thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
HỒI TƯỞNG
 

1.   Hồi tưởng tháng Giêng

 
Trong chiếu chăn ẩm ướt
Mơ con đường hoa tầm xuân
Chạy qua nghĩa địa
 
Đã tản mát đồ cúng lễ đầu năm
Một bà già ốm dậy
Hé cửa cảnh giác nhìn
 
Chạy trốn trong chính bộ lông mình
Con cho mơ một ngày
Sang tận bên kia đường viền ánh sáng
 
Hy vọng đổ vô hồi
Vào tháng Giêng câm tiếng
Nhưng mùa xuân vẫn còn giấu mặt
Chỉ thả ra một cánh bướm thăm dò
 
Vào một ngày cuối Giêng
Người hàng xóm goá chồng
Trở về từ nghĩa địa
Cắm đầy hoa tầm xuân trong phòng ngủ của mình.
 
 
 

2.   Hồi tưởng tháng Hai

 
Đó là tháng sực nức mùi thuốc Bắc
Những ngón tay xanh nhợt mép giường
Và tháng Hai, đúng là tháng Hai, tôi nhớ tiếng khóc trong câu chuyện
Những đồng tiền bà tôi giấu dưới chiếu ố vàng
 
Trong bóng tối ấu thơ, tôi cần giọng nói
Từ góc buồng ẩm mốc của bà tôi
Cây đèn của ký ức ốm đau cạn dầu và sợi bấc
Bò đến sát tai tôi nức nở nguyện cầu
 
Đó là tháng bà tôi đòi cắt tóc
Cha tôi mang tóc bà tôi chôn xuống cánh đồng
Cỏ mộ tóc tốt tươi trong bóng tối
Tôi trốn bà ra khóc tóc bà tôi.
 
Đó là tháng có tiếng ho vỡ đờm trong cổ họng
Tôi thấy ngôi nhà xưa dựng bóng cuối khu vườn
Mùi thuốc Bắc tự tin bay ra từ bếp lửa
Sống lại người đàn bà chết yểu tự ngàn xưa.
 
 
 

3.   Hồi tưởng tháng Ba

 
Giờ vẫn nghe rì rầm
Lời kể chốn thôn quê buổi tối
Ngôi nhà trắng chập chờn
Giữa những ngôi nhà trắng
 
Mẹ tôi viêm đại tràng mãn tính
Chập chờn hai mươi năm
Người thường mơ thấy ngôi nhà
Treo đầy tã lót
Nhưng không sao nhớ được
Con đường dẫn người trở lại
Ngôi nhà người đã sinh tôi.
 
Bằng trí tưởng tượng
Tôi tìm ngôi nhà ấy
Chỉ thấy bạt ngàn nhà hộ sinh
Và những tấm tã lót
Phơi rợp bầu trời
Xếp dọc mọi nẻo đường
Những bọc trẻ sơ sinh đánh số
 
Để chống lại sự tò mò
Của chúng ta,
Vào mỗi tối
Khi chúng ta chợp mắt
Có người đi quét vôi tất cả những ngôi nhà.
 
 
 

4.   Hồi tưởng tháng Tư

 
Rền vang những cánh đồng, buổi bình minh đất đai
Tôi thấy mùa loa kèn sinh ra dưới vòm trời bất diệt
Chúng ta đợi quá lâu một cái chết sống lại
Những nhạc công yếu già lần lượt bỏ đi.
 
Im lặng như chưa từng có gì sinh ra trên đất đai này
Rồi ngôi nhà dựng lên như chợt nhớ, rồi suốt đêm gió thổi
Những đồng tiền xưng tên trong lễ rửa tội
Đủ mua một phao dầu cháy hết đêm nay?
 
