Đã gần một năm; chòm Song tử ** đang lên

và không một dấu hiệu nào của cha.

Thân xác cha, được tắm gội bằng những giọt nước mắt ngầm,

là một bản văn viết lại của ký ức con:

trước hết là những phụ âm sạn sỏi lấm tấm

rồi, trong một màn sương mỏng, những nguyên âm.

Họ bảo sao, các kiến trúc sư của thế giới dưới lòng đất,

khi thấy tấm thân co rút lại,

những vết sẹo, những đường mạch bị dập vỡ của cha?

Họ có đưa cả cha nữa đi một chuyến chót trên Đường Vòng của họ

từ chỗ sống hướng tới cõi Tự nhiên?

Họ đã cho cha thấy hay chưa

gian phòng lớn của các Nguyên tố?

Cha đang làm gì ở đấy,

cộng thêm vào với cái im lặng khoáng vật,

như, vào một thời khác,

cha đã là một phần của tiếng la hét ở những vận động trường lớn?

Đôi mắt cha đã quen với những dấu hiệu của bóng tối?

Cha đã đọc ra được hệ thống mật hiệu của mưa?

 

Phải chăng lúc này cha là một người của bọn họ?

 

Đã gần một năm và chòm Song tử đang lên:

một ký hiệu của không trung.

Làm sao phiên dịch cho cha điều ấy, cha hiện ở đâu?

Hoặc làm sao những chữ này của con

mỗi lúc một tỏa thêm mùi đất?

 

 

 

 

Bên trong khoảng không gian sau trán tôi

chả có gì xảy ra đã bao đời.

 

Ấy một vùng bình nguyên bằng phẳng nhẵn nhụi không một rặng núi:

một vùng sa mạc; và có một cây cầu nhỏ hẹp trên đấy

 

kéo lê một hàng dài nhẫn nhục

các từ với sự bình thản thật đạo đức;

 

không một từ nào la thét hay bước ra khỏi hàng

trong cõi thiên đường tưởng tượng này của tôi, cõi thiên đường

 

được dựng xây theo những phương án chặt chẽ gọn gàng

không phản loạn, nghiến răng căm tức hoặc mơ màng,

 

cõi sa mạc của tôi bằng phẳng nhẵn nhụi không một rặng núi

với một cây cầu rất nhỏ hẹp xáp lại.

 

Trật chân một bước là tiêu vong tàn phế,

những từ nào lìa bỏ vị thế –

là những tên phiến loạn năng nổ bị ghét bỏ,

những từ không tìm được chỗ

hoặc mắc kẹt ở một nơi chúng không thể đối phó:

 

vì chúng, tôi đã mở ở bên dưới

(nhưng ấy cũng chỉ là ở trong đầu óc tôi thôi, hẳn bạn cũng thấy)

một lò sát sinh nơi các từ xấu tới.

 

Một nơi mổ xẻ phụ âm như thế đó, một cuộc tàn sát như thế đó –

máu xanh lội trong bùn như nước

 

dưới cây cầu nhỏ hẹp chúng cất bước

tới miền Si-bê-ri nhỏ bé trong đầu óc tôi.

 

 

 

Hãy để tôi viết về thực tại

với đôi mắt nhắm: nghĩa là,

bị dồn trở lại tháp ngà

mà tôi (nào, ta bắt đầu – đập, phá)

mới vừa triệt hạ.

Tôi là một công nhân với đầy đủ tư cách

trong nhà máy chế tạo ảo tưởng của tưởng tượng,

một trưởng toán trên đường dây khôn tả

sản xuất những tính từ tột bực.

 

Này, các người những hy vọng, các người, những ngọn núi dốc sắt thép!

Hãy chứng kiến sự khai sinh, nhân danh các người,

của những từ ngay thẳng, ngỗ nghịch của tôi

bọc trong chiếc mũ trùm xám của chúng

hoàn tất với đầu óc, hoàn tất với tôi,

với máu tôi trong đường mạch của các nguyên âm;

và coi kìa ai đang nhảy luân vũ tiến tới chúng:

ấy ông Chánh sở Vệ sinh

cầm bình xịt thuốc thơm làm dịu không khí

và ông Giám đốc Nghệ thuật Trang trí

với một vài mẫu thêu mới.

 

Này, các người những hy vọng còn nguyên vẹn, các người những ngọn núi dốc sắt thép!

