Nhắc đến Ernest Hemingway, người ta thường nghĩ đến một tiểu thuyết gia và một người viết truyện ngắn kiệt xuất, đoạt giải Nobel văn chương năm 1954, tác giả của các tác phẩm nổi tiếng khắp thế giới như Mặt trời vẫn mọc (1927), Giã từ vũ khí (1929), Chuông nguyện hồn ai (1940), Ngư ông và biển cả (1952), Tuyết trên đỉnh Kilimanjaro (1961), v.v. Đó cũng là người có một phong cách văn xuôi tuyệt đẹp và hàm súc thường được ví như những tảng băng mà phần chìm, phần ý nghĩa mới là phần chính.

 

Ít người biết Hemingway còn là một nhà thơ xuất sắc. Ông làm thơ khá sớm, được nhiều đồng nghiệp khen ngợi, nhưng ông cũng bỏ thơ sớm nên không thu hút được sự chú ý của quần chúng. 18 năm sau khi ông qua đời, gia đình ông mới tập hợp các bài thơ của ông và xuất bản dưới nhan đề 88 Poems vào năm 1979. Trong số 88 bài này, có 47 bài còn nằm trong bản thảo, chưa bao giờ được đăng ở đâu cả. Điều đặc biệt là có đến 73 bài được viết vào năm 1929, lúc Hemingway 30 tuổi.

 

Bài “Yêu sách của thời đại” dưới đây được Hemingway sáng tác vào năm 1922. Một số nhà nghiên cứu cho nó được nảy sinh chủ yếu từ cảm hứng khi đọc bài “Hugh Selwyn Mauberly” (1920) của Ezra Pound. Nhưng chủ đề của bài thơ thì khác, nó thể hiện cảm giác bất mãn của Hemingway trước sự mâu thuẫn giữa yêu sách và cấm kỵ của xã hội ở Tây phương sau cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

 

Mặc dù bài thơ được viết cách đây gần 100 năm, những mâu thuẫn giữa yêu sách và cấm kỵ mà Hemingway diễn tả có lẽ cũng là những gì giới cầm bút Việt Nam đang trực tiếp cảm nhận. Có khi ở Việt Nam sự mâu thuẫn ấy còn gay gắt và dữ dội hơn cả thời Hemingway còn trẻ.

 

Phan Quỳnh Trâm

--------------------

Dịch từ nguyên tác “The Age Demanded”, trong Ernest Hemingway, 88 Poems, edited by Nicholas Gerogiannis (New York: Harcourt Brace Jovanovich, Inc., 1979).

 

 

Một truyện rất ngắn  (truyện / tuỳ bút) 

[21.07.1899 - 21.07.2008: KỶ NIỆM SINH NHẬT ERNEST HEMINGWAY] Vào một xế chiều nóng nực ở Padua, người ta khiêng chàng lên nóc bệnh viện và chàng có thể nhìn thấy thị trấn ấy từ trên cao. Có những con chim én liệng ngang bầu trời. Một lúc sau, đêm đến... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)