thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Lòng hải lý — 5+6+7 (trích trường ca)
 
             “Hãy sống như
                                   những con tàu
                                                          phải lòng
                                                                         muôn hải lý,
             Mỗi ngày                                                           
                         bỏ
                               sau lưng
                                            nghìn hải-cảng-mưa-buồn!”
 
            Trần Dần
 
 
 
 

NĂM

 
Mẹ nằm xuống
Bằng chân của mình
                                con đi
những bước dài không điểm tựa
những lối đường không lượng định
Không nhìn ngó hai bên, không ngoái lại một lần
 
Nơi con đến địa chỉ vô tình
vô hình dáng phố nhà sông núi
Bàn tay mẹ ôm vòm trời
những ngón tay bất động ngừng vuốt ve thôi chỉ hướng
Sự an toàn con hưởng rất mông lung
nhưng con hiểu đó là điều thường trực
Không gọi mẹ
                      bến bờ ao ước
                      giấc mơ sống sượng
                      đỉnh phù hoa
Gặp lại mẹ ở những lần con cúi mặt
                                                         bùn nhòa chân trần
                                                         nước mắt chảy về tim 
                                                         máu đổ theo chiều gió
Bàn chân xưa mẹ xếp sắp
đủ đi suốt mấy tầng địa chất
                 mấy tầng nhân cách
                 mấy tầng trần gian
Gió ngàn có thể làm khuất tầm nhìn của con
Bão đời có thể làm bóng dáng con mất
                                                              một đôi lần
 
Những túi hành lý xênh xang
không món đồ cuối cùng
không nút buộc cuối cùng
không bàn tay cuối cùng
 
Những bữa ăn phản kháng thực đơn
Đũa bát ghế bàn bạo động
 
Những chiếc giường là lô cốt đương nhiên
của bao ngày đêm đại bại
 
Những cuốn sách không phút giờ gập lại
trân trân nhận diện cuộc đời
 
Những cánh cửa phát biểu đêm ngày
dẫu không được mặt trời chỉ định
 
Những chai rượu rỗng hình hố huyệt
Những dòng thơ không thể chảy về đâu
 
Mẹ
Sẽ không nơi hạnh ngộ
                                    cho con của mẹ
Mỗi người đưa thư có vài chục chìa khóa, vài tá túi ngăn, vài trăm địa chỉ và
                                                                                   vài trăm thông điệp
Con có những chặng đường, hải cảng, bến bờ và đôi lời mẹ dặn năm xưa
 
Con không là thành viên của những lứa đôi thuê nhà đảo theo mùa
hưởng khí hậu ngân hàng sex
rời đảo hải triều dollars
Họ
     - khi rời bỏ khu nhà thuê mùa - người đàn ông thường đi trước
(Con không hiểu vì sao)
 
Mẹ
     ở đâu
              trên bàn thờ?
              trong lưu ảnh gia đình?
 
Người đàn ông trở lại một mình
khi người đàn bà đi khỏi
làm con khóc cái ngày mẹ khóc
 
Hôm nay đảo
nóng như ngày mẹ vào trong đất
Hai nửa vòng quay
                             Thái Bình Dương xát muối
Ba chặng không hành
Ngàn đường đất
Sông mấy chục dòng xót
Một người con
                      dừng khóc
                                        lại đi.
 
 
 

SÁU

 
Cái chết rình ta
                        - thợ săn rình hổ thọt
Biết vậy vẫn ra rìa rừng
Ta cất lời ca
                   hòa nhịp lòng
Ta kinh viện mang trên thi thể quan tài mở nắp
An thần niềm đau
Ta cách tân diễu cợt tử thần
nhẹ như đá tảng ngáng đường tráng sỹ
Chết phi lâm sàng với bác sỹ
là chết lâm sàng của kẻ làm thơ và của kẻ độc hành
Đường hẹp lại khi hành nhân nằm mãi
Những con thuyền thêm một chốn bơ vơ
Tiếng gọi đò lỗi nhịp
Hải cảng buồn hơn mưa
Đảo với biển để tang bằng cách khác
Mặc đất liền đã khóc cạn đường
Sống bên đảo và cùng biển thức
thì chết làm giấc mộng cuối cùng
Mây gió sẽ còn theo
Nắng thẳng tới hồn
Mặt trời không đổi mặt
 
Em
và những người đàn bà khác của tôi
thì sao?
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một con đường -
- Và em không ngoại lệ -
Tử thần
            mọi nơi
            toan tính
                          đặt tôi nằm lại lề đường
 