Nhân danh các người, nhân danh sự lạc quan kinh niên

là nguồn giải thoát của chúng ta,

tôi tiếp tục khước từ đặc ân này

tấm vé miễn phí cho một chuyến đi

được điều khiển bằng khinh khí cầu

từ trên ấy ta nhìn thấy mọi sự

với tỉ lệ một trên 23 triệu;

nhân danh các người tôi sẽ tiếp tục

viết về thực tại

một thực tại tiếp tục diễn ra theo cách thức vẫn thấy.

 

 

 

Tôi đã mơ thấy mình làm việc như một kẻ tôi tớ

trong một hầm sư tử:

nghĩa là, tôi quét dọn, tôi cho bầy thú ăn –

hoàn toàn tự ý, từ lòng bàn tay tôi;

phải, từ bàn tay mà tôi dùng để mơn trớn con tôi;

hoàn toàn tự ý, từ bàn tay mà tôi dùng để viết

thứ thi ca bình thản, sáng rỡ ấy.

 

Tôi đã mơ cùng một chuyện nhiều lần;

tôi đã quen với giấc mơ không tài nào hiểu được ấy,

hệt như tôi đã quen với bản thân tôi;

hệt như ta quen với tiếng ồn,

với sự trống vắng tình yêu,

với những câu hỏi lặp đi lặp lại thật phi lý

mà vẫn không nhận được lấy một câu trả lời.

 

Kỳ cục thay giấc mơ kia vẫn trở lại y hệt.

Ở mọi giây phút tôi biết sự kinh hoàng là giả dối;

rằng nó đã được viết thêm vào cốt truyện,

rằng chả có gì xảy ra cho tôi,

rằng cảnh tôi đòi của tôi trong hầm sư tử sẽ tan biến

như một bụm khói

nếu tôi chống lên được một mu mắt.

 

Vào buổi sáng mọi sự lại có vẻ hệt như trước.

Chính bản thân tôi có lẽ cũng vẫn vậy;

có điều là bây giờ đôi lúc tôi không còn biết

có phải bàn tay lúc đêm hôm cầm miếng thịt máu me

thực sự là bàn tay tôi cầm viết.

 

 

 

Đứng lên áp bức tường, thật sát,

với hai bàn tay em ép thẳng vào, khuôn mặt em dán chặt vào,

hơi thở em quay trở lại hai cánh mũi,

với bóng tối ẩm ướt đè nặng -

một bước, một ngày; một bước nữa, một ngày nữa –

chắc chắn là ở đây.

Phải, nó đây rồi, khung cửa sổ,

hình chữ nhật xám của nó.

 

Với hai bàn tay đầy phấn em vuốt ve mặt kính

như em vẫn vuốt ve đôi bờ vai anh, bắp vế anh.

Ôi làn ánh sáng thật rẻ, thật màu mè nào từ bên ngoài sẽ tới,

tiếng xôn xao nào của nhựa sống cháy bỏng!

Hãy hình dung những gì em có thể sáng chế trong lúc anh vắng mặt:

một trận mưa rào, một công viên Anh

qua đó những con chó săn chạy

với những bước nhảy vọt thật xa;

trời, phiến đá xám của trời

được hơi thở em nâng đỡ;

một ngọn đồi nho nhỏ ở phía sau

không biết tới mọi luật phép phối cảnh cổ điển;

một bãi tha ma bằng chì

bị những dấu chấm than ảo não tí hon tràn chiếm.

Còn biết bao điều khác có thể có ở bên kia khung cửa

mà em không có can đảm đập phá

nếu em không mở được –

cái khung cửa mà chính em đã vụng về vẽ

bằng phấn

trên bức tường.

 

 

 

Mùi mùa đông –

mùi gỗ mục, mùi bóng tối, mùi nước mắt

mà những đoạn tròn cuối là những trái cầu nho nhỏ;

một dòng chậm rãi nơi độc dược chảy

vào những gì đã từng tinh khiết – tốt hơn cả là đừng nên biết;

một cuộc sống bỗng dưng bị chận lại trong mạch máu,

một vết thương mở ra không đớn đau,

một tiếng thét bị bóp nghẹt trong những kiện tơ thô,

một mất mát mới thêm vào mất mát.

Mùi sợ hãi, mùi cây cỏ sẽ chết,

mùi bùn đất bôi lem luốc lên trời.

 

 

 

Tôi không còn viết được nữa.

Họ đã gắn một mảnh vải

lên đầu óc tôi.

Họ đã cắm một cây dù lên đầu óc tôi.

 

Những nan dù

xuyên qua mạch máu tôi

mỗi lúc một sâu

phân chia phần chất liệu cao quý

thành những khu chính xác.

 

Tôi không cảm thấy đau, tôi không đau khổ,

nhưng

giá trời mưa cho!

