_____________

TÁC PHẨM VĂN HỌC LỚN THÌ PHẢI ĐƠN GIẢN?

“Đơn giản” hay “đang giỡn”?

Ý kiến của Trúc-Ty

Trước hết xin nói ngay rằng tôi đã hiểu, đã cảm nhận được, và tôi không đồng ý với quan niệm đó, cái quan niệm đơn giản hoá tác phẩm văn học [lớn hay bé]. Sự đơn giản dĩ nhiên là cần thiết, rất cần thiết, nhưng chỉ nên được xem là khởi điểm — như ai cũng phải thuộc bảng chữ cái (nếu muốn biết đọc, biết viết) — chứ không nên là mục tiêu. Ngày đầu tiên đi học, ngay bài học bảng chữ cái cũng không phải là đơn giản đâu nhé. Phải mất hàng tháng, thậm chí hàng năm trời mới sử dụng nó một cách tương đối thuần thục. Điều này cho thấy rằng, ngay một vấn đề thuộc về căn bản như vậy cũng không đơn giản chút nào, chứ đừng nói đến cái sứ mạng rất to tát là làm văn chương. Tác phẩm văn chương do người viết tạo ra, nhưng nó cũng là người thầy của chính người viết và người đọc, nói như các [đồng chí] lãnh đạo ở ta, nó phải nâng trình độ [nhận thức] về con người, cuộc sống, xã hội... của người đọc lên một tầm cao mới. Nếu chỉ luỵ vào sự đơn giản, thì cái tiêu chí đó rõ ràng không được đáp ứng, mà năng lực sáng tạo cũng bị suy giảm nghiêm trọng. Và như thế, văn học chỉ có nước thụt lùi và suy đồi mà thôi

Sự đơn giản thì dễ rồi. Nhưng còn tác phẩm văn học, mà lại là tác phẩm văn học lớn liệu có dễ, đơn giản không? Hay đơn giản chỉ là đang giỡn?