thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những chuyện lan man
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên

 

NANOS VALAORITIS

(1921~)

 

Xem tiểu sử Nanos Valaoritis

 

NHỮNG CHUYỆN LAN MAN

 

Tôi thức dậy buổi sáng và đi vào phòng tắm. Nói nghiêm chỉnh chẳng có ai trong đó, ngoài chính tôi. Nhưng bấy giờ tôi tự coi mình ít hơn là không có ai, đặc biệt khi tôi ở trong phòng tắm nhìn bóng mình trong gương sắp sửa tiến hành công việc đáng ngờ là cạo lông trên da. Da mặt tôi nằm trên hai má hai hàm và xuống đến họng nhưng không dưới trái cổ. Thế rồi khi tôi nhìn chính mình trong gương và nhận ra mớ tóc lưa thưa và chòm râu bạc chỗ thịt quanh hàm hơi nhão nhẹt, tôi nói với mình và tìm cách tự thuyết phục về sự thật này: tuổi Trưởng Thành. Bây giờ thì tôi biết hết những chuyện cần phải biết. Đây không phải là tuổi già. Đây là tuổi khôn ngoan. Hay ít ra là những dấu hiệu bên ngoài của nó. Bây giờ tôi hoàn toàn sở hữu những sức mạnh tinh thần của mình. Ở tuổi tôi những người khác làm thủ tướng, đại tướng, đại sứ, đoạt giải Nobel, chủ tịch các tập đoàn, và giáo sư đại học. Cái chức sau cùng này nghe kêu nhưng với tôi nó không gây ấn tượng. Có làm giáo sư tôi cũng chẳng đâu vào đâu. Cái tôi cần là làm một tác giả có sách bán chạy. Một gương mặt của quần chúng. Một chữ mà nhà nào cũng nhắc tới. Một ngôi sao TV. Nổi danh ít nữa cũng ngang với Einstein. Hoặc Dorothy Lamour. Hoặc ngay cả Hedy Lamar. Jack the Ripper? Không anh chàng này không được. Làm anh chàng này thì quá đau cho những nạn nhân của tôi. Bằng mọi giá tôi sẽ phải tránh bị tội ác cám dỗ. Cách dễ dàng lại là cách khó hơn. Tôi chưa baoi giờ hiểu ra tội ác lại là dễ dàng, như người ta vẫn nói. Con đường dễ dàng, hả bạn? Không đùa đâu. Bạn trấn lột người ta bằng cách nào? Dễ quá hả? Thế còn hậu quả thì sao? Đám nhà thơ chúng ta có cách riêng của mình. Những kẻ muôn đời mơ mộng đủ thứ chuyện điên rồ trên đời. Chưa bao giờ nhấc một ngón tay để làm bất cứ chuyện gì kiểu như thế này. Viết về nó thì có. Bất cứ gì gây sốc và gây sửng sốt. Để làm phiền, làm rối, làm người ta cảm thấy lúng túng. Làm sững sờ và làm người ta sợ mà bỏ chạy. Làm cho người ta xa lánh. Làm người ta lo sợ. Tất cả những thứ này nằm trong chương trình nhằm làm người ta yên tâm. Để an ủi. Để làm vui lòng. Để giải trí. Để đùa vui. Để kích thích những cảm xúc buồn nhớ và tuyệt vọng ít khi có. Để gợi nhớ. Những gương mặt, những biến cố và những sự vật. Những đám mây mùa thu. Những mùa. Cái chết. Tình yêu. Lá rơi. Những con người đi đến chỗ làm. Những con người từ chỗ làm trở về nhà. Thời gian trôi qua. Toàn những thứ khuôn đúc sáo mòn, những khuôn đúc sáo mòn, như tuổi già và tuổi trẻ. Hiện thực nhưng vẫn là những khuôn đúc sáo mòn. Được yêu không được yêu. Tôi không phải là một tác giả bán chạy cũng không có gì lạ. Tôi không tin nơi chính mình. Tôi không chán đủ để có thể làm Beckett. Tôi không ghét đủ để làm Joyce hay Dante. Và tôi còn không vui đủ để làm Ionesco. Gớm. Trong tôi có quá nhiều thứ ghê tởm. Như thế tôi sẽ ra sao đây nếu bây giờ chưa quá trễ? Ấy chẳng ra sao cả, tiếng nói thầm thì. Không là gì cả và nghỉ ngơi thoải mái còn hơn là cái gì đó mà phải loay hoay cực khổ. Bạn thấy tôi yên tâm như thế nào rồi chứ? Không là gì cả không là gì cả không là gì cả... Khoẻ ru, phải thế không? Tôi có thể cho chơi cái đĩa hát này suốt ngày vÊ không bao giờ biết mệt. Không là gì cả quả thực đã là một cái gì rồi.

