ANDRÉ SANT’ÁNNA

(1964~)

BITCHES BREW

Khoảng nửa đêm, Duke Ellington rời huyệt và ngồi lên mộ của ông, ngắm nghía tấm bia mộ của Miles Davis kề ngay bên cạnh. Duke Ellington thưởng lãm ánh trăng rằm và dùng ngón tay gõ nhịp lên khối ximăng của ngôi mộ.

Miles Davis đến trễ. Đêm nào cũng thế. Mắt của Miles Davis đỏ lên và anh cứ loay hoay xát vết chai của môi trên vào vết chai của môi dưới. Duke Ellington nghĩ rằng tiếng lép nhép ấy của Miles Davis nghe rất chướng tai, và ông chào hỏi chàng nhạc sĩ thổi trumpet:

— Anh thế nào, Miles.

— Chết, như mọi khi, Duke.

Duke Ellington nhìn đăm đăm vào Miles Davis và nghĩ:

— Một ngày gần đây mình sẽ đem thằng nhỏ này vào ban nhạc.

Miles Davis cũng đang ngắm trăng rằm và không nói năng gì.

Duke Ellington nghĩ:

— Thằng này lạ thật, suy nghĩ nhiều quá.

Miles Davis liên tục di chuyển hai bàn tay như thể anh đang bấm vào những nút thoát hơi trên chiếc kèn trumpet.

Duke Ellington hỏi Miles Davis:

— Dạo này vẫn tập dượt đều đều chứ, Miles?

— Không, chỉ lắng nghe thôi.

— Vậy chứ anh lắng nghe thứ gì, Miles?

— Tôi lắng nghe những dãy nốt, những âm sắc, những cường độ.

Duke Ellington nghĩ câu trả lời của Miles Davis quá hiển nhiên và rằng Miles Davis có thể luôn luôn phát biểu với bất kỳ nốt nhạc nào. Vì thế Duke Ellington nói với Miles Davis:

— Tôi không hiểu ý anh, Miles.

— Ông không cần phải hiểu, Duke.

— Nhưng tôi luôn luôn muốn hiểu anh, Miles. Cái thứ âm nhạc mà anh với bọn nhóc tạo ra, có phải nó là jazz không?

— Ha ha ha. Duke, ông là nhạc sĩ vĩ đại nhất. Ông không cần phải làm ra vẻ lỗi thời đến thế.

— Đó không phải là điểm tôi muốn nói, Miles. Tôi muốn nói đến những đoạn ứng tác không dựa trên bất kỳ hoà âm nào cả.

— Tôi vui vì ông thích cái đó, Duke.

— Một nốt nhạc không có hoà âm thì biến thành bất kỳ nốt nhạc nào.

— Ha ha ha. Không phải thế đâu, Duke. Một nốt nhạc độc lập, tách ra khỏi mọi nốt nhạc khác, vốn đã chứa mọi hoà âm rồi.

— Anh vẫn còn trẻ, Miles à.

Duke Ellington và Miles Davis im lặng vài phút. Một đám mây che phủ ánh trăng rằm. Rồi Miles Davis nói với Duke Ellington:

— Hoà âm của ông quá hoàn hảo đến mức các nốt nhạc tự chúng cũng độc lập.

— Anh quá trí thức đấy, Miles à. Âm nhạc sinh ra từ con tim.

— Ha ha ha. Âm nhạc được tạo ra vì nó làm chúng ta khoái trá.

— Nhìn xem, ai nói năng vậy cà? Lúc anh còn sống, lúc nào anh cũng rầu rĩ, phiền muộn.

— Ha ha ha. Vì bạch phiến, vì những giấc chiêm bao kỳ dị, vì những người đàn bà. Đàn bà, Duke ơi.

— Họ khoái chúng mình, phải không hả, Miles?

— Ha ha ha.

— Miles?

— Gì vậy, Duke?

— Cái đĩa nhạc điên rồ ấy của anh có tên gì nhỉ? Cái đĩa nhạc mà anh chơi với bọn nhóc, mỗi đứa chơi một đàng... có một thằng người Anh chơi guitar, tôi nghĩ vậy.

— Đó là đĩa Bitches Brew, nhưng bọn tôi chơi chung với nhau mà.

— Không thành vấn đề, Miles. Điều tôi muốn biết là có phải chữ Bitches nghĩa là những cô gái điếm, những con chó cái, hay là những bà phù thuỷ.

— Ha ha ha. Xin lỗi ông nhé, Duke.

Miles Davis lấy một ống chích ra từ tấm áo choàng có đính những khuy vàng, bốc một nắm đất và làm nó loãng ra dưới những giọt mưa bắt đầu rơi.

Duke Ellington thản nhiên ngắm Miles Davis chích chất lỏng màu nâu vào một mạch máu trên bắp chân rất gầy guộc của anh.

Miles Davis ho, nhổ nước bọt về phía bên kia, rồi nói với Duke Ellington:

— Yên giấc ngàn thu nhé, Duke.

Duke Ellington nghe tiếng mưa rơi, âm sắc của những giọt nước chạm vào mặt đất và hai nấm mộ; ông nghe tiếng còi xe cấp cứu từ xa vẳng đến, tiếng chó sủa vang vọng trong một ngõ cụt, tiếng cười của một người đàn bà, tiếng gió thổi, tiếng bọn trẻ con chạy dọc theo đường phố đá vào những chiếc lon rỗng. Và ông nói với chính mình:

— Ngày mai mình sẽ kêu thằng nhóc ấy vào chơi chung với ban nhạc.