|
|
IỚIG ẾHT
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
DANIIL KHARMS (1905-1942)
Daniil Kharms (tên thật là Daniil Ivanovich Yuvachev) là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch người Nga, sinh ra tại St. Petersburg. Thân phụ của ông là Ivan Yuvachev, một thành viên nổi tiếng của nhóm cách mạng “Nguyện Vọng Nhân Dân”. Daniil chào đời trong lúc thân phụ của ông đang bị cầm tù vì hoạt động chống sa hoàng. Sau này, chính Daniil lại bị cầm tù bởi chính quyền “cách mạng” của Stalin, rồi chết đói trong tù.
Từ năm 1924, Daniil Kharms bỏ trường đại học và dấn thân vào văn chương. Năm 1928, ông sáng lập nhóm OBERIU (Hiệp Hội Nghệ Thuật Thực Sự) với các thành viên là những nghệ sĩ tiền vệ triệt để. Chế độ Stalin không chấp nhận nghệ thuật của nhóm này, nên đã bắt nhốt Daniil Kharms vào năm 1931 và đày ông từ St. Petersburg đến Kursk. Năm 1932, ông được thả trở về St. Petersburg và vừa viết vừa sống nghèo đói lây lất cho đến khi bị bắt lần cuối cùng vào năm 1941. Họ nhốt ông trong trại tâm thần của nhà giam Leningrad số 1, và ông chết ở đó vào ngày 2 tháng 2 năm 1942, vì đói.
Năm 1962, một số tác phẩm ông viết cho thiếu nhi mới bắt đầu được ấn hành, và sau đó họ cho in một số truyện khôi hài của ông. Mãi đến năm 1987, chính sách glasnost mới cho phép xuất bản hàng loạt các tác phẩm chính của Daniil Kharms.
Nhà văn George Saunders nhận định: “Kharms nằm trong cùng một tủ sách với Tolstoy, Chekhov, và Babel... như một trong những nhà tiền phong vĩ đại của truyện ngắn đương đại. Trong thể loại này, truyện ngắn của ông sẽ là những tác phẩm ngắn gọn nhất, khôi hài nhất, và ở những phương diện nào đó, trung thực nhất... Truyện ngắn của ông gần như không có hình hài, nhưng vừa bạo động, buồn bã, vừa khoái hoạt và kinh hoàng trong cùng một lúc.”
_____________
IỚIG ẾHT
Có một dạo tôi tin rằng tôi đã nhìn thấy thế giới. Nhưng thế giới như một toàn thể thì mắt tôi không chạm tới được, tôi chỉ thấy những mảnh vụn của nó. Và tất cả những gì tôi trông thấy, tôi gọi là "những mảnh vụn của thế giới". Tôi đã quan sát tính cách của những mảnh vụn ấy và, qua sự quan sát, tôi đã phát triển một khoa học. Tôi nhận thức rằng có những tính cách thông minh và không thông minh trong những mảnh vụn ấy. Tôi phân biệt các mảnh vụn và đặt cho chúng những cái tên riêng. Và tuỳ theo tính cách của chúng, tôi đã nhìn thấy những mảnh vụn của thế giới là thông minh hay không thông minh. Cũng có cả những mảnh vụn của thế giới có khả năng suy luận. Và những mảnh vụn này còn quan sát cả những mảnh vụn khác của thế giới, và tôi. Và tất cả những mảnh vụn ấy đều giống như nhau, và tôi cũng giống như chúng. Và tôi chuyện trò với những mảnh vụn ấy. Tôi nói: "Những mảnh vụn là tiếng sấm." Những mảnh vụn nói: "Một đống thời gian." Tôi nói: "Tôi cũng là một phần của ba ngôi nào đó." Các phần ấy đáp lại: "Chúng tôi chẳng thấy gì ngoài những chấm nhỏ li ti." Và đột nhiên, tôi không thấy chúng nữa, và tôi