SŁAWOMIR MROŻEK

(1930~)

__________

DI CHÚC CỦA MỘT KẺ LẠC QUAN

Một ngày nọ tôi đi dạo chơi trong rừng, gió từ đâu thổi đến ngay chân tôi một mẩu giấy phủ đầy một nét viết bất thường, như thể ai đó đã viết chữ xuống giấy trong bóng tối hoặc, ít nữa, trong vùng tranh tối tranh sáng.

Thì ra đây đúng là nhật ký của một kẻ lạc quan, một người đứng trước những tiêu cực của cuộc đời, không chỉ nhận ra chúng thôi, mà còn cố gắng rọi lên chúng một thứ ánh sáng đa dạng. Anh ta thỉnh thoảng dùng những chữ viết tắt, là điều hoàn toàn bình thường đối với một cuốn nhật ký riêng tư. Tôi dẫn ra đây nội dung của mẩu giấy nói trên:

“Mọi chuyện diễn tiến tuyệt vời. Hôm qua, Victor đã trả tiền cho tôi. Tôi hoàn toàn hết bị sổ mũi. Cái chân của Eugénie đã bình phục gần như lý tưởng. Cũng thế, trời bắt đầu đẹp trở lại; sau một thời gian mưa không ngớt, mặt trời rốt cuộc chiếu sáng, và giờ đây chúng tôi đang có một bầu trời xanh và vàng óng. Quả thật là M. đã thốt ra những lời đe doạ, nhưng W. bảo rằng đấy chỉ là những cử chỉ rỗng tuếch, những lời nói vu vơ, những lý lẽ không có chút căn cứ nào. Cái quan trọng hơn cả, ấy là ông chú tôi, hôm qua từ trên núi trở về và bảo rằng từ lâu lắm rồi ông chưa hề thấy trong vùng cảnh vật nào đẹp đến như thế, và nói vậy cũng đã là nói nhiều rồi nếu ta biết được rằng ông thường ra vẻ kẻ cả và từng đi đây đi đó liền liền. Ông chú hoạt bát linh lợi và da rám nắng; ổng sắp khởi sự mở một cơ sở kinh doanh. Chúng tôi sẽ chỉ uống rượu vang, và uống chừng mực. Dân La Mã và Hi Lạp đã sáng tạo ra một nền văn hoá lớn, và không biết những tác dụng làm suy yếu sức khoẻ của rượu; vậy thì không có chuyện uống rượu trắng nữa! Chúng tôi sẽ cho sửa lại những lỗ hổng trên mái nhà, mọi thứ đều đã được đặt mua. Sabine lớn lên ngày càng khoẻ mạnh, con bé sắp cao bằng bà cô của nó rồi, nó đã có một cái bím tóc bự tùa. Cathy bị chó cắn, nhưng con chó chẳng bị dại chút nào và giờ thì Cathy còn cười về chuyện bị chó cắn. Tôi nghĩ là C. cũng thế, tới mùa đông này chuyện sẽ đâu vào đó, ôi sẽ thật là tuyệt vời!

“Nếu tôi lắng nghe mình, tôi sẽ lo ngại không ít về tình trạng ở nhà A. Tatar, nhưng đây không phải lần đầu tiên những chuyện như thế xảy ra, và chính anh ta, khi gặp tôi, ảnh đã dặn tôi cứ ngẩng cao đầu, vả chăng R. đã đến thăm ảnh và có bảo là chuyện đã ổn nhiều và thực ra họ sắp sửa thắng tới nơi rồi.

“Khoẻ quá trời, mẹ kiếp nó!

“Chỉ có một chuyện tôi không sao hiểu được: tại sao lại có bốn người khiêng tôi đi trong một cái thùng gỗ lớn, người nằm dài, có cái nắp đậy kiên cố đóng kín bằng đinh dùng lâu ngày...”

Bản thảo đến đây thì hết. Xin chào.

ĐÁM TANG

Trong khi đi dạo chơi, tôi xáp vô một đoàn đám tang. Dù sao đi như thế cũng thú vị hơn là lê bước một mình, không mục đích. Tôi không biết người ta đem chôn ai, nhưng cái ấy thì có gì quan trọng. Chúng ta là người cả, ai nấy cùng một nhà, cùng trong một đại gia đình mà.

Vả chăng, muốn biết thì có thể hỏi chứ sao. Cái ông đi bên trái tôi cũng không biết.

– Tôi đi lấy cái quần dài bỏ ở tiệm giặt. Tôi thấy có đám tang, và vì cũng là trên đường đi của tôi, tôi bèn tháp tùng đoàn người. Tôi chỉ đi đến chỗ góc đường thôi, sau đó tôi quẹo.

Thế là tôi bèn hỏi ông đi bên phải.

– Người ta chôn ai ấy à? Làm sao tôi biết được đây? Người ta chết có phải là chuyện hiếm đâu? Nhà băng tới chín giờ mới mở cửa, thế là tôi còn chút ít thì giờ.

Ông thứ ba, đi sau tôi hai bước, ổng cũng không sao cho tôi biết được gì.

Tôi không phải là người ở đây, tôi đi du lịch. Nhưng ông hãy cứ hỏi cái bà đội khăn voan che mặt màu đen kia, bả đang đi sau quan tài ấy. Có thể bảo bà là goá phụ, bà hẳn phải biết.

Lúc ấy, mưa bắt đầu rơi và tôi rời đoàn người. Việc gì phải dầm mưa cho một kẻ mà, dù sao, bản thân tôi chẳng hề quen biết?

-------------

Đã đăng: