thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những suy tưởng rối bù [kỳ XIII]
(Diễm Châu dịch)

 

Cuộc cách mạng Pháp đã chứng tỏ bằng thí dụ

rằng những kẻ thua mất là những kẻ mất đầu.

 

*

 

Con cá trở thành có tội ngay khi cắn phải

lưỡi câu: cái lưỡi câu này không phải của nó.

 

*

 

Ta đừng xây dựng những dưỡng viện

cho bọn khốn cùng về trí thức.

 

*

 

Có những người tin một cách sâu xa,

họ chỉ chờ tôn giáo.

 

*

 

Liệu một ngày kia con người có đạt tới một mức độ tinh thần

khiến họ sẽ tạo ra cho dân du mục những nhà tù

lưu động?

 

*

 

Con người : persona non grata.*

------------------------------------------------

(* kẻ không được tín nhiệm.)

 

*

 

Làm sao nhận ra được tự do những kẻ

chưa bao giờ biết tới tự do? Họ có thể ngờ

rằng đó cũng lại là một cái mặt nạ của tên bạo chúa.

 

*

 

Có một thế giới lý tưởng của dối trá

nơi mọi sự đều thật.

 

*

 

Những hành động không diễn ra

thường lôi cuốn theo sự khuyết vắng những hậu quả,

một sự khuyết vắng gây thảm họa.

 

*

 

Cần phải thông-tục-hóa chủ trương phò ưu tú!

 

*

 

Ích lợi gì những chân trời rộng lớn khi mà,

thường hơn cả, ta chỉ có thể tiết lộ chúng trong

một phạm vi nhỏ hẹp nhất.

 

*

 

Sự toàn thắng của những hiểu biết về con người:

các hồ sơ của công an, mật vụ.

 

*

 

Ta hãy kín đáo, đừng hỏi xem mọi người

có sống hay không.

 

*

 

Một diễn viên thời phải có cái gì để nói,

ngay cả khi y đóng một vai trò câm.

 

*

 

Một diễn viên lớn, chính là nhờ

sự hóa trang, món tóc giả hay cái mũi giả, mà người ấy

trình bày khuôn mặt thật của mình.

 

*

 

Những bi kịch đẫm máu nhất là những bi kịch trong đó

máu của khán giả chỉ đi một vòng.

 

*

 

Khi các người xa rời mục tiêu, hãy chỉ làm điều đó

ở một khoảng cách khá xa.

 

*

 

Một cái sống lưng gãy thường phát sinh một cái bướu

tâm thần.

 

*

 

Con người khai thác bóc lột con người ư?

Ồ, đó cũng chỉ là chuyện con người.

 

*

 

Có những kẻ mắc chứng hạch chính trị

phì ra quá mức.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những suy tưởng rối bù [kỳ I]

Những suy tưởng rối bù [kỳ II]

Những suy tưởng rối bù [kỳ III]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ V]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IX]

Những suy tưởng rối bù [kỳ X]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XII]

 

----------------------------

Ghi chú của người dịch:

STANISŁAW JERZY LEC [đọc như Letz] là một nhà thơ Ba-lan, tác giả khoảng hai ngàn câu "cách ngôn". Ông sinh năm 1909 tại Lwów, ở Galicie, trong một gia đình Do-thái. Sau khi học luật và ngữ ngôn học Ba-lan, ông khởi nghiệp nhà báo và nhà thơ ở Vac-xa-va. Bị bắt nhốt trong trại tập trung của Đức quốc xã từ 1941 tới 1943, ông đã vượt thoát và gia nhập hàng ngũ quân kháng chiến.

Từ 1946 tới 1950, ông làm tùy viên báo chí cho Phái bộ chính trị Ba-lan ở Vienne. Và bắt đầu viết những câu “cách ngôn”.

Những câu “cách ngôn” này xuất hiện từ 1954 trên các tạp chí văn nghệ Ba-lan và, vào năm 1957, dưới hình thức ‘xã luận’, hết sức thành công cả ở trong lẫn ngoài nước, đặc biệt là ở Đức. Trong bản Pháp văn, người ta đã có nhận xét về những câu ấy như ".. sự cô đọng có tính cách xói mòn cao độ, chống lại sự man dã đen và đỏ của thời đại, chống lại sự tầm thường quá ồn ào của những kẻ tiếm đoạt quyền bính và ngôn ngữ, chống lại sự hèn nhát và ích kỷ chung của con người..."

Stanisław Jerzy Lec mất năm 1966.

 

Bản dịch dựa theo bản Pháp văn của André và Zofia Kozimor, do nhà xuất bản NOIR SUR BLANC in tại Lausanne vào tháng 10-1991, với nhiều minh họa của Roland Topor và lời đề tựa của Claude Roy.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021