Ít ra cũng phải có ai đó cầm bình tưới

đứng trên người dẫn đạo

để cả họ lẫn tôi đều có

một cái cớ biện minh,

lúc này

khi những từ ẩm ướt

vừa mới leo lên miền giấy khô,

vừa mới biết lê thân

qua vùng sa mạc trắng

có thêm được những cơ quan phụ thuộc mới.

 

Cả đến những cơ quan mới ấy

cũng khiến tôi hãi hùng

với khả năng lạ lùng của chúng

đối với chuyện thích ứng.

 

 

 

Với chính hai tay tôi, tôi đã tạo ra nó,

món đồ đựng độc nhất này;

với chính hơi thở của mình

tôi đã hoàn tất mọi đường cong của nó

như một người thổi pha-lê bậc thày

danh tiếng nhất

cho đến khi sự sống nẩy đập nơi những đường mạch

mỗi lúc một mơ hồ; chỉ còn là một thoáng rung rinh.

«Một món quà thật buồn cười» người tôi yêu nói,

và vỗ nhẹ chiếc ly mỏng manh;

anh vỗ nhẹ bằng bàn tay anh

để thử phẩm chất nó,

để xem nó có thật đáng

để mắt tới.

«A» anh nói, chấp nhận món quà tặng,

đập nó nát tan

thành những mảnh nhỏ,

«em hãy ngoan nào; làm ơn

giẫm chân không lên đó –

như thế này này, cưng; phải, đúng thế đó.

Nhưng lúc này em hãy cẩn thận, mỉm cười nữa,

và nhất là đừng chảy máu!»

 

 

 

Anh ấy nói:

«Em coi chừng kẻo bị cảm lạnh;

và cả đến hiệu đèn xanh

ở đèn đường ngã tư

đôi khi cũng lầm lạc.

Mùa thu này

có thể làm mắt em bỏng cháy

với những chùm lá đỏ.

Em biết rằng anh khổ khi em khổ.

Em hãy cẩn thận giữ gìn sức khỏe –

hãy chạy mỗi ngày một vài giờ;

hãy mua cho em hai cái khăn quàng bằng len;

và nhất là đừng chết, đừng chết.

Hãy coi chừng các thứ phốt-phát,

đồ sắt, cân điện giải;

hãy xa tránh bóng tối, sự sợ hãi,

những xúc động; và nói chung

hết mọi sự mà em nghĩ là có thể

hại đến em.

Em biết rằng một ngày kia, thật sớm

anh chắc chắn sẽ cần

hoàn toàn truyền đổi

lấy máu em.

Nhưng lúc này em hãy bình thản, nghỉ xả

và hãy hỏi anh bất cứ điều gì em thích.»

– «Anh có yêu em không?»

– «Không.»

 

 

 

Ảnh đã mất thân hình lực sĩ hoàn hảo;

thái dương ảnh vang dội một tiếng cồng.

Ảnh không còn là người thắng cuộc được tiền định

mà chỉ là con súc sắc mà chính ảnh đã phóng ra.

 

Ảnh muôn đời là một chủ từ,

vô tình, buồn chán do vị thế của ảnh;

rất nhiều khi ảnh cũng là

thuộc từ của thân xác tôi phiền muộn.

 

Mọi trận đánh dường như đều thắng lợi

thế nhưng cuộc chiến đã tàn bại ngay từ trước.

Ảnh xê dịch, mà không biết thế, tươi cười và bừng cháy

qua cái vòng từ ngữ, nó trói cột

 

và bó ảnh lại như một tấm áo của kẻ lớn quá mau

mà đôi lúc ảnh bắt buộc phải mang.

Ảnh là pho tiểu thuyết khiến tôi mê mải

và dòng máu buồn của nhiều bài thơ.

 

 

 

Tôi luyến tiếc một mùa thu đã qua

với mùi cây rừng

với sự sống trào ra qua đám lá

hướng về những mình rễ, đổ xuống lòng đất –

một mùa thu cay đắng, thực sự được cảm nghiệm

nhiều hơn trong hồn, nhiều hơn

trong ngôn ngữ.

Mùa thu hiện tại này

có mùi chết chóc

mùi trang cảnh bằng bìa và mùi giả dối.

Mùa thu này,

hồn tôi, người có biết là gì không?

Ấy là một buổi tổng diễn tập

cho một mùa thu từng xẩy ra

và tôi đã quên mất

diễn từ chủ cốt.

 

 

 

Đêm đêm em lang thang

qua những hội chợ lớn bầy bán ngựa

từ Anh quốc tới Tiểu Á,

nhưng con ngựa đặc biệt ấy

em không tìm ra ở đâu hết.

