thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Bài học im lặng | Giấc mơ của bút chì | Yêu | Báo đóng lầm | Mộng | Giảng viên
(Diễm Châu dịch)
 
BÀI HỌC IM LẶNG
 
Hễ khi nào một con bướm
tình cờ gập đôi cánh
quá mạnh --
thời có tiếng kêu: làm ơn im lặng!
 
Ngay khi một chiếc lông
của một con chim hoảng hốt
xô phải một tia nắng --
thời có tiếng kêu: làm ơn im lặng!
 
Như thế đó con voi học được cách
bước đi không tiếng động
trên cái trống,
và con người trên trái đất.
 
Cây cối trên những cánh đồng
mọc lên câm nín
như tóc
dựng đứng trong kinh hoàng.
 
 
GIẤC MƠ CỦA BÚT CHì
 
Khi bút chì cởi quần áo đi ngủ
y nhất quyết
ngủ ngay đơ
và thật đen tối
 
y được hỗ trợ trong quyết định ấy
với sự cứng cỏi bẩm sinh
của tất cả những thứ lõi trên thế giới
lõi xương sống của bút chì
gãy được chứ không thể bị uốn cong
 
y sẽ không bao giờ mơ tới
những lượn sóng hoặc tóc
chỉ mơ tới một người lính đứng nghiêm
hay những cỗ áo quan
 
những gì có chỗ đứng nơi y
thời thẳng
những gì ở ngoài y thời cong queo
ngủ ngon
 
 
YÊU
 
Tôi đã tin:
một cái cây được hôn
thời không rụng lá --
nhưng lá vẫn rụng
từ cây cối
được ta hôn.
 
Một dòng sông
được một bàn tay si tình âu yếm
thời sẽ không trôi đi --
nhưng sông vẫn trôi
vào sương mù.
 
Trong cảnh vật của tôi
có những lầm lẫn về màu sắc và mùi hương
thế nhưng tôi bao giờ
bao giờ cũng yêu mến
những gì không ngừng
thay đổi.
 
Như một trái bóng vàng
nó chạy trước mặt tôi:
gần lại hoài hoài,
Trái đất tôi
yêu dấu.
 
 
BÁO ĐÓNG LẦM
 
Tiếng kêu
khiến láng giềng xuất hiện
rồi xe cứu thương
và cảnh sát
 
Nhưng đá mặt đường vẫn lăn đi trong trẻo
không một bàn tay nào vấy máu
không một trái tim nào lãnh đạn chì
 
Họ tản mác
loan báo rằng báo động lầm --
 
Như thể chỉ có máu và chì
mới phát hiện cho thiên hạ
nỗi thống khổ của con người
 
 
MỘNG
 
Giấc mộng kinh hoàng nào
đã khiến nhà thơ
nhảy ra khỏi cơn hôn miên
như một con nai từ khu rừng hực lửa?
 
-- Ấy con bướm trong ẩn dụ của ông
đã che phủ ông bằng đôi cánh
 
và cái nắm cửa ông từng mô tả
giựt mạnh.
 
 
GIẢNG VIÊN*
 
có một thời để mở mắt và gấp chiếc giường lại
thời để khoác chiếc áo và rũ bỏ giấc ngủ
thời của bánh xà-bông nghế ngái và làn da chưa tỉnh hẳn
thời của bàn chải tóc và của những tia sáng lấp lánh trên tóc
thời của những ống quần thời của dây giầy thời của nút áo
của đôi vớ khuyết của chiếc dép êm đui mù
thời của cái nĩa và của con dao thời của xúc-xích và hột gà luộc
thời của tầu điện thời của cô lái xe thời của chú công an
thời của chào buổi sáng và thời của từ biệt
thời của củ cà-rốt hạt đậu và rau ngò
của súp cà-chua và thịt băm với khoai lang tây
thời của bó giò con gà quay và phóng thích những tốc độ bị cấm của suy tư
thời của một chiếc vé xi-nê hay một chiếc vé để tới không đâu hết
có lẽ tới một dòng sông có lẽ tới một đám mây
rốt cuộc có một thời của những mi mắt khép lại và chiếc giường lật ra
thời của quá khứ hiện tại và tương lai
thời hiện-tại-lịch-sử và thời đại-quá-khứ **
thời đã qua hoàn toàn và thời đã qua một nửa
thời xoay từ bức vách qua bức vách
 
 
-------------------------
Ghi chú của dịch giả:
* Tựa đề mượn trong Cựu ước: Ecclesiastes (Kẻ giảng dạy).
**Bản Anh văn: «praesens historicum» và «plusquamperfectum».
 
TYMOTEUSZ KARPOWICZ, nhà thơ Ba-lan, sinh năm 1921 gần Vilno, nay là thủ đô Lituanie. Xuất bản tập thơ mỏng đầu tay Gorzkie źródła (Những mùa xuân cay đắng) vào năm 1957, một tập thơ được coi như «không giống bất cứ những gì đã từng thấy ở Ba-lan kể từ khi (nhà thơ Ba-lan Boleslaw) Leśmian mất». Và theo Jan Darowski, một nhà phê bình Ba-lan, thì «mỗi tập thơ kế tiếp chỉ xác nhận tài năng độc sáng của Karpowicz». Năm 1972 xuất hiện tập thơ đồ sộ 400 trang của ông: tập Odwrócone śmiatło (Ánh sáng lật lại). Năm 1973, ông rời Ba-lan; và từ 1978, phụ trách môn ngôn ngữ và văn chương Ba-lan tại đại học Illinois ở Chicago, Hoa-kỳ. Từ đấy không thấy xuất bản một tập thơ nào mới...
 
Các bài trên dịch theo các bản Anh văn của Czesław Miłosz và của Adam Czerniawski.

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021