không thấy tất cả những mảnh vụn còn lại nữa. Và tôi sợ rằng thế giới đang biến mất. Nhưng rồi tôi nhận thức rằng tôi không còn thấy những mảnh vụn của thế giới nữa, nhưng lại thấy cả thế giới như một toàn thể. Thoạt tiên tôi nghĩ cái này là HƯ KHÔNG. Nhưng rồi tôi hiểu rằng cái này là thế giới, và những gì tôi đã thấy trước kia thì không phải là thế giới. Và tôi đã luôn luôn biết rằng cái này là thế giới, nhưng, những gì mà tôi đã thấy trước kia thì tôi vẫn chưa biết. Khi những mảnh vụn biến mất, thì tính cách thông minh của chúng chẳng còn thông minh nữa, và tính cách không thông minh của chúng cũng chẳng còn không thông minh nữa. Nhưng khi tôi nhận thức rằng tôi đang nhìn thấy thế giới như một toàn thể, đột nhiên tôi không thấy nó nữa. Tôi hoảng sợ vì tôi nghĩ thế giới đã biến mất. Và trong lúc tôi đang suy nghĩ, tôi nhận thức rằng nếu thế giới thực sự biến mất thì tôi không thể đang suy nghĩ. Và tôi nhìn quanh, tìm kiếm thế giới, nhưng tôi không thể bắt gặp nó ở đâu cả. Sau đó, tôi không biết tìm kiếm ở đâu nữa. Rồi tôi nhớ rằng bất kể tôi có tìm kiếm hay không, thì thế giới vẫn luôn luôn ở chung quanh tôi. Và bây giờ nó không còn nữa. Chỉ còn tôi. Và rồi tôi nhận ra, rằng tôi là thế giới. Nhưng thế giới không phải là tôi. Mặc dù, cùng lúc ấy, tôi là thế giới. Nhưng thế giới không phải là tôi. Nhưng tôi là thế giới. Nhưng thế giới không phải là tôi. Nhưng tôi là thế giới. Nhưng thế giới không phải là tôi. Nhưng tôi là thế giới. Và sau đó tôi không còn suy nghĩ về bất kỳ điều gì nữa.
---------
Dịch từ bản Anh ngữ (không rõ dịch giả) trong sưu tập của Serge Winitzki. Truyện có nhan đề là “DLROW” (tức là chữ “WORLD” viết ngược, do đó tôi chuyển sang Việt ngữ là “IỚIG ẾHT”).
Đã đăng:
Bốn mẩu minh hoạ về một ý tưởng mới lạ... | Đề tài cho một câu chuyện (truyện / tuỳ bút)
... NHÀ VĂN: Tôi là một nhà văn. ĐỘC GIẢ: Tôi nghĩ ông là cứt! NHÀ VĂN đứng sững vài phút, run rẩy trước ý tưởng mới lạ này, rồi ngã xuống chết điếng. Ông được khiêng đi chỗ khác... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Bốn truyện cực ngắn (truyện / tuỳ bút)
(Bốn truyện cực ngắn rất đặc dị của một nhà văn Nga kỳ tài nhưng phải chết vì bị bỏ đói trong nhà tù của Stalin.) Có một người đàn ông tóc đỏ không có mắt cũng chẳng có tai. Gã cũng chẳng có sợi tóc nào, vì thế gã được gọi là tóc đỏ, một cách lý thuyết. Gã không thể nói, vì gã không có miệng. Gã cũng chẳng có mũi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Thật là khó bàn về Pushkin với một người không biết gì về Pushkin. Pushkin là một nhà thơ vĩ đại. Napoleon không vĩ đại bằng Pushkin... | Tôi không ưa con nít, ông già, bà già và những người có tuổi, đứng đắn. / Thật là dã man cho con nít uống thuốc giết chuột. Nhưng phải có biện pháp với chúng nó chứ! / Tôi chỉ tôn trọng những thiếu nữ khoẻ mạnh, đầy đặn. Tôi nghi ngờ tất cả đại biểu khác của loài người… [Bản dịch của Đinh Linh]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021