1. Anh ao ước có thể dừng lại, để dừng lại ở một điều gì đó. Nhưng có chăng một điều gì đó có thể dừng lại để anh dừng lại ở một điều gì đó?

2. Hiện hữu là bắt buộc phải hiện hữu. Và bắt buộc phải hiện hữu là bắt buộc phải hiện hữu. Không phải là hiện hữu.

3. Kẻ làm điều mình làm như biết làm điều mình làm, không làm với mình điều mình làm, và điều y làm không phải là của y.

4. Không, sự vật không phải là như chúng hiện nay, bởi nếu chúng quả là như chúng hiện nay, thì mãi mãi chúng vẫn là như chúng hiện nay.

5. Thời gian tôi bỏ ra để sống là đúng thời gian tôi bỏ ra để chết.

6. Phải, tôi hiểu, tôi hiểu, nhưng... Mà tại sao tôi hiểu? Phải, tôi muốn hiểu tại sao tôi hiểu.

7. Anh nắm hai bàn tay anh lại và tôi không thấy gì hết trong hai tay anh. Ôi, người ta không thấy biết bao nơi người ta không thấy gì hết!

8. Không, hôm nay tôi không thể tin được là có những người khác đã tìm được hơi ấm ở nơi tôi đã thấy lạnh lẽo.

9. Và nếu tôi là những nhu cầu của những gì là tôi; thì những gì là tôi, là ai?

10. Khoảng cách khiến tôi xa cách tất cả đã là trọn vĩnh cửu. Vậy mà tôi vẫn chưa tách biệt trong gì hết, với gì hết.

11. Anh biết rằng anh đã nhầm; và nếu như anh cũng biết rằng anh đang nhầm và nếu như anh cũng biết rằng anh sẽ nhầm, thì về chuyện ấy anh cũng sẽ biết bằng tôi biết.

12. Phải, một vô tận chờ trông và chung cuộc, của một vô tận những chờ trông. Có thế thôi.

13. Và nếu như tôi không quên gì hết về những gì có nơi anh, thì không bao giờ tôi sẽ tìm được gì mới hết trong những gì có nơi anh.

14. Và nỗi đau của hắn đi tới chỗ vô tận, đến không còn gì chạm tới nỗi đau của hắn nữa.

15. Và nếu tôi tin rằng anh là ai đó, trong cái toàn bộ, thời tôi tin rằng anh là ai đó thuộc về cái toàn bộ, chứ không phải thuộc về những gì là anh; về những gì anh là, tôi tin rằng anh chẳng là ai cả, rằng anh không hiện hữu, trong những gì là toàn bộ.

16. Họ tin rằng muốn cho tôi khác đi, chỉ cần ấy là tôi và không gì khác ngoài tôi, không gì khác ngoài tôi khác đi. Như thể là ta có thể khác với điều gì không khác.

17. Và nếu hồn anh lành mọi tật bệnh của nó, thời có lẽ nó sẽ chết.

18. Không, tôi không thể làm gì hơn được nữa, về những gì không làm gì hơn được nữa. Và ấy cũng đã là gần như tất cả những gì không làm gì hơn được nữa.

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.