Em sẵn lòng trả mọi giá để mua nó cho anh

và đưa nó về lại với anh –

chàng trai trẻ sững sờ trên ngọn đồi

ở Z,

đã thấy khi đi ngang qua từ một toa tầu

sau gần năm mươi năm,

vẫn còn đó trong âm bản

của hình ảnh hai người lính

nắm lấy dây cương trong tay anh,

đôi bàn tay niên thiếu

hãi sợ

(em yêu cái cách thế của đôi bàn tay anh lúc đó).

Hình ảnh ấy mới in sâu làm sao

nơi võng mạc em,

hình ảnh em chưa từng thấy!

Sâu hơn cả mọi cuốn phim

về chiến tranh, với những thùng sơn

đỏ tía;

sâu hơn cả mọi cuốn sách.

Chuỗi hình ảnh liên tục ấy tựa như

định nghĩa tột cùng của mất mát

không thuộc thành phần của chính ký ức em

nhưng đã được thêm vào đấy

như một nhát lưỡi lê nóng bỏng

qua đường sinh –

ngựa và tuổi thơ giảm lần

trong bóng tối, trong địa đạo

bằng đá núi lửa đen của ký ức;

hai người lính không tên

chỉ vì cái hư danh vô bờ bến . . .

Từ Tiểu Á tới Anh quốc

bây giờ em lang thang hết đêm này tới đêm khác

qua những hội chợ lớn bầy bán ngựa

tới mãi tận đường viền mơ hồ

của buổi sáng,

tới mãi tận mép lề của

ngọn đồi ấy ở Z, hầu như

đã năm mươi năm,

ngọn đồi chưa bao giờ và sẽ chẳng bao giờ

thuộc về em, ngay cả

trong ký ức

nhưng đã được thêm vào đó

dứt khoát

như một vết sẹo bỏng cháy

qua đường sinh.

 

 

 

Trong bụng con ngựa

quân Hy-lạp uống rượu nho và chuẩn bị

chiến thắng.

Trước ngày chót

người thành Troie không biết

rằng ngày mai là ngày chót.

Cuộc Chiến Ba mươi Năm

cũng ở vào năm thứ ba mươi;

ngày áp chót

của năm thứ ba mươi

cả các binh sĩ nữa cũng không biết

rằng ngày mai là ngày chót.

Cuộc Chiến Một trăm Năm

ở vào năm thứ chín mươi chín;

ngày chót

của năm thứ chín mươi chín

các binh sĩ cũng thế

không biết rằng hôm nay là ngày chót –

thế nhưng

mùi chết chóc đã hiển nhiên

từ cách xa bao dặm:

mùi chết chóc

cũng gần với mùi ái tình

như màu tím với màu chàm

trong quang phổ ánh sáng.

 

Ở trước trái tim mi

một mặt đồng hồ bằng đá,

một kim chỉ phút

chẳng mấy chốc

cũng sẽ trở thành đá.

 

Màu chàm, màu tím:

mùi ái tình và mùi chết chóc,

hai con bướm sinh đôi

trong một con nhộng bằng đất sét.

 

Ở trước trái tim mi

một mặt đồng hồ bằng đá, một kim chỉ phút

đã trở thành đá.

 

Không phải hôm nay, không phải hôm nay, có lẽ ngày mai –

từ kia xoắn lại trong một co giật chót

ở khóe môi mím chặt.

Chất nhuộm đỏ tía, một vòi máu

dưới chiếc mặt nạ hoàn hảo của Pha-ra-ông*.

 

 

 

 

Một buổi sáng

cách đây đã năm ngàn năm.

Trong những địa đạo bằng đá

của cung điện,

ở về bên phải và bên trái viên ký lục:

những con sư tử của Ba-by-lon.

Viên ký lục chưa từng thấy mặt trời,

chưa từng thấy dòng sông

hay biển cả.

Lúc này ông nghiêng mình, viết

trên tấm bảng đá đen,

về mặt trời.

Ông miêu tả chi tiết thật tỉ mỉ

về cách thức dòng sông lớn trôi

ra biển.

Tên nô lệ đang đọc cho ông ghi chép

cả y nữa, cũng chưa từng

thấy dòng sông,

mặt trời, biển. Cả y nữa

cũng đã nghe nói về chúng –

từ một tên nô lệ khác

kẻ đã dán toàn thân vào một bức vách

cho đến khi đứt hơi thở,

cho đến khi máu trào ra,

cho đến khi thân hình y nhận được

ánh sáng từ bên ngoài

và tiếng thì thầm của dòng sông trôi

ra biển.