Tất cả những gì còn lại giờ nghiêm trang trong nghi lễ của mình
Tôi ôm chặt cây kèn đứng sau rèm sáng
Xa xăm trên cánh đồng, những nhạc công tóc bạc
Thèm được chơi lần cuối cùng bên miệng vực sâu
 
Mọi con đường tháng Tư biến mất chỉ còn lại một
Tôi đứng trên con đường này và quanh tôi bạt ngàn những cây kèn cô đơn
Tôi phải chơi thay những nhạc công đã chết
Và những cây kèn bị lãng quên trong bóng tối cánh đồng
 
Những cái tên đều đều vang lên trên mặt đá hoa cương rồi đời đời im lặng
Tôi nhìn thấy hàng cây mới trồng trên bến bờ của thế gian
Một ngôi sao bay về đậu lên trên trán
Ánh sáng chan hoà chảy trong máu xương tôi.
 
Đêm rền vang tiếng thử hơi của những cây kèn
Tôi là nhạc công sót lại cuối cùng bước dần ra phía sáng
Trong nghi lễ của đất đai, của bầu trời, tôi nâng kèn, ngước mắt
Tất cả những cánh đồng loa kèn bùng nổ – Bình Minh.
 
 
 

5.   Hồi tưởng tháng Năm

 
Một giọng nói sợ hãi vừa được nhắc lại
Trong ngôi nhà đầy bóng tối tháng Năm
Em mang về những bông hoa từ cánh đồng xa lắc
Tiếng nước đổ vào bình gốm vang lên nức nở đều đều
 
Trong bóng tối những bông hoa như người thiếu máu
Với đôi mắt mệt mỏi nhìn thẳng vào chúng ta
Mùi hoa gắt tràn ngập căn phòng làm anh chợt nghĩ
Chúng ta sẽ được tiễn đưa trong buổi tối này
 
Một cánh hoa rụng xuống và anh nghe có tiếng người vật ngã
Rồi vang lên tiếng rên rỉ đôi môi chảy máu
Nơi cửa sổ nhô lên những cái bóng
Cùng tiếng huyên náo to dần của những gốc hoa
 
Bóng tối xóa chúng ta mỗi lúc một mờ
Và không ai có thể dễ dàng đánh vần được chúng ta
Đó là ngày thứ 31 của tháng Năm mà chúng ta không biết
Ai đó trong hai ta đã khóc về nhầm lẫn này
 
Nhưng có một người hiện diện vào suốt đêm thứ 31
Của những tháng Năm không thừa thiếu một ngày
Người bước vào ngôi nhà với bó hoa bóng tối
Trong trang phục chỉnh tề nằm xuống giữa hai ta.
 
 
 

6.   Hồi tưởng tháng Sáu

 
Lúc ấy chúng ta đang đi trong khu vườn bệnh viện
Choán đầy bóng tối và hơi nóng mùa hạ
Từ lùm cây rũ rượi đom đóm bay ra
Thoa chút sáng lên mặt hai ta tựa lâu rồi cách biệt
 
Bệnh nhân rời những căn phòng đổ vào khu vườn
Quanh chúng ta bồng bềnh những bóng trắng
Cả khu vườn đầy người nhưng lặng im như chết
Chúng ta lướt qua những linh hồn và cúi đầu chào
 
Những chùm bạch đơn bị kích động bởi hơi nóng
Chầm chậm duỗi mở những cánh và vươn dài
Một bệnh nhân nhợt nhạt đi qua và khuất sau bụi cây
Như thể những chùm hoa vừa chộp lấy, nuốt chửng
 
Những bệnh nhân mỏi mệt lần lượt ngồi nghỉ
Trên ghế đá lặng im chờ gọi tên mình
Chống lại sự hoảng loạn, gương mặt em bất động
Chúng ta đi mãi quanh bốn bức tường như tìm lối thoát ra
 
Suốt những đêm tháng Sáu ấy khu vườn phủ đầy vải trắng
Đe doạ bởi tiếng một con chim đột ngột thét lên
Một chiếc xe cáng chở xác chết lướt qua khu vườn lăn về phía nhà xác
Như một chuyền tàu hết chỗ bỏ quên ta.
 