Bao lần
Tôi ôm mặt
                  trước tiền nhân quoắt trong mộ chí
                  vòm đất nâu cong không quá cổ chân
Mỗi nấm mồ mở dấu ngoặc đơn bé
Tôi hoài tưởng những đôi bàn chân đã là cặp gươm vạch sáng suốt dặm trường
                                                                       đang thâm teo về hai chiếc đũa lệch
Bao nhiêu? Bao nhiêu
                                   nhành hoa
                                   hạt lệ
                                            từ những người đàn bà của họ
                                            rủ lên?
Cao sáng nhất trần gian
                                      là những nấm mộ mồ côi thấp thắp tỏ đường dài
 
Chúng ta sẽ không hạnh ngộ,
tử thần kia
                 đừng đợi!
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một dòng sông –
- Và em không ngoại lệ -
Tôi đâu trôi hai lần
Bởi đã chết
                  chết một lần
                                      trên đấy
Em là ai trong những người đàn bà đó của tôi?
Ai trong những người đàn bà đó của tôi là em?
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một ngôi nhà –
- Và em không ngoại lệ -
Đêm ngày nghỉ lại
Những ngôi nhà 
                         các ô cửa sổ hát với sông, biển
                         cửa chính nói chuyện với những con đường
Tôi luôn mở những người đàn bà
Cái chết lẻn vào
những căn nhà tôi không thể đóng bảo hiểm với đời
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một bến tàu
mỏ neo cặp vú
bão xoáy rốn bằng
tàu tôi vẫn ụ
                    mù sương
khói phủ vành tang eo vịnh
mà em không là ngoại lệ
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một vòm trời
những lúc cánh rã mệt
toan đánh đổi sự hân hưởng vòm trời kế tiếp
bằng tiếng hót cuối cùng bên bụi mận gai
mà em không là ngoại lệ
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một sân ga
(kiểu Nguyễn Bính chia ly)
mà em không là ngoại lệ
trên cuộc hành khổ
 
Mỗi người đàn bà của tôi làm một nấm mồ
và em
         không là ngoại lệ.
 
 
 

BẢY

 
Mũi tên, mũi lao
                          có thể trở lại chân người
Gió, nắng cản tầm địa chỉ
Địa lý phá lực
Lịch sử chọc ngang
Tấm bia tội nghiệp
                              giương mặt điếm
Thuốc tẩm đầu hàng
Đường tên đường lao không quá tầm nhìn
bởi tầm nhìn không quá một cung đường
Tay thiện xạ chồn gân
thì chân tên chóng mỏi
Hơn chó
             mũi tên ngọn lao trung thành
tìm chân cung chân người
                                         phủ phục
Chó vẫy đuôi hôn chồm tim người
Mũi tên khóc bằng thuốc độc
Nhân loại bắt đầu vô nhân đạo
lúc mũi tên hiện đại hóa đạn chì
ngọn lao thành hỏa tiễn
Những viên đạn phóng ra
                                         thiếu trách nhiệm
là luồng tinh trùng đĩ đực
                                        bất thành nhân
quên cội nguồn, địa dư và sử ký
thực hành chức năng đồ tể
                                           quáng mù
không sở hữu tầm nhìn
không gọi kêu hậu duệ
tan tành xác
Điểm chúng đến nấm mồ cho chúng
Tính cứu cánh bao che cái vô đạo đó
Hãy khước từ những viên đạn
cũng như khước từ làm những viên đạn!
 
Những mũi tên
                        có thể không trở lại
Ngập trong đích
                          chúng xấu hổ trong sự hạ sát
                          chúng tự hào trong việc chỉ đường
Gọi những gan bàn chân
Vạch dài các ngõ lối không ngờ tới
Không cưỡng đoạt cùng phá hủy
                                                    như các viên đạn
các mũi tên lao đi
                            mở phá
                                        chinh phục
những khoảng trống không - thời gian
Tội của tên, lao
nhẹ như tội của con chiên hủ hóa
Trong cuộc đời không bao giờ vô tội
những cây lao
                      ném tất cả về phía trước
                                                             một tầm nhìn sở hữu
                                                             một đường bay ít ngờ
Trong cuộc đời không bao giờ hết tội
nhận đón các mũi tên
làm đích cho một khoảng không mới
làm mốc cho một thời mới
đẩy tất cả lại
                    phía sau
 
Mũi tên
            vẽ rộng thời gian
Cây lao
           thông rộng không gian
Phía trước
                ngời ngời!
 
 
[Trích trường ca Lòng Hải Lý]
 
 
Đảo Vancouver, tháng 5-1997 (Tu chỉnh, tháng 8-2009)
ĐỖ QUYÊN
 
 
 
 
-----------------------
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021