 

 

 

Tôi sẽ không thành công với môn học của tôi.

Ông thày nói

«Hãy miêu tả thác nước này

rực rỡ và uy nghi trong buổi mặt trời mọc.»

Tôi đứng trố mắt ra

trước tia nước èo uột mất máu

ri rỉ trong máng xối rạn nứt

và khiêm tốn nói «Tôi không thể,

tôi thật không thể.»

«Mi không có cánh» ông thày nói,

«cũng chẳng có lấy một mẩu vụn siêu hình.

Giờ, hãy lặp lại theo ta:

Màu trắng, rực rỡ, ánh sáng, pha lê.

(Hồ hởi).»

Màu trắng, rực rỡ – những từ thật xinh đẹp

với những vòng cổ bằng ren được hồ tươm tất

qua đó, hỡi ôi, với sự xấc xược như thế

thực tại nóng sốt xối ra

như máu qua một tấm băng đã khử trùng.

 

Luận cứ cuối cùng của tôi:

trên bãi biển mùa hè năm trước

diễn từ vĩnh biệt

của một người chết đuối được kéo lên bờ

chỉ là một dòng nước

xối ra từ hai buồng phổi của anh ta.

Chính mắt tôi đã thấy nó: không phải

những cánh hoa trong trắng, không phải

những cánh bướm phất phơ.

Nước hòa với máu chảy trên cát.

 

«Mi sẽ không thành công với môn học của mi»

ông thày nói, và đẩy tôi vào không gian

từ lầu bảy nhà trường.

Ông giả bộ không thấy.

Tôi giả bộ không chết.

 

 

 

 

 

M thay cho mạch nhớ – nỗi muộn phiền nho nhỏ,

cái túi như của loài đại thử mà tôi nằm bên trong

bị những thứ tinh hoa của trời lướt thắng:

những giống anh túc, cà diên, ngải sâm.*

Các thứ thuốc của cuộc giao hội lớn các thiên thể –

Hỏa tinh đỏ, đang lên,

M cây đinh ba

xuyên thẳng vào lõi cốt;

và tôi ở đây, trong những trái bong bóng bằng hơi,

trên những con đường của hơi độc, những căn buồng của thủy ngân.

Hãy cứ tiếp tục rắc hạt kê, tiếp tục rắc bột gạo, ôi

làm cách nào ta trở lại?

Ta đã lạc mất trong khu rừng những ký hiệu, những hạt giống

với cả ngàn căn nhà bằng bánh mật thơm mùi gừng.

Hi-hi, ha-ha, hãy cho tôi ngón tay của người qua những chấn song,

hãy cho tôi cái bài thơ mỏng manh ấy,

cái bài thơ không còn gia tăng trọng lượng;

hãy đốt lò lên, nhóm ngọn lửa rực đỏ –

sách vở phừng cháy; ngôn từ thời không.

 

 

M thay cho sự mầu nhiệm, ma thuật. Siêu-ngôn ngữ. Hello = anh yêu em

trong một thứ tiếng lạ xa.

Ký ức, một ánh chớp vắn vỏi cho ta thấy

những lỗ hổng, những vết nứt hãi hùng. Từ đấy vọt ra

những tà ma quỷ quái để bao quanh ta

bằng tiếng ré lên của chúng –

ngay lúc này, khi

chim chóc, thú vật và những trận mưa rào

đã xóa đi mọi dấu vết mà chúng ta để lại.

Ích lợi gì, tại sao ta lại phải quay về?

Tốt hơn là nên ở lại đây

trong bóng tối du dương êm ái,

trong ngọn lửa thiêu hủy không có Ký ức.

 

 

Chậm như sên.

Ngày lại ngày.

Chuyện tiên, những mảnh vụn vỡ tan tành

không thể nào tái tạo. Bụi đất

dưới đáy bức tranh;

gần như ngoài tấm khung,

một nhành hoa "Đừng-quên-em" cụt mất ngọn –

Lưu ly thảo. Đôi mắt không nhìn thấy nó.

Không nhận ra. Nó cũng chẳng làm nhức mắt.

Trên đường phố trắng, hoang vắng, đã khử trùng

cái chết vung vẩy tập vần.

 

 

 

 

Ôi tuổi thanh xuân tôi đã qua đi như thế nào, dưới mọi thứ hiệu kỳ –

những hy vọng đã nhạt nhòa, những câu cật vấn nho nhỏ,

một biện chứng pháp xoa dịu! Những bài thơ «kiểu cách» mong manh

mà vẻ rầu buồn không còn làm phật lòng ai hết.

