|
|
Ngôn ngữ hay im lặng?
|
|
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
NANOS VALAORITIS (1921~)
Xem tiểu sử Nanos Valaoritis
NGÔN NGỮ HAY IM LẶNG?
Bản dịch này để tặng những người
chưa có chọn lựa
HNB.
Tôi phải nhìn nhận ngôn ngữ làm tôi điên đầu. Càng suy nghĩ về nó tôi càng chắc chắn chính ngôn ngữ trách nhiệm làm mọi thứ loạn xà ngầu trong tôi. Ấy là cái cách tôi dùng nó. Cách tôi chọn dùng từ. Cái ngữ vựng của tôi. Ngữ pháp của tôi. Cú pháp của tôi. Câu chữ của tôi. Đại danh từ của tôi. Danh từ của tôi. Tính từ của tôi. Cái gì cũng nằm trật chỗ. Cái gì cũng bị đặt sai và bị cấu trúc bậy và hiểu trật trong đầu óc tôi. Quỷ tha ma bắt cái ngôn ngữ. Cần phải ra lệnh cấm nó. Chúng ta nên trở về với dấu hiệu. Nói cho cùng cá chúng nó chẳng cần ngôn ngữ vẫn xoay trở ngon lành, và chim cũng thế, mặc dù chim có khuynh hướng đáng tiếc là đôi khi cũng thích hót, và thú vật con thì gầm, con thì ủn ỉn, con sủa con kêu meo meo và xi xô xi xa, thế nhưng ngay cả không có những tiếng như thế, chúng nó vẫn âm thầm lo công lo việc đâu đó khá hiệu quả. Tôi ủng hộ đường lối im lặng mới. Không dùng chữ. Không dùng lời. Giáo dục im lặng. Phim. Ảnh. Những cử chỉ có thể cắt nghĩa mọi chuyện. Những cái nhìn. Những cái nháy mắt có thể nói lên cả triệu chữ một giây. Một cái nhìn trách móc của người tôi yêu với tôi có thể kéo dài suốt cả một thiên thu. Tôi biết chúng ta ai nấy đều biết những chuyện như thế này. Nhưng chúng ta quên. Vậy thì chúng ta hãy cố nhớ lại và rồi hãy quên ngôn ngữ đi. Một lần cho tất cả chúng ta hãy vĩnh viễn trở về với những Hang động Im lặng và hãy bịt tai trước bất cứ lời xi xô lảm nhảm nào, ngay cả lời nói của gió và của sóng biển. Như thế khi quan tòa tối cao bất ngờ hỏi bạn: NGÔN NGỮ HAY IM LẶNG, đừng trả lời gì cả. Ông ta sẽ hiểu thôi. ------------------
“Ngôn ngữ hay im lặng?” dịch từ nguyên tác tiếng Anh “Language or Silence?” của Nanos Valaoritis trong My Afterlife Guaranteed (San Francisco: City Lights Books, 1990).
Những tác phẩm của Nanos Valaoritis đã đăng trên Tiền Vệ:
Ta làm gì với vấn đề sex đây? (truyện / tuỳ bút)
[CHUYÊN ĐẾ TÌNH YÊU & TÌNH DỤC TRONG VĂN CHƯƠNG] Cá nhân tôi, vấn đề sex, mà tôi biết là có thật, chẳng làm tôi bận tâm chút nào. Tôi chưa bao giờ phải nghĩ thêm một lần thứ hai về chuyện này. Chỉ nghĩ có mỗi lần đầu... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên] (...)
Thế rồi nhà thơ viết giam mình trong một căn phòng / Một bài tiểu luận nghiền ngẫm đầy sự tuyệt vọng / Thế rồi nhà thơ viết giam mình trong một cái tháp / Một thiên anh hùng ca dài mười chín tập... | Đó là một phong cảnh / Và trong phong cảnh là một đài kỷ niệm / Và trong đài kỷ niệm một thùng hàng lớn / Và trong thùng hàng lớn một cái trứng... | Tôi tin rằng thơ là một cách thế phát biểu cổ xưa, mật thiết gắn liền với chữ. Ta không thể quan niệm thế giới mà không có hình ảnh... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
Đột nhiên một phong trào mới về thơ ra mắt bất ngờ. Phong trào gồm một số nhà thơ, đâu khoảng mười lăm vị, ai nấy xuất hiện trước công chúng áo quần giống hệt nhau và mỗi người ngâm những dòng thơ do người khác viết... | Tôi mơ thấy Octavio Paz đang lái xe. Nói chuyện qua lại chúng tôi tình cờ nhắc đến Victor Hugo và nói tới những hình ông có thể vẽ nếu ngày xưa ông thấy được phong cảnh rất ấn tượng của Mễ-tây-cơ... | Vấn đề cái chết / là ở chỗ từ góc độ nào bạn nhìn nó – / và như thế cũng chưa phải là tất cả, bởi lẽ / bạn có thể nhìn nó từ góc độ sai... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
Mỗi đêm tôi mơ thấy những bài thơ lớn / Hoàn toàn khác thơ tôi / Hoặc những gì tôi không bao giờ viết ra được / Thế mà – mỗi đêm tôi nằm mơ / Những bài thơ rất khác ấy... | Tôi gặp Ionesco đúng năm mươi hai lần ngày năm tháng Bảy tới. Lần đầu tiên tôi gặp ông là trên một chuyến xe lửa xuyên eo biển qua nước Anh... | Giả dụ một người bạn đến gõ cửa nhà anh và ngay lúc giữa đêm lên tiếng như thế này: Bạn phải giúp tôi. Tôi phải tìm cho ra loại pho mát này... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021