thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ 9]
(Diễm Châu dịch)

 

161. Tôi đã thấy những cán cân, tới mãi trong sự mù lòa của mắt tôi. Và tôi đã khiến mắt tôi mù lòa để khỏi thấy những cán cân.

 

162. Điều tôi thiếu, có lẽ không hiện hữu ; và thêm nữa, tôi sống điều ấy.

 

163. Mùi vị của bản ngã không phải là cay đắng, nhưng nó không nuôi dưỡng ai.

 

164. Cả tôi nữa, tôi cũng đã có một mùa hè : tôi đã tiêu hao mòn mỏi nhân danh nó.

 

165. Tôi đã muốn đạt tới quyền hạn bằng những con đường thẳng thắn. Lập tức tôi đã bắt đầu lầm lạc.

 

166. Đừng khóc kẻ nào không tìm ra bể cạn để trút nước mắt.

 

167. Tôi giữ đầy đặn những gì tôi có thể làm đầy bằng những thèm khát của mình và cũng là những gì mà trước đó tôi đã nhận lãnh trống rỗng.

 

168. Con người hẳn sẽ vươn cao tới mức ngang hàng với bậc thày xứng đáng của mình, nếu khi thực hiện một công trình, y đồng thời cũng thực hiện một địa ngục cho công trình của mình.

 

169. Thế giới xoay vần trên một nguyên tử của thế giới, chứ không phải trên thế giới.

 

170. Điều thiện mà chúng ta làm cho người mà chúng ta chẳng hề mắc nợ một điều thiện nào, chúng ta mắc nợ điều ấy với kẻ làm điều thiện cho chúng ta.

 

171. Không ai là ánh sáng của mình, cả đến mặt trời cũng không.

 

172. Đối với bản thân tôi, tôi đã là môn đệ và người thày : người học trò tốt của một người thày xấu.

 

173. Tôi đã từ bỏ cái tất yếu bần cùng của sống. Tôi sống không có nó.

 

174. Mi không thấy dòng sông của những tiếng nức nở : dòng sông ấy thiếu một giọt nước mắt của mi.

 

175. Để có thể đạt tới những độ cao nào đó, tôi không hạ chúng xuống thấp, tôi đưa chúng lên cao hơn nữa.

 

176. Ở mỗi bước tôi đều gặp điều tôi đã mất và nhớ rằng mình đã mất nó.

 

177. Tôi không rõ mình đã có thể trở lại đây biết bao lần, mà không cần nhúc nhích khỏi đây.

 

178. Tôi biết rằng em không có gì hết. Bởi thế tôi đòi hỏi em tất cả. Để em có tất cả.

 

179. Mang hay được mang, cũng là cùng một gánh nặng : cần thiết cho đôi vai chúng ta.

 

180. Hoa tàn tôi thấy đẹp hơn.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 3]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 4]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 5]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 6]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 7]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 8]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021