thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
OM
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
 
 
ALAN WATTS
(1915-1973)
 
Alan Watts là nhà văn, nhà triết học, và diễn giả, sinh năm 1915 ở Anh và học ở King’s School, Canterbury, sau đó lấy bằng MA ở Seabury Western Theological Seminary ở Illinois và bằng tiến sĩ danh dự về thần học ở Đại học Vermont. Ông là tác giả khoảng 20 cuốn sách và nhiều bài viết về bản sắc con người, bản chất của thực tại, và sự đeo đuổi hạnh phúc — liên hệ những kinh nghiệm trong kiến thức khoa học với những học thuyết tôn giáo và triết học Đông và Tây — trong đó, nổi bật ngay từ cuốn đầu tiên, là The Spirit of Zen [1936, năm ông 20 tuổi], tiếp theo là The Wisdom of Insecurity (1951), The Way of Zen (1957), The Book (1989)... Tiến sĩ Watts là một trong những tiếng nói sáng chói những năm 60 và đầu những năm 70 ở các giảng đường đại học, các buổi diễn thuyết, hội thảo, kể cả các buổi nói chuyện trên đài. Từ những năm đầu thập niên 60 ông chuyển về cư ngụ ở Sausalito, California, bờ bên kia cầu Golden Gate, giảng dạy và viết sách. Ông mất năm 1973, để lại cho chúng ta một núi tác phẩm, ít nữa đã minh chứng một ý hướng cao cả: ông luôn mong muốn làm cây cầu nối cái cũ / cái mới, phương Đông / phương Tây, văn hoá / thiên nhiên. Năm 1995, Nhà xuất bản Charles Tuttle Co. ở Tokyo cho xuất bản ở Nhật và ở Mỹ cuốn The Philosophies of Asia, biên tập từ tám bài nói chuyện của Alan Watts trong khoảng 1965 đến 1972, giúp người đọc có một cái nhìn bao quát về những truyền thống chính trong tư tưởng phương Đông.
 
 

OM

 
Con hãy đem quả vả trên cây kia lại đây.
Nó đây, thưa Ngài.
Con hãy đập nó ra.
Thưa Ngài, nó đã vỡ ra rồi.
Con thấy có gì bên trong?
Thưa Ngài, bên trong có những hạt nhỏ xíu.
Con hãy đập một hạt.
Nó đã vỡ rồi, thưa Ngài.
Con thấy gì trong đó?
Thưa Ngài, con chẳng thấy gì cả.
Con ạ, cái tinh chất con không nhìn thấy kia
Nó là cái Ngã của toàn vũ trụ.
Đấy là cái Thật
Đấy là cái Ngã
Và con chính là NÓ vậy.
 
 
OM.
Từ này là toàn vũ trụ.
 
Nó cắt nghĩa rằng mọi thứ
Quá khứ
Hiện tại và
Tương lai
Là một âm OM.
 
Và bất cứ gì bên ngoài ba thời gian chia phân này
thật như thế, đều là OM.
 
 
Vào buổi khởi đầu
Chỉ có cái Ngã
Như một người một thân.
Nhìn quanh mình nó không thấy gì
Khác hơn chính mình.
 
Trước tiên nó nói “Ta là”
Và thế là đã có tên gọi “Ta”
Như vậy cho đến ngày nay
Khi có người hỏi “Ai đấy?”
Nó trả lời “Là tôi đây” và tiếp đó
Nói ra một tên nào khác nó có thể có.
 
Cái Ngã sợ, như
Một người một mình thấy sợ.
Nhưng nó nghĩ
Một khi chẳng có gì bên cạnh chính ta
Ta sợ cái gì đây?
 
Đến đấy thì cái sợ biến mất.
 
Nó có thể sợ cái gì vậy?
Cái sợ chỉ có thể đến từ một cái gì khác.
 
 
Nhưng cái Ngã không có sự thích thú
Như một người một thân không có sự thích thú.
Nó muốn có một người khác.
Nó mở rộng thành hình người nam và người nữ
      ôm chặt nhau
Và sau đó rã ra thành hai phần
Như thế có nghĩa là ai nấy đều là một nửa
Như một của hai nửa một hạt đậu tách đôi.
Và cái nửa bị thiếu được đắp vào làm vợ làm chồng.
 
Thế rồi chàng giao hợp với nàng
Và sản sinh ra toàn nhân loại.
Nàng nghĩ
“Làm sao chàng có thể giao hợp với ta
Khi sản sinh ra ta từ chính con người chàng?”
Ta sẽ giấu mình vậy.
 
 
Nàng biến thành một con bò cái.
Nhưng chàng biến thành một con bò đực, và
Giao hợp với nàng,
Sản sinh toàn thể gia súc.
 
Và, đến lượt mình, nàng biến thành
Một con ngựa cái, và chàng, một con ngựa giống.
 
Nàng, một cô lừa cái, và
Chàng, một anh lừa đực.
 
Nàng, một em dê cái, và
Chàng, một anh dê đực.
 
Nàng, một ả cừu cái, và
Chàng, một chú cừu đực.
 
Và thế là ra đời
Từ hai bên kết hợp
Mọi sinh vật có đôi có lứa
Xuống đến cả giống kiến.
 
Chàng biết.
Ta quả chính là cả vũ trụ này.
Vì ta đã sản sinh tất cả.
 
Theo cách đó, chàng trở thành vũ trụ.
 
 
---------------
Các đoạn trích “OM” giới thiệu trên đây dịch từ nguyên tác trong Alan Watts, OM-Creative Meditations,* do Judith Johnstone biên tập và soạn thảo (Berkeley, California: Celestial Arts, 1980).
 
* Ghi từ Alan Watts Tape Archives (Electronic Educational Programs, Mill Valley, California). Theo lời tựa của Mark Watts [con trai Alan Watts, ở Mill Valley, California, 1980] thì những suy niệm này được ghi lại từ các buổi nói chuyện của Alan Watts, những bài nói mà sau nhiều giờ lắng nghe lại đã cho thấy chính là mẫu mực những bài giảng ghi âm của cha ông. Mark Watts đánh giá cao công trình biên tập và soạn thảo của Judith Johnstone, mà ông nhận xét là đã bắt được tinh thần và hương vị của những bài nói nguyên thuỷ: những trang trong OM-Creative Meditations chứa đựng nguyên cái nhịp khoan thai trong lời nói của diễn giả, nên theo ông, ta có thể đem bản văn đã được ghi lại ra đọc lớn để người nghe có thể thưởng thức trọn vẹn những lời dạy ứng khẩu ấy.
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021