(Nó có khiếu làm sao, thật là một đứa trẻ ngoan,

con nhỏ bụ bẫm này đừng bao giờ, đừng bao giờ, đừng bao giờ

lớn tới tuổi thanh xuân! Những bông hoa bằng chất dẻo dành cho ve áo

của một mẩu đời được xếp cẩn thận trên hàng kệ.)

Thế rồi tới cuộc nổi loạn nho nhỏ nặc mùi hy vọng ngây ngô, mùi dưỡng khí;

rốt cuộc sự hăm hở của tôi muốn nói ra một vài điều

bằng tên gọi. Nhưng «Có điều gì đây trong một cái tên? Một bông hồng

ta có gọi bằng tên nào khác chăng nữa cũng vẫn tỏa mùi thơm.»

Quả thế. Có một mùi đen tối trên chiếc thang máy

đưa tôi xuống dưới hầm ký ức;

một người tự động đã chiếm chỗ tôi, kiếm tìm

những cảm nghĩ khá hơn trong từ điển những danh từ tân nghĩa.

Với những ống tiêm lớn đầy nước mưa tôi muốn trị

căn bệnh máu trắng của cái xa lộ nhá nhem này.

Ở cuối đường xe đang chờ là bài thơ mà tôi truyền hơi thở qua,

buồng phổi xanh xao, mỏi mệt mà tôi trút chì lỏng.

Ôi tuổi thanh xuân tôi đã qua đi ra sao! Từ Những người Trẻ tuổi đầy Hy vọng

thẳng tới Đội Lão tướng: nỗi buồn phình ra của tôi thật không đủ

để mang tấm áo thung trong trận đấu giao hữu địa phương.

«Sáu bài thơ phong cảnh sắp một hàng bằng sáu mét vuông của thiên nhiên.»

Hư tưởng, cái võng khổng lồ ấy. Qua mắt lưới của nó,

như thể qua những chấn song, Trời nhìn xuống những gì đang xẩy ra ở đây trên trái đất.

Rồi hài hước, cơ may chót, cái bao tay bỏng cháy mà tôi đã cố dùng

để tháo ngòi nổ của trái lựu đạn to đầy ắp những sự cố.

Sự nổ bung – tiếng nện mạnh ghê rợn. Miệng núi lửa bao la – đường quỹ đạo

trên đó, một ngày kia, Thượng đế

sẽ liệng vô mọi cảnh trí khác.

 

 

 

Với tấm vé số không trúng Chúa nhật này trong ngăn kéo buổi trưa

em thử những bài tập nho nhỏ đưa vật nặng lên, ngay lúc này

khi mọi sự nhuốm màu chì hun nóng

tới một ngàn độ.

Thanh xuân, con kim tước nhồi rơm ấy

bay qua những vùng ngoại biên của ngôn ngữ.

Không một dấu hiệu

từ thân xác mà em cư ngụ bất chính

như một kẻ hành thương bị trật mắt cá chân.

Trên những trường đua Marathon cỏ dại đã mọc,

trong lúc ngọn hải đăng ở Mũi Hảo vọng

chìa những tấm vé tới Câu lạc bộ Người mù Tài tử.

 

Trên màn ảnh ký ức, thay vì anh,

là một lẵng trái anh đào tựa những tế bào quái gở –

ham hố, máu me,

một bức tĩnh vật kiểu biểu hiện.

Trên mặt phẳng đang mục nát của một cái bàn gỗ

tấm băng giấy quàng quanh một tờ nhật báo đã bị kiến tràn chiếm.

Trong loại «Chuyện Tình» là Tristan và Isolde*

in trên giấy 45 gam.

 

Với thanh kiếm ở trang 180 em rạch nát

tấm vé số không trúng ngày Chúa nhật này.

Với con thuyền ở trang 200

em tìm cách vượt Biển.

 

 

 

 

Mười lăm phút ở ga Ciulniţa

giữa hai chuyến tàu đầy những người làm lưới –

cũng đủ lâu để nhìn thấy trong mắt những phụ nữ lẻ loi

nỗi buồn tràn ngập ra sao,

nỗi buồn trôi chảy không ngừng ra sao

vào đám bụi giữa trưa này.

Ngợi khen các ngươi,

các hệ tuần hoàn trong máu,

vì, ai biết tại sao, các ngươi thi hành phận sự,

và ngợi khen ngươi, đại động mạch,

và ngươi, đường tử trong lòng bàn tay ta!

