thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ cuối cùng]
(Diễm Châu dịch)

 

240. Kẻ tìm trong điều tốt của mình một điều tốt lớn hơn, bỏ mất điều tốt của mình.

 

241. Tất cả đều tựa như những dòng sông: công trình của những con dốc.

 

242. Những sự vật tương phản nhiều nhất với nhau là những sự vật tương phản ít nhất với tôi.

 

243. Khi đôi mắt người tắt đi, cả tôi nữa, tôi cũng đã thấy một chiếc bóng.

 

244. Những tài sản lớn nhất của tôi nuôi sống được ba hay bốn chữ thật trẻ con.

 

245. Tôi đã thua mất gấp đôi, là vì tôi cũng đã thắng.

 

246. Luôn luôn tôi vẫn còn đôi chút thơ ngây. Chính nó che chở tôi, gần như một bà mẹ.

 

247. Những khó khăn cũng qua đi, như mọi sự đều qua đi, không khó khăn.

 

248. Niềm vui của tôi lớn biết bao, khi tôi thấy nó nơi một người khác!

 

249. Tôi không làm gì hết và không biết cách làm sao; là vì khi tôi muốn không làm gì hết, tôi không biết phải làm sao.

 

250. Tất cả những gì con người học biết, y không biết y đã học biết tất cả bằng cách nào.

 

251. Cần phải chịu khổ, dẫu vô ích, để khỏi phải sống vô ích.

 

252. Tôi chịu đựng những gì tôi biết bằng những gì tôi không biết.

 

253. Cân nhắc tất cả thật kỹ, tôi biết rằng một tiếng thở dài không nặng gì hết.

 

254. Biết chết tốn mạng sống.

 

255. Kẻ đã thấy với đôi mắt mở, có thể lại thấy, nhưng với đôi mắt nhắm.

 

256. Tôi sẽ không mang tâm hồn em đi. Tôi chỉ cần biết rằng em có nó là đủ.

 

257. Khi tôi chết, đó sẽ là lần đầu tiên tôi không thấy mình chết.

 

258. Trong vô tận của tôi chỉ có chỗ cho một vết thương mà thôi.

 

259. Tôi đã rơi xuống như một chiếc cánh để khỏi làm em đau.

 

260. Trong im lặng của tôi chỉ thiếu có tiếng tôi.

 

261. Tôi đã khởi sự đời tôi, như người diễn viên độc nhất của nó; tôi kết thúc nó, như người khán giả độc nhất.

 

262. Khi tôi tin rằng mình tốt, đó không phải là khi tôi tin rằng mọi sự đều xấu: tôi không tin ở những ngoại lệ.

 

263. Đơn độc, con người là nhiều đối với một người đơn độc.

 

264. Bao lâu chúng ta tin rằng mình là một giá trị nào đó, chúng ta thường gây tổn hại cho mình.

 

265. Tại sao, khi đang rơi xuống vực sâu, anh lại dừng lại một khoảnh khắc?

 

 

Tôi sẽ tiếp tục loại bỏ những chữ không thích hợp mà tôi đã đặt vào toàn bộ của tôi, dẫu cho toàn bộ của tôi không còn lấy một chữ.

 

[hết]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 3]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 4]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 5]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 6]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 7]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 8]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 9]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 10]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 11]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 12]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021