 
 

7.   Hồi tưởng tháng Bảy

 
Chúng ta nằm bên nhau cắt chéo chiếc giường
Những cái cây bị quật đổ sau bão
Trong giấc mơ anh thấy những gã thợ xẻ đeo mặt nạ
Đang bật những dây mực dọc thân thể chúng ta
 
Trong im lặng tuyệt đỉnh, những gã thợ
Xẻ chúng ta thành những tấm thẫm đỏ
Lưỡi cưa chạy qua chúng ta loé lên ánh chớp
Và mùn cưa phun lên từng chùm pháo hoa
 
Chiếc giường biến thành xưởng gỗ, những mảnh đời sống chúng ta la liệt
Rồi biến thành giường tủ, bàn ăn và những cỗ áo quan
Chúng ta hiển thị mọi nơi, những cái cây không nhận ra chúng ta
Và bản thân chúng ta lúc đó chỉ còn là một ký ức câm điếc
 
Những gã thợ xẻ không bao giờ nghĩ
Chúng ta có thể sống lại trong mùn cưa, phoi bào và những đoạn gỗ thừa
Và thế chúng ta được ném vào lửa, chúng ta bốc cháy
Trong cuộc hoả hoạn này đời sống chúng ta phô bày
 
Rồi trong chiếc áo quan gã thợ xẻ được đưa đi khỏi xưởng gỗ
Dọc con đường dựng lên bởi những hàng cây
Chấp nhận lời cầu xin của gã trong bản di chúc
Chúng ta không tháo chiếc mặt nạ ra.
 
 
 

8.   Hồi tưởng tháng Tám

 
Giữa tháng Tám cây thị vàng rũ rượi
Như người ốm nhiều năm không tìm ra bệnh.
 
Một hoàng hôn xưa tôi đứng nhìn cây
Không đủ sức bỏ đi không can đảm đến gần
 
Bầy dơi xoè những đôi cánh không lông vũ bay về và kêu rít lên
Hương thị lượn lờ, thều thào tiếng gọi
 
Những con dơi say thị treo trên cành từng búi
Tôi thấy ốm đau tràn ngập khắp khu vườn
 
Những vỏ thị dán hoa dọc bức tường sắp đổ
Mấy mươi năm mê sảng vẫn bay về
 
Trong đau ốm bước đến một chú bé
Đứng nhìn cây thị vàng rũ rượi trong đêm.
 
 
 

9.    Hồi tưởng tháng Chín

 
Chúng ta không thể tìm thấy dấu vết quen thuộc
Của thành phố trong buổi sáng mù sương
Những hàng cây biến mất, những ngôi nhà biến mất
Biến mất những con đường cùng với biển chỉ đường
 
Trong nỗi sợ hãi biến mất những thói quen
Tất cả quờ tay lần tìm một bức tường
Trước mặt là người quen mà chúng ta không biết
Thời tiết thay đổi đột ngột xoá mất đôi mắt chúng ta
 
Trong sương mù cất lên một giọng nói
Một giọng nói khác và một giọng khác nữa
Hoảng hốt hỏi nhau về con đường vẫn thường đi
Nhưng chúng ta đều là những người mù trong buổi sáng ấy
 
Có một người mù ngày ngày vẫn đi qua thành phố
Dừng lại nói cho chúng ta nghe về con đường
Nhưng chúng ta không sao hình dung được
Con đường trong ngôn ngữ của trí tưởng tượng giữa bóng tối
 
Trong lúc chúng ta loay hoay và nguyền rủa thời tiết
Người mù bước đi thong thả giữa hai hàng cây
Chúng ta cố ngước mắt kiếm tìm dấu vết
Và lạc ngay trước cửa ngõ nhà mình.
 
 
 

10.   Hồi tưởng tháng Mười

 
                                                                Tặng em Triệu
 
Không nhìn thấy gì trên bầu trời đen thẳm nhường kia. Nhưng chúng tôi biết mây đang bay. Gió đêm mở ra một đại lộ và sớm mai sẽ biến mất. Mây đang bay, chúng tôi nhận ra và muốn kêu lên.
 