Một ánh đèn xanh lục:

báo hiện sự tê mê bắt đầu,

một lớp bùn phủ xuống

những mảnh từ tả tơi vô dụng trong đầu óc.

«Em-yêu-anh-em-yêu-anh»

trong lúc những vòng bánh lăn như điên dại,

trong lúc mọi bản năng triệu hồi mọi đại sứ

để trùng với cuộc khởi hành của chuyến tàu,

không có em, về biển cả.

«Nỗi buồn của người Slave,» anh nói,

trong lúc chạy kiếm thuốc điếu, một bình nước

nơi quán rượu tồi tàn,

chạy kiếm hai con thỏ bạc nho nhỏ,

bị hạ đã từ lâu, chết đã từ lâu.

«Nỗi buồn của người Slave,» anh nói từ cõi xa xăm,

từ sau một ngọn núi đột nhiên dựng đứng giữa đồng bằng.

 

 

 

 

Mây như một lọn tóc bóp nghẹn của mái tóc Định mệnh:

ánh mắt chăm chú uống lấy nó, con mắt chan hòa nó

thật vô thức.

Bên trên một lớp che, bên trên

cái mái nhà của thế giới

giữa mọi thứ hiểm nguy rắn chắc –

con mắt mi và bàn tay mi không tuân phục mi;

chỉ có thằng quỷ đỏ lừ nho nhỏ của mi

pha lê của thạch anh

ngọn đèn rọi sáng

trong bóng tối đầy khoái cảm.

 

 

Chữ. Những chữ cần mi, cần sự sống của mi,

cần không khí của mi

để bao phủ cái chóp băng này

một đỉnh cao trừu tượng

một vùng trắng xóa trên đó những dấu vết mi để lại là

chữ, chữ, chữ.

Không phải là chó sói tới tìm kiếm chúng, tàn hại chúng,

mà là chính tương lai mi

bị phóng trả về phía sau

như thể mi đang bước về quá khứ.

 

 

«Tôi ghê sợ» tôi nói trong đạm khí của giây lát

đang khiến tôi nghẹt thở.

«Mi bày đặt» họ bảo, vặn vòi hơi độc,

giả bộ tiếng nói của một bà mẹ, tô vào

những cảnh của tuổi thơ bằng thuốc màu nước –

võng mạc tôi, màng nhĩ tôi, những mảnh xương của tai tôi

vẫn điều hành tốt đẹp.

Hãy đi xuống, nhón bước mà đi,

hãy quỳ yên như thế!

Được, phải đấy. Một thức cây thiếu dưỡng khí:

triệu tập, hủy bỏ, chờ.

 

 

Những hơi thở ngắn, mỗi hơi thở một khó nhọc hơn;

đường viền đẫm nước mắt.

Sự sống trong những đường mạch cực nhỏ – một nơi họp chợ huyên náo,

những tên lái buôn trong đền thờ, ôi

cay đắng.

 

Mỗi từ là một vết nhơ

trên ngọn lửa đã khai sinh ra nó.

 

Bị vấy mực như thể bị vấy máu lạ xa

là suy tưởng tự viết ra này.

 

 

Bị đóng khung trong một tấm bìa sách,

bị đóng khung trong một khung cửa sổ mở, bên mép lề của nó

như một nhân vật của Tolstoy

tôi đứng

trong màu rực cháy của tấm áo đỏ,

thân hình tôi lôi thôi, xấc xược.

Một hình ảnh thú vị.

Dưới kia, mãi xa dưới ấy, một đám đông người và chó:

những tiếng la thét, đám lính chữa lửa, những tấm lưới chăng ra.

Thế nhưng đừng!

Hãy để nó phừng cháy.

Một hình ảnh thật thú vị.

Nhưng tôi chưa từng có

một tấm áo đỏ.

Nhưng tôi đang cắm chắc

trên tầng sát đất.

 

 

Với sức lực mỗi lúc một suy giảm, đứng dậy, đứng thẳng dậy

dưới lọn tóc của đám mây đang bóp nghẹt,

thiếu không khí, thiếu hơi thở.

 

Bị quăng vào lửa

bên trên vùng đất ấy, bên trên lớp đá băng của trang giấy trắng

không nguyên hơi thở

mà cả đến tên mi cũng rụng rơi từ thân xác mi

không thể đảo ngược.

 

 

Người bệnh gương mẫu;

dọc theo những hành lang của chẩm bộ, vào màu xám

của chất liệu cao quý. Mù, điếc và không thèm muốn

trên một toa tàu với những vòng bánh xe bằng sáp

lăn vào đây vào những vùng sâu thẳm

vào chính tâm của nỗi đớn đau.