 

 
 
Nổi danh ít nữa cũng ngang với Einstein. Hoặc Dorothy Lamour. Hoặc ngay cả Hedy Lamar. Jack the Ripper?
 
 
... không chán đủ để làm Beckett... không ghét đủ để làm Joyce hay Dante... không vui đủ để làm Ionesco.

 

 
------------------
“Những chuyện lan man” dịch từ nguyên tác tiếng Anh “Stories About Nothing” của Nanos Valaoritis trong My Afterlife Guaranteed (San Francisco: City Lights Books, 1990).
 

Những tác phẩm của Nanos Valaoritis đã đăng trên Tiền Vệ:

Đóng góp nhỏ cho loạt Cối Xay Gió  (truyện / tuỳ bút) 
Don Quixote tấn công những cái cối xay gió với một chiếc gương soi làm khiên trên đó phản chiếu cái cối xay gió chính nó lại cũng có một chiếc gương phản chiếu Don Quixote đang tấn công cái cối xay gió với một chiếc gương soi làm khiên ở đó phản chiếu cái cối xay gió bị tấn công bởi Don Quixote vân vân... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
Ngôn ngữ hay im lặng?  (truyện / tuỳ bút) 
Tôi phải nhìn nhận ngôn ngữ làm tôi điên đầu. Càng suy nghĩ về nó tôi càng chắc chắn chính ngôn ngữ trách nhiệm làm mọi thứ loạn xà ngầu trong tôi. Ấy là cái cách tôi dùng nó. Cách tôi chọn dùng từ. Cái ngữ vựng của tôi. Ngữ pháp của tôi. Cú pháp của tôi. Câu chữ của tôi. Đại danh từ của tôi. Danh từ của tôi. Tính từ của tôi. Cái gì cũng nằm trật chỗ... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
Ta làm gì với vấn đề sex đây?  (truyện / tuỳ bút) 
[CHUYÊN ĐẾ TÌNH YÊU & TÌNH DỤC TRONG VĂN CHƯƠNG] Cá nhân tôi, vấn đề sex, mà tôi biết là có thật, chẳng làm tôi bận tâm chút nào. Tôi chưa bao giờ phải nghĩ thêm một lần thứ hai về chuyện này. Chỉ nghĩ có mỗi lần đầu... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
 
Thế rồi nhà thơ viết giam mình trong một căn phòng / Một bài tiểu luận nghiền ngẫm đầy sự tuyệt vọng / Thế rồi nhà thơ viết giam mình trong một cái tháp / Một thiên anh hùng ca dài mười chín tập... | Đó là một phong cảnh / Và trong phong cảnh là một đài kỷ niệm / Và trong đài kỷ niệm một thùng hàng lớn / Và trong thùng hàng lớn một cái trứng... | Tôi tin rằng thơ là một cách thế phát biểu cổ xưa, mật thiết gắn liền với chữ. Ta không thể quan niệm thế giới mà không có hình ảnh... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
Đột nhiên một phong trào mới về thơ ra mắt bất ngờ. Phong trào gồm một số nhà thơ, đâu khoảng mười lăm vị, ai nấy xuất hiện trước công chúng áo quần giống hệt nhau và mỗi người ngâm những dòng thơ do người khác viết... | Tôi mơ thấy Octavio Paz đang lái xe. Nói chuyện qua lại chúng tôi tình cờ nhắc đến Victor Hugo và nói tới những hình ông có thể vẽ nếu ngày xưa ông thấy được phong cảnh rất ấn tượng của Mễ-tây-cơ... | Vấn đề cái chết / là ở chỗ từ góc độ nào bạn nhìn nó – / và như thế cũng chưa phải là tất cả, bởi lẽ / bạn có thể nhìn nó từ góc độ sai... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
Mỗi đêm tôi mơ thấy những bài thơ lớn / Hoàn toàn khác thơ tôi / Hoặc những gì tôi không bao giờ viết ra được / Thế mà – mỗi đêm tôi nằm mơ / Những bài thơ rất khác ấy... | Tôi gặp Ionesco đúng năm mươi hai lần ngày năm tháng Bảy tới. Lần đầu tiên tôi gặp ông là trên một chuyến xe lửa xuyên eo biển qua nước Anh... | Giả dụ một người bạn đến gõ cửa nhà anh và ngay lúc giữa đêm lên tiếng như thế này: Bạn phải giúp tôi. Tôi phải tìm cho ra loại pho mát này... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021