Đứa em gái út của chúng tôi ốm đau, nặng nhọc thở trên giường. Nó gọi một cái tên xa lạ. Và cái tên vang lên trong đêm làm chúng tôi hoảng sợ, làm chúng tôi hy vọng.
 
Một đám mây khổng lồ ấm như mẹ chúng tôi bay thấp chạm vào nóc nhà. Em chúng tôi cựa mình đòi chơi ô ăn quan.
 
Tất cả những ngôi nhà trong làng đã chạy trốn vào đêm. Những ngôi nhà mang theo những người đàn ông, đàn bà và những con chó hay sủa gió của họ. Đêm tháng Mười đi từ phía cánh đồng và biến mất trong giấc ngủ người lớn tưởng không bao giờ tỉnh dậy. Chỉ còn lại ngọn đèn tháng Mười câm lặng. Và chúng tôi, những đứa trẻ, ngồi nhìn em mình thở. Chúng tôi không thuộc được một lời cầu nguyện nào.
 
Nhưng đêm ấy chúng tôi nghe có bước chân đi qua cánh đồng về phía ngôi nhà. Tiếng gõ cửa sẽ vang lên như một lời ban phước. Chúng tôi vặn to đèn và vẽ bàn chơi ô ăn quan trên nền nhà chập chờn ánh sáng. Chúng tôi đỡ em gái chúng tôi ngồi dậy. Và tất cả nhận ra mây đang bay, ấm như giọng nói của Người trong thế giới vĩ đại của tháng Mười.
 
 
 

11.   Hồi tưởng tháng Mười Một

 
Trong ánh trăng buốt lạnh vọng về tiếng gọi
Một cái bóng lướt trên những luống cày khô trắng cánh đồng
Vừa xa lạ, vừa thân quen, vừa xua đuổi, vừa cố nhớ
Ánh trăng như đóng băng. Cái bóng dừng lại, nhìn về
 
Phải đó là cơn mê hay sự bất ổn những dây thần kinh
Giấc ngủ tháng ngày này thường đi khỏi chiếc giường hạnh phúc
Không có gì biện hộ cho tiếng gọi ấy
Cái bóng mỗi đêm lại đến gần hơn
 
Máu nổi loạn và thúc ép các giác quan
Ta dâng mười ngón tay ngắm nhìn run rẩy
Một nỗi nhớ suốt đêm làm ta sợ hãi
Cổ họng ngứa nóng khủng khiếp, toàn thân như sốt phát ban
 
Lung lay những đồ vật trong phòng. Bóng tối nặng nề
Xa kia, trên cánh đồng, thêm những tiếng rên rỉ
Ai đó nức nở bên ta nói lời từ biệt
Và đột ngột ai đó nói về bữa tối với bát đĩa sứ.
 
Ta đi lại trong phòng như trốn chạy ngoài kia
Và như muốn đến gần. Nhưng xác thực hơn tất cả
Lúc này bao diêm trong tay và trên bàn cây nến
Ta như loài người tìm ra lửa ngày đầu.
 
Giờ chỉ còn đêm lặng câm trong ánh trăng lạnh buốt
Những đồ đạc trong phòng lần lượt ngủ lại
Và khi tôi ngước nhìn tôi trong chiếc gương của đời sống này cái bóng bỏ đi
Về cuối cánh đồng liền chân trời sắp sáng.
 
 
 

12.   Hồi tưởng tháng Chạp

 
Đột ngột hiện lên
Những cái cây tháng Chạp
Như chữ viết người Trung Hoa.
 
Bay về một con quạ
Trong hoàng hôn. Đậu im lìm.
Và những cái tai sợ hãi
Biến mất trên cánh đồng.
 
Con đường đất xám không nơi ẩn náu
Như trước vành móng ngựa
Người đàn ông ra đi, chìm xuống nơi đầu dốc
Không bao giờ mọc lên.
 
Lúc ấy ngôi nhà lưng đồi
Tối dần như một con quạ
Và những cái tai sợ hãi
Rụt rè nhô lên.
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021