Người bệnh gương mẫu; động cơ nổ vào bên trong,

những nòng thụt nhỏ bé mong manh đập hãi hùng

trong những đường mạch li ti sẵn sàng đột phá những chùm sợi.

Tím, tím, tím.

Bao đựng các từ như đám chuột mù quằn quại.

Bao đựng chì xám.

Người bệnh gương mẫu. Đau đớn? Không đau đớn.

Duy có toàn thân bùng nổ trong sưng tấy

của những vành môi câm lặng.

 

 

Đã lâu tôi tin rằng phía sau con lạc-đà này là sa mạc –

tưởng tượng làm phình lên thật tàn nhẫn những buồng phổi yếu ớt

của thực tại bằng những chiếc bóng gây ảo giác,

bằng những cái tên yêu mến, bằng những tính từ tột bực.

Tác dụng chỉ huy của thứ vũ khí trừu tượng này:

đầu óc tôi nổ tung.

 

 

Lọn tóc thắt nghẹt,

đám mây thấm hút xuống mãi tận cật,

xuống mãi tận hơi thở cuối cùng được viết ra.

Dưỡng khí, dưỡng khí, dưỡng khí.

Những ống dẫn trừu tượng

bị lưỡi kéo bạc của Nó đột ngột cắt bỏ.

Chữ, chữ,

như những tia nắng trên đống cỏ khô,

như đám lính mới còn trai trẻ trên một chuyến tàu.

Là phải chết. Là bất tử.

Dưỡng khí

dưỡng khí

dưỡng khí.

 

 

Daniela Crăsnaru sinh tại Craiova, Ru-ma-ni, năm 1950. Bà nghiên cứu tiếng Ru-ma-ni và tiếng Anh tại đại học Craiova. Bà đã cho xuất bản mười hai tập thơ. cũng như nhiều cuốn sách dành cho trẻ em, và bà hiện sống tại Bucuresti với chồng và cô con gái. Trước cách mạng bà là một người biên tập tại nhà xuất bản Eminescu, nhưng đã phải rút lui sớm, phần vì sức khỏe yếu kém, phần vì những khó khăn gặp phải với người tổng biên tập của bà. Người này chống đối việc bà một mực không chịu kiểm duyệt những bản thảo được giao cho biên tập. Bà đã bị buộc phải đứng dậy tại những buổi họp ban biên tập và đối phó với những lời tố cáo là đã không làm việc, là vì những bản văn bà đã 'cho đi' trước đó không chằng chịt những vết mực bôi bỏ. Vì những “lỗi” này bà đã bị trừng phạt bằng cách bị cắt giảm lương, và cuối cùng bà đã phải bỏ việc. Tuy nhiên, sau khi Ceausescu sụp đổ, bà đã được bổ nhiệm làm giám đốc Editura Ion Creanga, một nhà xuất bản sách trẻ em. Bà còn làm việc ở đó, nhưng cộng thêm với công việc, lúc này bà là một thành viên của quốc hội: bà được bầu vào tháng Năm 1990, như một người 'độc lập', xuất hiện trên danh sách Mặt trận Cứu quốc nhưng không phải là đảng viên của đảng này.[2]

 

Thơ của bà đã được các nhà phê bình hết sức ca ngợi. Như tất cả các nhà thơ Ru-ma-ni viết dưới chế độ kiểm duyệt, bà đã phải dùng lối che đậy thật kỹ lưỡng bằng những ẩn dụ và hình ảnh, nhưng việc này cũng không giấu giếm được các nhà văn đồng nghiệp và các độc giả tinh tường khác cái văn bản ngấm ngầm chống đối những thể chế nhà nước và những gì khiến người dân phải khổ. Sách của bà vẫn tiếp tục được xuất bản, với những phần cắt bỏ gia tăng, thế nhưng bà đã bị các nhà chức trách nghi ngờ.

 

Trong nửa sau của những năm 1980, cộng thêm với những bài thơ 'công khai', bà đã viết một loạt những bài thơ bí mật cất giấu dưới hầm nhà của một bà dì, trong một chiếc hộp phủ hành củ lên trên, là vì căn nhà của bà có thể bị khám xét. Sau cách mạng bà đã viết cho tôi rằng “Bây giờ tôi có thể tự do gửi cho chị những bài thơ thật của tôi”. (“Thật” trong khung cảnh này có nghĩa là chân thực hoặc ngay thẳng; tác phẩm về trước của bà, với những sự tế nhị thật căng thẳng, tuy nhiên, cũng thực như những thành đạt nghệ thuật).

 

_________________________