thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ 7]
(Diễm Châu dịch)

 

121. Các nạn nhân động lòng thương hại các nạn nhân.

 

122. Điều không thể thuần hóa được của con người không phải là sự dữ ở nơi con người, ấy là sự lành.

 

123. Chuyện tôi đã có tất cả, tôi biết không phải vì đã có tất cả, mà vì kế đó tôi không còn gì hết nữa.

 

124. Hãy khởi hành từ bất kỳ đâu. Hết mọi điểm khởi hành đều có giá trị như nhau. Hết thảy đều dẫn tới một điểm khởi hành.

 

125. Sự đơn độc của tôi không làm bằng những gì tôi thiếu, mà bằng những gì không hiện hữu.

 

126. Có những giấc mơ mà ta cần phải nghỉ xả.

 

127. Chúng ta đặt một cái tên, rồi chúng ta không biết lấy tên nào đặt cho cái tên đó.

 

128. Hôm nay, tôi đã nhìn con người ở nơi tôi và tôi đã muốn mình nhỏ bé, thật nhỏ bé, để khỏi thấy con người bé mọn đến thế.

 

129. Người ta càng tin rằng mình kém cỏi bao nhiêu, người ta càng chịu đựng được thêm bấy nhiêu. Khi người ta tin rằng mình chẳng là gì cả, người ta chịu đựng được hết.

 

130. Tôi ưng lối ra của bất cứ một nơi ẩn náu nào hơn là nơi lớn nhất trong những nơi ẩn náu.

 

131. Có nhiều điều, để chứng tỏ với tôi sự không hiện hữu của chúng, đã trở thành của tôi.

 

132. Nếu anh không cần phải đổi đường, tại sao lại cần phải đổi kẻ hướng đạo?

 

133. Cái vô tận, bất kỳ ai cũng có thể tiêu diệt được nó trong một khoảnh khắc.

 

134. Ở nơi mắt tôi nhìn, là đôi mắt tôi, đang nhìn.

 

135. Tôi sống những điều nhượng bộ mà tôi thuận cho bản thân tôi.

 

136. Mọi thứ đồ chơi đều có quyền gãy.

 

137. Người ta có thể không mắc nợ gì hết với điều kiện là trả lại ánh sáng cho mặt trời.

 

138. Có lẽ tôi sẽ lên thiên đường, nhưng cùng với địa ngục của tôi ; một mình, thời không.

 

139. Trong những chiếc bóng, có những chiếc bóng che giấu, có những chiếc bóng để lộ.

 

140. Người ta lên, người ta lên, và, khi tới đỉnh cao, người ta nhìn ngắm một vực sâu.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 3]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 4]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 5]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 6]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021