Không sợ chết, không sợ nghèo. không sợ đói, không sợ buồn, nhưng lại sợ nỗi quên, sợ một nụ cười gượng trước những hàm răng lang sói của con người.

Cái sợ và không sợ ấy của Trịnh Sơn đã khiến tôi bị cuốn hút ngay vào thơ anh. Ngôn ngữ mãnh liệt và cảm xúc bão táp trong thơ Trịnh Sơn làm tôi liên tưởng đến tiếng thơ sôi nổi của V. Maiakovski ngày nào.

Không khó gì khi ta muốn hiểu về những thông điệp trong thơ anh. Thơ Trịnh Sơn là những trang tự bạch về thân thế, về tình yêu, về những mối trăn trở xã hội và con người mà anh đang sống. Anh bộc trực, anh nhìn thẳng, anh không khuất tất với ai về những bộc lộ của mình. Như một ngọn hoả sơn đang thời kỳ hoạt ̣động, thơ anh cứ thế mà tuôn trào. 40 bài thơ, trên trăm trang giấy, anh đã viết trong mọi hoàn cảnh sống của mình suốt 8 tháng trời liên tục, để chúng ta có trên tay tập thơ này. Đã từ bao lâu chúng ta chờ đợi những con người trẻ với nhiệt huyết thơ ca như vậy đến với sinh hoạt thơ văn.

Với những thông điệp mở ngỏ trong thơ Trịnh Sơn tôi xin được yên lặng lắng nghe và chỉ xin có đôi nhận xét nhỏ về những biện pháp nghệ thuật mà anh đã dùng trong tập thơ. Cách nói, theo tôi, quan trọng hơn cả điều nhà thơ muốn nói.

Rất dễ bắt gặp những điệp ngữ anh hay dùng trong mỗi câu thơ, trong nhiều đoạn thơ. Anh không ngại nhắc đi nhắc lại một số từ tâm đắc trong suốt bài thơ để làm bật lên một nỗi day dứt, một điều đắng cay hay một niềm thống khổ.

Cách dụng ngữ này khiến người đọc dễ dàng tiếp cận với những điều đã ám ảnh trong anh.

“Cúi xuống, cúi xuống, thật gần” nhìn kĩ từng con chữ, Trịnh Sơn đã cho ta thấy nhiều điều thú vị:

Từ “trôi” đến “luỵ”, từ con thuyền tới cánh buồm, anh đã lướt rất nhanh tới cái ý bất cần, khinh bạc vốn có của mình.

Những giọt mồ hôi chờ giờ chảy xuống đã làm tôi liên tưởng đến bức tranh siêu thực về chiếc đồng hồ tan chảy (Sự dai dẳng của ký ức) của nhà danh họa Tây Ban Nha Salvador Dalí và tiếng chuông điện thoại đột ngột rung trong lúc chờ người khiến chúng ta cũng chợt cùng run bắn lên với Sơn!

Từ “bỏ” tới “trồng”, cách sử dụng từ phản nghĩa hết sức chính xác, thân phận của những thôn nữ miền Tây chợt thấy lênh đênh phiêu bạt như những cánh bèo đến những chân trời xa đầy bất trắc.

Hãy để ý tới sức nặng ngàn cân của hai động từ “ném” và “xé” trong hai câu thơ dưới đây. Nó liên hệ đến cả một sự nghiệp của một đời người đấy:

Mang ngôn ngữ cụ thể đặt cạnh ý niệm trừu tượng, Trịnh Sơn đã khiến câu thơ mình viết trở nên có hồn tính, đầy sức thuyết phục:

Táy máy chơi chữ, đôi khi, anh đã vận dụng kiểu thơ Xuân Hương như thế này khiến chữ nghĩa cũ đã mang lại một bộ mặt mới:

Cũng có lúc Trịnh Sơn trở về khu vườn quen thuộc: thể lục bát; nhưng thơ khuôn khổ vốn không phải là điều thích hợp với con người anh, nên tôi thấy anh chỉ làm ít cuộc dạo chơi rồi thôi. Lối diễn đạt tự do mới là sở trường của anh.

Cho dù có phóng túng về ý tưởng tôi vẫn thấy anh lưu tâm rất nhiều đến âm điệu (ẩn giấu), đến sự xếp đặt số từ ngắn dài cho mỗi câu thơ, đến bố cục của toàn bài thơ và nhất là ở câu thơ kết.

Đây chỉ là một cách nói thơ thôi. Trịnh Sơn không hề gầy trong thơ. Quặng mỏ ngôn ngữ của anh rất lớn về mặt tiềm năng và mới chỉ khai thác ở một tầng đầu. Phong phú về ngôn ngữ, rực cháy về ý tưởng, tôi tin Sơn sẽ đi rất xa trên con đường thơ ca.

Thơ mãi sẽ hừng hực bốc cháy như tuyên ngôn của anh. Tiếng thơ Trịnh Sơn sẽ vang lồng lộng với đất trời. Không lâu.