thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những suy tưởng rối bù [kỳ VI]
(Diễm Châu dịch)

 

Đầu óc hạn hẹp lại gặp đầu óc hạn hẹp 'lớn' hơn.*

------------------------------------------------------------------

(* A esprit obtus, esprit obtus encore plus aigu. Chơi chữ giữa 'obtus'

và 'aigu'. ‘Cán mai lại gặp cán mai táu’ – [bản dịch Thủy Trúc].)

 

*

 

Khi một kẻ ăn thịt người ghê tởm khạc nạn nhân ra,

phải chăng đó là một sự sỉ nhục cho người xấu số ?

 

*

 

Quản cầm tay quay* có thể chuyển qua máy xay

bất cứ một giai điệu nào.

-----------------------------------------------------------------

(* L'orgue de Barbarie. Lưu ý chữ "Barbarie". [ghi chú của dịch giả].)

 

*

 

"Tên đểu giả chính hiệu” có một âm điệu cao quý hơn

chỉ là "thằng đểu”.

 

*

 

Cả ngôn từ nữa cũng có thể là một vật bịt miệng.

 

*

 

"Chà, ta ưa già trở lại biết bao !”

người quá cố trẻ tuyên bố.

 

*

 

Người rối trí thường gặp những cơn nhức đầu.

 

*

 

Cả những trái núi cũng phân cách nhau

bằng những vực thẳm.

 

*

 

Thường hơn cả, "những hồn đã chết"*

ngốn ngấu nhiều hơn là những cái bụng còn sống.

---------------------------------------------------

(*Xin đọc "Les âmes mortes" của Gogol.)

 

*

 

Người ta có thể thay đổi niềm tin mà không thay đổi Chúa.

Và ngược lại.

 

*

 

Một cái đáy là một cái đáy, dẫu cho người ta có

lật ngược nó lên.

 

*

 

Theo tôi thấy, sự phong thánh giết chết những người

mà tôi có thể coi như thánh.

 

*

 

Ngay cả những ý định trong sáng nhất cũng làm

từ bóng tối.

 

*

 

Chúng ta biểu thị cái chết ở mỗi thây ma

bằng một dấu cộng dưới hình thức một cây thập tự nho nhỏ

ngoài nghĩa địa.

 

*

 

Có những người nhìn bằng con mắt của họ

như nhìn qua một lỗ dòm lén.

 

*

 

Những vết thương liền lại thành sẹo, nhưng những vết sẹo

tiếp tục lớn lên với chúng ta.

 

*

 

Không phải đêm nào cũng chấm dứt bằng bình minh.

 

*

 

Anh có thể tưởng tượng một người đàn bà để

người yêu thuật lại cho mình trong một ngàn lẻ một đêm

những câu chuyện buồn ngủ muốn chết được không ?

 

*

 

Những dấu ngón tay của Chúa không bao giờ có tới

hai lần như nhau.

 

*

 

Cũng có cả những người tuẫn giáo

đi đường thánh giá theo cả hai chiều.

 

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những suy tưởng rối bù [kỳ I]

Những suy tưởng rối bù [kỳ II]

Những suy tưởng rối bù [kỳ III]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ V]

 

----------------------------

Ghi chú của người dịch:

STANISŁAW JERZY LEC [đọc như Letz] là một nhà thơ Ba-lan, tác giả khoảng hai ngàn câu "cách ngôn". Ông sinh năm 1909 tại Lwów, ở Galicie, trong một gia đình Do-thái. Sau khi học luật và ngữ ngôn học Ba-lan, ông khởi nghiệp nhà báo và nhà thơ ở Vac-xa-va. Bị bắt nhốt trong trại tập trung của Đức quốc xã từ 1941 tới 1943, ông đã vượt thoát và gia nhập hàng ngũ quân kháng chiến.

Từ 1946 tới 1950, ông làm tùy viên báo chí cho Phái bộ chính trị Ba-lan ở Vienne. Và bắt đầu viết những câu “cách ngôn”.

Những câu “cách ngôn” này xuất hiện từ 1954 trên các tạp chí văn nghệ Ba-lan và, vào năm 1957, dưới hình thức ‘xã luận’, hết sức thành công cả ở trong lẫn ngoài nước, đặc biệt là ở Đức. Trong bản Pháp văn, người ta đã có nhận xét về những câu ấy như ".. sự cô đọng có tính cách xói mòn cao độ, chống lại sự man dã đen và đỏ của thời đại, chống lại sự tầm thường quá ồn ào của những kẻ tiếm đoạt quyền bính và ngôn ngữ, chống lại sự hèn nhát và ích kỷ chung của con người..."

Stanisław Jerzy Lec mất năm 1966.

 

Bản dịch dựa theo bản Pháp văn của André và Zofia Kozimor, do nhà xuất bản NOIR SUR BLANC in tại Lausanne vào tháng 10-1991, với nhiều minh họa của Roland Topor và lời đề tựa của Claude Roy.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021