thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
4 bài thơ và 1 ca từ
 
Bản dịch của Hoàng Ngọc Biên & Hoàng Ngọc-Tuấn
 
 
 
JOHN LENNON
(1940-1980)
 
 

Ta ngồi một mình

 
Ta ngồi một mình dưới gốc cây
nhún nhường mập ú và nhỏ con.
Một bà be bé hát cho ta nghe
Ta không sao thấy được.
 
Ta ngước lên và nhìn bầu trời,
để tìm cho ra giọng hát kỳ lạ đến thế.
Hoang mang, rối rắm, tự hỏi tại sao,
ta nghe nhưng không làm gì khác được.
 
“Nói gì đi, nào nói đi, mi làm ta rối,”
ta gào như kẻ mất trí nổi cơn điên.
“Ta biết mi núp cạnh bên cây này.”
Nhưng bà ta vẫn không xuất hiện.
 
Giọng hát êm dịu cứ thế ru ta ngủ,
một giờ hay hai giờ hay khoảng đó
ta từ từ thức dậy và liếc nhìn trộm
vẫn chẳng thấy có bà nào hiện ra.
 
Thế rồi đột nhiên trên một cành con
Ta nghĩ ta nhìn thấy một cái gì.
Một con heo bé tí bé ti,
đang hết mình rống cổ hát.
 
“Ta nghĩ mi là một bà,”
Ta khúc khích cười, – có lẽ thế.
Ta ngẩn ngơ nhìn bà kia
đứng lên – và bay đi mất.
 
 
 
Tranh bút sắt của John Lennon
 
 
 

Ta là tên lỗi thời tẻ nhạt

 
Ta là một tên lỗi thời tẻ nhạt
Ta lỗi thời tới bến tới bờ
Ta là một tên lỗi thời tẻ nhạt
Mi không sao nghĩ đó là chuyện thật
Ta lỗi thời tới tận nhãn cầu
Ta lỗi thời tới tận ngón chân
Ta không dám khiêu vũ ta teo dái
Ta y hệt anh chàng Joe khúm núm.
 
 
 
 
 

Về kiểm duyệt và Henry Miller

 
Phần lớn chúng ta,
nghĩa là khối người trong chúng ta,
đều dùng những từ bốn chữ.[1]
Tôi biết phần lớn người khác cũng dùng.
Thường thì họ không dùng
khi chung quanh có phụ nữ,
quả thật là
đạo đức giả.
Chữ nghĩa không giết được ta.
Những kẻ cấm đoán chữ nghĩa
trong sách không thể ngăn cản người
mua sách.
Nếu bạn không mua được sách Henry Miller
vào đầu những năm sáu mươi,
bạn có thể đến Paris hay Anh quốc.
Trước đây chúng tôi thường đến Paris,
và mọi người mua sách Henry Miller
vì những sách này bị cấm,
và mọi người đều thấy được sách,
sinh viên ai nấy đều có những sách ấy.
Tôi không tin chữ nghĩa có thể làm hại ta.
 
 
 

“Lý do thở”

 
Tôi tưởng tượng mình ngồi trên một chiếc thuyền trôi trên một con sông có những cây quýt và bị chứng loạn sản thần kinh. Đây phải là chương cuối cùng của sổ ghi tiết kiệm cả đời tôi. Tôi kéo cái nút và bước lên một chiếc tàu Amtrak không biết đi về đâu. Tôi bị chứng mất ngủ suốt cả đời, nhưng, cũng như Isaac Newton, đã quy nó cho những quả táo. Đây là chuyện di truyền [cả cái cú thuận tay của tôi cũng thế].
 
Tôi mong cứ để không ai biết tên mình trong một đám dân Philadelphia. Tôi ghi dấu có mặt và tìm đến chỗ của mình, một căn kết đá cát nâu hai phòng ngủ có tiếng không tốt. Tôi tin là hồi trước tôi từng ở đây.
 
