kêu trong lúc đương bay. Và như thể, ở đó lúc này, chúng tôi vừa tỉnh dậy. Như thể trọn ngày hôm nay – chúng tôi đã mò ra ngoài, đã nói, viết, gọi dây nói, chạy đây chạy đó, như thể trọn ngày hôm nay chúng tôi đã ngủ vùi trước đó. Và giờ đây chúng tôi dỏng tai nghe ngóng: lũ dế ở trước cửa sổ, chúng tôi phân biệt những âm vực của các tiếng nói, những nhịp độ, có lẽ những tiết điệu. Chúng tôi thức dậy trong đen tối.

 

Con mèo nhảy lên mép cửa sổ và chuyện trò với chúng tôi bằng giọng nói trong trẻo như một bé trai của nó. Chúng tôi bảo nó: đi chơi với các em đi. Nó đi và lên nằm trên giường Ulrike, dưới chân bé.

 

Chúng tôi sống ở đây, mọi ngày, chúng tôi có con cái của chúng tôi, phần việc của chúng tôi ở đây, mọi ngày, và tất cả những chuyện đó đều thật nghiêm trọng, chúng tôi phải nghỉ ngơi vì chúng tôi mỏi mệt, nhưng giờ đây như thế đó – một con chim cất tiếng và chúng tôi nghĩ tới chỗi dậy. đột nhiên, những ca khúc Lituanie có trước mặt, giữa lúc ban ngày, bữa ăn trên bếp lửa, con trẻ sắp đi học về, và tôi đang ngồi đây để viết một điều gì đó, trong văn phòng, để nói với em. Hoặc là, cất lên cái điệu nhạc luôn luôn mơ hồ ấy, như Grass* đã nói, của dòng sông nhỏ bé Szeszupe. Này, chúng ta sống ở đây ra sao nhỉ? Có phải người ta thường mang theo quê hương dính sát với đế giày?

 

Ở đây chúng tôi cũng đã nghe, đằng sau đường xe lửa, tiếng chim chào mào, chim gõ mõ và chim cu gáy, mà vậy chớ không phải vậy. Và thêm, ở đây cũng có dòng sông. Nhưng khi em mơ, thiên hạ nói thứ tiếng gì nhỉ, đường xá trông ra sao, em từ căn nhà nào tới, em bước vô căn nhà nào?

 

Những ngôi nhà trong mơ đều bằng gỗ, nhưng không phải tất cả, mà vậy chớ cũng lại không phải vậy nữa. Và những con đường?

 

Một con đường mà mọi người đều đi. Không hố rãnh. Nó rộng lớn biết bao, có thể nói được chăng? Nó biến thành đồng cỏ. Hay ấy chính đồng cỏ ngừng lại. Hoặc biến thành đường. Sự thực ra sao nhỉ? Không có biên giới. Con đường không cùng tận. Và khởi đầu là đồng xanh. Chuyện đó không diễn tả được. Và ấy là trái đất nơi chúng ta đang sống.

 

 

---------------------