Bạn gọi nó là gì cũng được, tôi thì tôi gọi nó là ngớ ngẩn. Có phải ở đây tôi đã từng bước đi trên cùng những cánh đồng đầy bụi này rồi? Hay tôi chỉ là nạn nhân của một vụ lái tàu đi lòng vòng? Vâng, mặc dù tôi tới tận Rudy Vallee,[2] tôi không sợ sẽ gặp Evel Knievel.[3] Những thức ăn vặt làm tôi lẩn thẩn; những loại ăn liền làm tôi trì trệ; tới trạm sau tôi phải ra khỏi đây thôi. Tôi xuống tàu khi nghe tiếng kèn một đội nhạc nhà binh.
 
“Ông có định đưa bà đây đi đến chỗ nào đặc biệt không?” tiếng nói vang lên. Tôi dần dần hoảng sợ và tiếp tục sử dụng sự thận trọng của mình.
 
 
 

Hãy tưởng tượng

 
Hãy tưởng tượng chẳng có thiên đàng
Dễ thôi, nếu bạn cố gắng
Dưới chân ta chẳng có địa ngục
Trên đầu ta chỉ có bầu trời
Hãy tưởng tượng cả loài người
Đều sống cho hôm nay
 
Hãy tưởng tượng chẳng có quốc gia
Làm điều này chẳng khó với ta
Không còn điều gì để giết hay để chết
Và cũng chẳng còn tôn giáo
Hãy tưởng tượng cả loài người
Đang sống trong hoà bình
 
Có lẽ bạn cho tôi là một kẻ mơ mộng
Nhưng chẳng phải chỉ có riêng tôi
Hy vọng hôm nào bạn sẽ đến cùng chúng tôi
Và cả thế giới sẽ trở thành một
 
Hãy tưởng tượng chẳng có sở hữu
Liệu bạn có làm được như thế không
Chẳng cần tham lam đói khát nữa
Một tình huynh đệ chan hoà muôn nơi
Hãy tưởng tượng cả loài người
Chia sẻ cả thế giới này
 
Có lẽ bạn cho tôi là một kẻ mơ mộng
Nhưng chẳng phải chỉ có riêng tôi
Hy vọng hôm nào bạn sẽ đến cùng chúng tôi
Và cả thế giới sẽ trở thành một
 
 
_________________________

[1]“Fuck”

[2]Rudy Vallee là ca sĩ, nhạc sĩ saxophone, từng đóng phim và diễn trên sân khấu Broadway, và từng có chương trình trên đài phát thanh trong những năm 20 và 30, trong sinh họat thường cư xử hung hăng nhưng tốt bụng.

[3]Robert Craig “Evel” Knievel [1938-2007] là một “hung thần” cỡi xe gắn máy nổi tiếng của Mỹ trong những năm 70, thường biểu diễn những pha chết người.

 
 
----------------------
“Ta ngồi một mình” và “Ta là tên lỗi thời tẻ nhạt” dịch từ nguyên tác “I Sat Belonely” và “The Moldy Moldy Man” trong John Lennon, In His Own Write (New York: Simon and Schuster, 1964). Các bài đã được viết với một số từ và ngữ pháp “thoải mái”, theo cách nói của tác giả ngoài đời, và có kèm theo nhiều tranh vẽ bằng bút sắt. “Về kiểm duyệt và Henry Miller” dịch từ nguyên tác “On Censorship And Henry Miller”, trong Tribute to Henry Miller. “Lý do thở” dịch từ nguyên tác “A Reason For Breathing” trong John Lennon, Skywriting By Word of Mouth (New York: Harper & Row Publishers, 1986). “Hãy tưởng tượng” dịch từ ca khúc “Imagine” (1971).
 
 
Đã đăng:
Hiếp dâm  (tư liệu) 
[TÁC PHẨM ĐIỆN ẢNH của John Lennon & Yoko Ono] ... “Chúng tôi muốn cho thấy rằng tất cả chúng ta đang bị phơi bày và chịu sức ép như thế nào trong thế giới đương thời. Đây không phải chỉ nói về trạng huống của nhóm Beatles. Điều đang xảy ra cho cô gái này trên màn ảnh thì cũng đang xảy ra ở Biafra, ở Việt Nam, ở bất cứ nơi nào.” ... [Lê Liễu Chi sưu tầm] (...)
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021